Περίληψη Eισαγωγή: Ο αντίκτυπος της πανδημίας COVID-19 στην ψυχική υγεία των επαγγελματιών υγείας βρίσκεται επί του παρόντος υπό έρευνα και ο επιπολασμός των συμπτωμάτων ψυχικής υγείας σε όλο τον κόσμο ποικίλλει πολύ. Υπό το πρίσμα της πρωτοφανούς κρίσης δημόσιας υγείας της πανδημίας COVID-19, είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναγνωριστεί ο ψυχολογικός αντίκτυπος αυτής της αυξανόμενης απειλής στους επαγγελματίες υγείας. Το δημόσιο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης στην Ελλάδα αντιμετώπιζε ήδη σοβαρές προκλήσεις κατά την έναρξη της επιδημίας μετά από χρόνια λιτότητας και μια κλιμακούμενη προσφυγική κρίση. Οπότε είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναγνωριστεί ο αντίκτυπος της πρόσφατης πανδημίας στους εργαζόμενους στο Ελληνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) και να ποσοτικοποιηθεί ο βαθμός επίδρασης. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση των επιπέδων στρες και της ποιότητας της επαγγελματικής ζωής του προσωπικού ενός δημόσιου νοσοκομείου κατά τη διάρκεια της πανδημίας του SARS-CoV-2. Μεθοδολογία: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 116 εργαζόμενοι (μέση ηλικία 44,7 έτη) σε διάφορες κλινικές του ΓΝ «Έλενα-Βενιζέλου» (π.χ. Παθολογικό τμήμα, τμήμα Πρόωρων, Καρδιολογικό τμήμα κα.). Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με δειγματοληψία ευκολίας και κριτήριο εισαγωγής στην έρευνα αποτέλεσε η παρουσία των υγειονομικών καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας από την έναρξή της έως και την άνοιξη του 2023. Στους επαγγελματίες υγείας του νοσοκομείου δόθηκαν ερωτηματολόγια σχετικά με την ποιότητα ζωής (ProQOL), την εργασία και ευημερία (UWES), την επαγγελματική εξουθένωση(OLBI), ερωτηματολόγιο που αφορούσε το αντιληπτό άγχος σχετιζόμενο με τον κορονοϊό (CSM) καθώς και ένα αυτοσχέδιο ερωτηματολόγιο καταγραφής των δημογραφικών χαρακτηριστικών). Όλα τα ερωτηματολόγια ήταν σταθμισμένα και μεταφρασμένα στην ελληνική γλώσσα. Αποτελέσματα: Από την στατιστική ανάλυση των δεδομένων προέκυψε ότι η πλειονότητα των συμμετεχόντων (66,4%) ανέφερε σημαντική επίδραση της πανδημίας στην εργασία τους, αναδεικνύοντας το μέγεθος των προκλήσεων που αντιμετώπισαν. Επιπλέον, το 19,8% έλαβε κοινωνική υποστήριξη στο πλαίσιο των επαγγελματικών ομάδων τους, τονίζοντας την αξία της αλληλεγγύης στον χώρο εργασίας κατά τη διάρκεια των αντιξοοτήτων. Οι ανησυχίες σχετικά με τον κίνδυνο του ιού κυμαίνονταν από πάνω από το μέσο όρο έως απειλητικές για τη ζωή των μελών της οικογένειας (51,7%) και της προσωπικής ζωής (37,1%), αποκαλύπτοντας τις ψυχολογικές επιπτώσεις που βίωσαν. Η ανεπαρκής διαθεσιμότητα υποστήριξης αναφέρθηκε από το 13,8% των συμμετεχόντων, ενώ το 35,3% αναγνώρισε τη σημασία της εκπαίδευσης, του εξοπλισμού και της υποστήριξης στον έλεγχο του ιού. Οι συναισθηματικές αντιδράσεις αντανακλούσαν την επιβάρυνση των επαγγελματιών υγείας, με συναισθήματα κόπωσης (40,5%), απογοήτευσης (51,7%), απελπισίας (31,1%), παγίδευσης (30,2%) και αίσθημα απροστάτευτου (37,1%). Καθορίστηκε διάστημα εμπιστοσύνης 95% και επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας 0,05. Η συμπόνια αναδείχθηκε ως κρίσιμος παράγοντας κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας, υποστηρίζοντας την ψυχολογική ευημερία. Η συνεχής εκπαίδευση και η ανάπτυξη δεξιοτήτων ήταν ζωτικής σημασίας για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης ώστε να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις. Οι αρνητικές σκέψεις σχετικά με τον κορονοϊό συσχετίστηκαν με την αποσύνδεση από την εργασία και την επαγγελματική εξουθένωση, ενώ τα υψηλότερα επίπεδα αρνητικών συναισθημάτων συσχετίστηκαν με χαμηλότερη ικανοποίηση από τη συμπόνια και υψηλότερη επαγγελματική εξουθένωση. Ο ψυχολογικός αντίκτυπος ποίκιλλε ανάλογα με το επίπεδο εκπαίδευσης, όπως αποδεικνύεται από το υψηλότερο δευτερογενές μετατραυματικό στρες μεταξύ των αποφοίτων ΑΕΙ. Ενώ η επαγγελματική εξουθένωση επηρέασε αρνητικά το σθένος, τη δέσμευση, την απορρόφηση της εργασίας και την ευημερία στην εργασία. Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα της μελέτης υποδεικνύουν ότι η πανδημία είχε αρνητικές επιπτώσεις στην εργασία όλων των εργαζομένων, προκαλώντας μειωμένη απόδοση και δυσκολία στην εκτέλεση καθηκόντων. Η κοινωνική υποστήριξη αποδείχθηκε σημαντική, καθώς οι εργαζόμενοι που την έλαβαν είχαν αυξημένη αντοχή και ευεξία. Οι εργαζόμενοι αντιμετώπισαν συναισθηματικό φόρτο και αρνητικά συναισθήματα καθώς επίσης η πανδημία επηρέασε διαφορετικά την ψυχολογική κατάσταση ανάλογα με το επίπεδο εκπαίδευσης. Tέλος η κοινωνική υποστήριξη, η συμπόνια και η διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων βρέθηκαν κρίσιμοι παράγοντες για τη βελτίωση της ευημερίας και της απόδοσης των εργαζομένων. Λέξεις κλειδιά: Πανδημία, Κορονοϊός, Επαγγελματίες υγείας, Ελληνικό Σύστημα Υγείας, Ποιότητα επαγγελματικής ζωής.
