Περιέχει: πίνακες, διαγράμματα, εικόνες
Το θέμα αυτής της διπλωματικής εργασίας είναι η αξιολόγηση των παραγωγικών μερών της εξέτασης Goethe Zertifikat B1 με βάση το Washback Effekt και ανήκει στον τομέα της αξιολόγησης των διδασκομένων στο μάθημα της ξένης γλώσσας. Αντικείμενο της διπλωματικής αυτής εργασίας είναι η νέα (από το 2013 ισχύουσα) εξέταση Goethe Zertifikat B1 και πιο συγκεκριμένα μια αξιολόγηση της εξέτασης από την πλευρά του Washback Effekt, ιδιαιτέρως όσον αφορά στα παραγωγικά της μέρη Παραγωγή γραπτού και προφορικού λόγου. Είναι γεγονός ότι μια νέα εξέταση φέρνει πολλές αλλαγές. Είναι επιστημονικού ενδιαφέροντος να διαπιστώσει κανείς πώς αντιλήφθηκαν και αποδέχτηκαν άμεσα ενδιαφερόμενοι (καθηγητές και μαθητές) το νέο τεστ. Ενδιαφέρον έχει επίσης το ερώτημα, αν μια τέτοια αλλαγή αρκεί, για να επηρεάσει θετικά τον τρόπο διδασκαλίας και μάθησης.
Κεντρική ερώτηση λοιπόν είναι: Ποια επίδραση έχει το νέο τεστ στο μάθημα; Επιλέχθηκαν τα παραγωγικά μέρη, επειδή είναι μια γενική διαπίστωση, ότι είναι πιο δύσκολο για τους μαθητές μιας ξένης γλώσσας να εκφραστούν γραπτά ή προφορικά, ειδικά όταν αυτοί δεν ζούνε στο περιβάλλον, όπου η γλώσσα ομιλείται. Ιδιαιτέρως δύσκολο είναι για τους μαθητές, που μαθαίνουν γερμανικά στην Ελλάδα, επειδή συνήθως είναι η δεύτερη ξένη γλώσσα.
Περαιτέρω ερωτήματα, των οποίων η απάντηση στόχος αυτής της εργασίας είναι, είναι: Τι νέο υπάρχει στο τεστ; Ποιοι στόχοι επιδιώκονται; Πώς αναδιαμορφώσανε το μάθημα τους οι καθηγητές; Τι και πώς μαθαίνουν οι μαθητές για να προετοιμαστούν; Είναι η νέα εξέταση ποιοτική; Όλα αυτά τα ερωτήματα καταλήγουν σε ένα στόχο. Να διαπιστωθεί, αν το τεστ έχει θετική επιρροή, και αν αυτό δεν συμβαίνει, επειδή όπως αναφέρει και ο McNamara, αυτή η επιρροή είναι απρόβλεπτη, ποιοι είναι οι λόγοι γι’ αυτό, ποιες ελλείψεις υπάρχουν, ποια εμπόδια παρουσιάζονται. Αυτονόητα υποθέτει κανείς, ότι το τεστ ασκεί επιρροή αλλά ποια ακριβώς, πρέπει να ερευνηθεί. Για την απάντηση των ερωτημάτων αυτών διεξήχθη μια εμπειρική έρευνα.
Στα πρώτα κεφάλαια της εργασίας παρουσιάζονται όλη η θεωρία, στην οποία βασίζονται η κατασκευή και η αξιολόγηση ενός τεστ. Πρόκειται λοιπόν για μια παρουσίαση της θεωρίας του τεστ, των ποιοτικών χαρακτηριστικών, που είναι αναγκαία για την κατασκευή τεστ και των υπαρχόντων ειδών τεστ. Επίσης παρουσιάζονται τα μοντέλα, στα οποία βασίζεται η κατασκευή τεστ, όπως επίσης και οι τύποι ασκήσεων και τα συστήματα αξιολόγησης. Όλα αυτά σε συνάρτηση με το Goethe Zertifikat B1, μια διεξοδική περιγραφή του οποίου βρίσκεται επίσης σε αυτήν την εργασία.
Το δεύτερο μέρος της εργασίας ασχολείται με την παρουσίαση και την ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας. Κατασκευάστηκε γι’ αυτό ένα ερωτηματολόγιο και διεξήχθησαν συνεντεύξεις. Ομάδα στόχος του ερωτηματολογίου ήταν μαθητές που προετοιμάζονται για την εξέταση, και για τις συνεντεύξεις καθηγητές, που παραδίδουν μαθήματα προετοιμασίας. Στη συνέχεια παρουσιάζονται και σχολιάζονται σύντομα οι απαντήσεις τους, ενώ μετά παρουσιάζονται και τα συμπεράσματα αυτής της έρευνας. Σε αυτό το σημείο θα ήταν ουσιώδες, να αναφερθώ σύντομα στα σημαντικότερα αποτελέσματα της έρευνας. Διαπιστώνεται λοιπόν, ότι το τεστ αυτό καθ’ αυτό κατασκευάστηκε με την πρόθεση να έχει θετική επίδραση στο περιεχόμενο του μαθήματος προετοιμασίας και στο διδακτικό υλικό. Από την άλλη πλευρά όμως, αντιλαμβάνεται κανείς, ότι αυτό δεν αρκεί. Παρουσιάζονται ελλείψεις και περιορισμοί, που έχουν ως συνέπεια, να χάνεται η προσδοκώμενη θετική επίδραση του τεστ.
