Τα γαλακτικά ιόντα παράγονται στα κύτταρα σε συνθήκες αναερόβιου μεταβολισμού. Η αυξημένη συγκέντρωση τους στο αίμα ονομάζεται υπερλακτιαιμία, ενώ στη γαλακτική οξέωση συνυπάρχει μείωση του pH του αίματος. Η υπερλακτιαιμία και η γαλακτική οξέωση εμφανίζονται κυρίως στο shock, αλλά παρατηρούνται και σε άλλα σύνδρομα. Στον τομέα της κτηνιατρικής εντατικής θεραπείας, η κλινική έρευνα σχετικά με τη σημασία του προσδιορισμού των γαλακτικών ιόντων είναι περιορισμένη, αλλά υπάρχουν ενδείξεις για την αξία του στην πρόγνωση ορισμένων παθολογικών καταστάσεων. Ακόμη, φαίνεται πως η σοβαρότητα ενός νοσήματος είναι ανάλογη με τη συγκέντρωση των γαλακτικών ιόντων στο αρτηριακό αίμα και η αύξησητης είναι αρνητικός προγνωστικός δείκτης, τουλάχιστον στο σκύλο. Τα κυριότερα σημεία παραγωγής του γαλακτικού οξέος είναιοι σκελετικοί μύες, ο εγκέφαλος, η καρδιά, το δέρμα, ο γαστρεντερικός σωλήνας, τα ερυθροκύτταρα και τα λευκοκύτταρα. Το ήπαρ και οι νεφροί αποτελούν τα σημεία κατανάλωσης των γαλακτικών ιόντων, μεταβολίζοντας σχεδόν το 50% αυτών. Στις περισσότερες περιπτώσεις ασθενών στις μονάδες εντατικής θεραπείας, η υπερλακτιαιμία και η γαλακτική οξέωση οφείλονται στηνυποξία και τη μειωμένη διαιμάτωση. Οι ασθενείς με γαλακτική οξέωση έχουν προδιάθεση για την εκδήλωση πολυοργανικής ανεπάρκειας και έχουν υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας. Η επίμονη συστηματική οξέωση επηρεάζει και την συσπαστικότητα του μυοκαρδίου, μειώνει την καρδιακή παροχή και την αιμάτωση των οργάνων και προκαλεί υποξία. Τα αίτια της υπερλακτιαιμίας μπορούν να ταξινομηθούν σε τρεις κατηγορίες: αυξημένη γλυκολυτική δραστηριότητα (αλκάλωση, έκκρισηκατεχολαμινών), αυξημένη παραγωγή πυρουβικού οξέος και καταστάσεις έντονου μεταβολισμού. Η γαλακτική οξέωση διακρίνεται στην τύπου Α και στην τύπου Β. Ο υπολογισμός της συγκέντρωσης των γαλακτικών ιόντων μπορεί να γίνει τόσο σε ολικό αίμα όσο και στο πλάσμα με δύο βασικές μεθόδους: την ενζυμική χρωματογραφία και την ενζυμική αμπερομετρία. Η μέτρηση των γαλακτικών σε ασθενείς της μονάδας της εντατικής θεραπείας είναι σημαντική για την εκτίμηση τριών παραμέτρων: της μειωμένης διαιμάτωσης και οξυγόνωσης των οργάνων, της αποτελεσματικότητας της θεραπείας και της πρόγνωσης της θνησιμότητας. Στην κτηνιατρική κλινική πράξη η μέτρηση της συγκέντρωσης των γαλακτικών ιόντων συμβάλλει στην πρόγνωση παθολογικών καταστάσεων, όπως είναι η σηπτική περιτονίτιδα, η στροφή του στομάχου, η πυομήτρα και η μπαμπεζίωση. Η θεραπεία της γαλακτικής οξέωσης εξαρτάται από τη σοβαρότητα της υποκείμενης νόσου και στόχος είναι η αποκατάσταση της διαιμάτωσης και της οξυγόνωσης των ιστών, η οποία επιτυγχάνεται με τον αερισμό και την χορήγηση υγρών. Οι διάφορες μικροβιακές λοιμώξεις αντιμετωπίζονται με την χορήγηση αντιβιοτικών, ενώ η χρησιμότητα των διττανθρακικών ιόντων στη θεραπεία της γαλακτικής οξέωσης είναι ακόμα αμφιλεγόμενη.
(EL)
Lactate is produced in cells under anaerobic conditions. Hyperlactatemia is the increase of the plasma lactateconcentration and lactic acidosis is the elevation in lactate concentration with a decrease in arterial pH. Hyperlactatemia and lactic acidosis are common in shock, but may also occur in many other clinical syndromes. Clinical studies in humans have reported that lactate concentration may contribute to the diagnosis of diseases in an intensive care unit and the estimation of the prognosis. In veterinary literature, clinical trials on lactate concentration in critical patients are rare, however, there are reports indicating its potential significance. Moreover, the severity of disease is linked to high lactate concentrations in the arterial blood, which is considered to be a negative prognostic index, at least in dogs. Lactate is formed in skeletal muscles, brain, heart, skin, intestinal tract, red and white blood cells. In the liver and kidneys it is metabolized up to 50%. In most human cases in intensive care units, hyperlactatemia and lactic acidosis are the result of hypoxia and tissue hypoperfusion. These patients are in a great risk of developing multi-organ failure and they present with high mortality rates. The persistent systemic acidosis affects myocardial contractility, reduces cardiac output and organ perfusion and leads to severe hypoxia. The causes of hyperlactatemia are: high glycolytic flux (alkalosis, release of catecholamine), high production of pyruvate acid and increased metabolic state conditions. Lactic acidosis may be of type A or type B. Lactate concentration can be measured either in whole blood or plasma by two methods: enzymatic chromatography and enzymatic amperometry. The lactate measurement in intensive care units is important, as it can be used to assess organ hypoperfusion and hypoxia, effectiveness of treatment and prognosis of various pathological conditions, such as septic peritonitis, gastric volvulus, pyometra and babesiosis. The treatment of lactic acidosis depends on the severity and management of the underlying disease. The goal of treatment is adequate tissue perfusion and oxygenation, which is achieved by ventilation and fluid therapy. The microbial infections are treated with antibiotics. The use of bicarbonate is still controversial.
(EN)