(EL)
Abstract Introduction: The mental health consequences of the COVID-19 pandemic on health professionals are currently being explored, with varying prevalence of mental health symptoms observed worldwide. Given the unprecedented nature of the public health crisis posed by COVID-19, it is crucial to acknowledge the psychological impact this emerging threat has on health professionals. This impact becomes especially significant in the context of the Greek Health System, which was already grappling with significant challenges due to years of austerity measures and an escalating refugee crisis. Thus, it is essential to assess the specific effects of the recent pandemic on workers within the Greek Health System and quantify the extent of its impact on their well-being. Objective: This study aimed to examine the stress levels and quality of professional life experienced by staff members working in a public hospital during the SARS-CoV-2 pandemic. Methodology: The survey involved 116 employees (average age 44.7 years) in various clinics of the "Elena Venizelos" General Hospital (e.g., Internal Medicine Department, NICU Department, Cardiology Department, etc.). Data collection was performed by convenience sampling and the inclusion criterion for the survey was the presence of healthcare workers throughout the pandemic from its beginning until spring 2023. Health care professionals were given questionnaires on quality of life (ProQOL), work and well-being (UWES), burnout (OLBI), a questionnaire on perceived coronavirus-related stress (CSM) and an impromptu questionnaire to record demographic characteristics). All questionnaires were weighted and translated into Greek. Results: From the analysis of the data derived that the majority of participants (66.4%) reported a significant impact of the pandemic on their work, highlighting the magnitude of the challenges they faced. In addition, 19.8% received social support within their professional groups, highlighting the value of workplace solidarity during adversity. Concerns about the risk of the virus ranged from above average to life-threatening for family members (51.7%) and personal life (37.1%), revealing the psychological impact they experienced. Inadequate availability of support was reported by 13.8% of participants, while 35.3% acknowledged the importance of education, equipment and support in controlling the virus. Emotional reactions reflected the burden on health professionals, with feelings of fatigue (40.5%), frustration (51.7%), hopelessness (31.1%), being trapped (30.2%) and feeling unprotected (37.1%). These findings highlight the critical need to support and empower individuals in these difficult circumstances. A confidence interval of 95% and a statistical significance level of 0.05 were established. Compassion emerged as a critical factor during a pandemic, supporting psychological well-being. Continuing education and skills development were vital for healthcare workers to meet the challenges. Negative thoughts about the coronavirus were associated with disengagement from work and burnout, while higher levels of negative emotions were associated with lower compassion satisfaction and higher burnout. The psychological impact varied by level of education, as evidenced by higher secondary post-traumatic stress among higher-educated level graduates. While burnout negatively affected vigour, commitment, job absorption and well-being at work. Conclusions: The findings from the survey indicate that the pandemic had a detrimental impact on the work of all employees, leading to decreased performance and difficulties in task execution. Notably, the presence of social support was found to be crucial, as individuals who received support demonstrated higher levels of resilience and overall well-being. Furthermore, employees reported experiencing emotional distress and negative emotions, with the pandemic affecting their psychological state differently depending on their level of education. Social support, the ability to manage negative emotions, and compassion were critical factors in improving employee well-being and performance. Keywords: Pandemic, Coronavirus, Covid-19, Health care professionals, Greek Health Care System, Quality of professional life, Well-being.
(EN)
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