Das Thema dieser Diplomarbeit lautet: „Evaluation der produktiven Testteile der Prüfung "Goethe Zertifikat B1" durch den Rückkoppelungseffekt“ und gehört zum Fachgebiet der Messung und Beurteilung fremdsprachlicher Leistungen. Gegenstand der Diplomarbeit ist die neue (ab 2013 gültig) Goethe – Zertifikat B1 Prüfung und zwar eine Evaluation dieser Prüfung aus dem Aspekt des Washback Effekts, insbesondere was die produktiven Teile der Prüfung, Schreiben und Sprechen, betrifft. Es ist Tatsache, dass eine neue Prüfung viele Änderungen mit sich bringt. Es ist von wissenschaftlichem Interesse, festzustellen, wie der neue Test von den direkt Betroffenen (Lehrer und Schüler) wahrgenommen und empfangen wird. Noch etwas Interessantes ist, ob so eine Änderung reicht, die Lehr- und Lernweise positiv zu beeinflussen.
Also zentrale Frage ist: Welche Rückwirkung hat der neue Test auf den Unterricht? Die produktiven Teile wurden ausgewählt, weil es allgemein festgestellt wird, dass es am schwierigsten für die Fremdsprachenlerner ist, zu Wort zu kommen, besonders wenn sie nicht im fremdsprachlichen Raum leben. Besonders den Deutschlernern in Griechenland fällt es noch schwerer auf Deutsch frei zu sprechen oder zu schreiben, weil sie meistens Deutsch als zweite Fremdsprache lernen.
Weitere untergeordnete Fragen, deren Beantwortung Ziel dieser Diplomarbeit ist, sind: Was ist neu im Test? Welche Ziele werden verfolgt? Wie haben die Lehrer ihren Unterricht neu gestaltet? Was und wie lernen die Schüler, um sich vorzubereiten? Ist die neue Prüfung eine qualitative Prüfung? Um diese Fragestellung auf ein Ziel hin weiterzudenken, wird versucht, durch diese Arbeit herauszufinden, ob der Test positiven Washback hat und wenn es eventuell nicht der Fall ist, weil, wie McNamara behauptet, Washback oft unvorhersehbar ist, was die Gründe dafür sind, welche Defizite es gibt, welche Hindernisse vorkommen? Es ist selbstverständlich anzunehmen, dass der Test eine höhe Auswirkung auf den Unterricht hat, aber welche genau, wird untersucht. Bei der Beantwortung dieser Fragestellung wurde eine empirische Untersuchung durchgeführt.
In den ersten Kapiteln der Arbeit werden alle theoretischen Grundlagen, auf die sich die Testentwicklung und Testbeurteilung stützen, dargestellt. Es handelt sich also um eine Darstellung der Testtheorie, der Gütekriterien, die zur Entwicklung einer qualitativen Sprachprüfung notwendig sind und der vorhandenen Testtypen. Darüber hinaus werden die Modelle, denen die Testentwicklung zugrunde liegt, dargestellt, sowie auch die Aufgabentypen, die in einem Test zu finden sind, und die vorhandenen Bewertungssysteme. All das in engem Zusammenhang mit dem Goethe Zertifikat B1, dessen ausführliche Beschreibung in dieser Diplomarbeit zu finden ist.
Der zweite Teil der Arbeit befasst sich mit der Darstellung und Auswertung der Ergebnisse der Untersuchung. Ein Fragebogen wurde erstellt und es wurden Interviews durchgeführt. Zielgruppe des Fragebogens wurden zum einen die Schüler, die sich auf die Prüfung vorbereiten, und für die Interviews zum anderen die Lehrer, die Vorbereitungsunterricht geben. Anschließend werden die Antworten zu jeder Frage präsentiert und kurz kommentiert, während die daraus gezogenen Schlussfolgerungen nachher dargestellt werden. An dieser Stelle wäre es sinnvoll, kurz auf die wichtigsten Ergebnisse der Untersuchung einzugehen. Es lässt sich schlussfolgern, dass der Test als solcher mit der Absicht entwickelt wurde, einen positiven Einfluss auf dεν Inhalt von vorbereitenden Sprachkursen und Lehr- Lern-Materialien zu üben. Andererseits hält man fest, dass es nicht immer genug ist. Obwohl bei der Wahl der Themen, Textsorten und Aufgaben der positive Washback berücksichtigt wurde, gibt es im Unterricht wichtige Defizite und Hindernisse, die zur Folge haben, dass der intendierte positive Einfluss des Tests verloren geht.
