Η κατεξοχήν κοινωνική φύση του φαινομένου «οργανωμένο έγκλημα», τόσο σε εθνικό όσο και διεθνές επίπεδο, νοηματοδοτεί την έρευνα και την ερμηνεία του, ως προς τις αιτίες – αφορμές της εμφάνισης, εξέλιξης και μετεξέλιξής του, καθώς και τα δομικά στοιχεία του. Παράλληλα, η βούληση για τη πάταξή του, σηματοδοτεί τους τρόπους της κοινωνικής αντίδρασης και ποινικής καταστολής. Στη παρούσα εργασία, παρουσιάζονται, αρχικά, η έννοια του ΟΕ ως κοινωνικοπολιτικό φαινόμενο και ως αξιόποινη πράξη, επισημαίνονται οι γενεσιουργοί λόγοι εμφάνισής του και κάποια ιστορικά στοιχεία πρώιμης εμφάνισης οργανωσιακής εγκληματικής δράσης, εκτός ελληνικών συνόρων, αλλά κυρίως σε εθνικό επίπεδο. Στη συνέχεια, αναλύονται τα χαρακτηριστικά του από κοινωνιολογική και εγκληματολογική άποψη, η ποινική προσέγγισή του, η τυποποίηση του ως έγκλημα στην εθνική έννομη τάξη, η σχέση του με το οικονομικό έγκλημα και τη διαφθορά. Οι πολιτικές αντιμετώπισης της οργανωμένης εγκληματικότητας, από τους επίσημους εθνικούς φορείς κοινωνικής αντίδρασης, σε όλα τα στάδια της ποινικής διαδικασίας (προδικασία, κυρία διαδικασία και έκτιση ποινών) αποτελούν κεφάλαιο της παρούσας. Στο τέλος της εργασίας, παρατίθενται παραρτήματα, με ανωνυμοποιημένα στοιχεία που προέκυψαν από έρευνα αρχείου της γράφουσας, στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κορυδαλλού Ι, αναφορικά με περιπτώσεις υποδίκων και καταδίκων για την εμπλοκή τους σε ΕΟ. Ειδικότερα, έχουν συλλεγεί στοιχεία, όπως η ηλικία, το φύλο, η εθνική καταγωγή και το μορφωτικό επίπεδο των εμπλεκομένων. Επίσης ποιο έγκλημα κυριαρχεί, μεταξύ των υπό δικαστική διερεύνηση ή των δικαστικά διαπιστωθέντων, στα πλαίσια του Ο.Ε. στον πληθυσμό του συγκεκριμένου σωφρονιστικού καταστήματος. Έχουν επίσης ληφθεί συνεντεύξεις μελών των συλλογικών οργάνων του ίδιου καταστήματος (Συμβούλιο Φυλακής, Πειθαρχικό Συμβούλιο και Συμβούλιο Εργασίας), αναφορικά με τη σωφρονιστική μεταχείριση και τον τρόπο διαβίωσης των κρατουμένων για εγκληματικές οργανώσεις, καθώς και για την αντιμετώπισή τους από τους υπαλλήλους του καταστήματος.
(EL)
The main social nature of the phenomenon, "organized crime", both at the national and international level, gives meaning to its research and interpretation, in terms of the causes-occasions of its appearance, and evolution, as well as its structural elements. At the same time, the will to fight it, signals the ways of social reaction and criminal repression. In this work, the concept of organized crime as a socio-political phenomenon and as a criminal act is presented, the generative reasons for its appearance and some historical evidence of the early emergence of organized criminal activity, outside the Greek borders, but mainly at the national level, are highlighted. Then, its characteristics are analyzed from a sociological and criminological point of view, its criminal approach, its standardization as a crime in the national legal order, as well as its relationship with economic crime, money laundering and corruption. The policies to deal with organized crime, by the official national social reaction agencies, at all stages of the criminal procedure (pre-trial, main procedure and imposition of penalties) are a chapter of the present. At the end of the paper, appendices are listed, with anonymized data, resulting from a search of the writer's archive, at Korydallos institution I, regarding cases of defendants and convicts for their involvement in organized crime. In particular, they have been collected information such as the age, the gender, the national origin and the educational level of those involved. Also, which crime predominates, among those under judicial investigation or those judicially established, within the context of the organized crime in the population of the specific institution. Interviews have also been taken from some members of the collective bodies of the same penitentiary (Prison Council, Disciplinary Council and Labor Council), regarding the penal treatment and the way prisoners for criminal organizations live, as well as their treatment by the employees of the institution
(EN)