Wir erleben heutzutage die Ära der Globalisierung, in der die Mehrsprachigkeit immer notwendiger wird. Dabei begreift man die Sprache mehr als nur Kommunikation. Sprache ist der Weg zum Verstehen anderer Kulturen. Dementsprechend ist heute der interkulturelle Charakter des Fremdspracheunterrichts äußerst wichtig, um durch den Unterricht nicht nur fremdsprachliche Kenntnisse zu vermitteln, sondern auch das Individuum als Weltbürger vorzubereiten, das in viele Kulturen integriert werden kann. Die Mehrsprachigkeit bildet heutzutage ein zentrales Konzept der aktuellen schulischen Curricula und Bestandteil des modernen Fremdsprachenunterrichts.
Ausgehend von der Annahme, dass die erste Fremdsprache einen positiven Einfluss auf den Erwerb einer zweiten Fremdsprache haben könnte, beschäftigt sich meine Diplomarbeit mit dem Versuch diese Annahme zu bestätigen. Die beteiligten Sprachen hier sind Englisch als erste Fremdsprache und Deutsch als zweite Fremdsprache.
Die Arbeit besteht aus einem theoretischen und einem praktischen Teil. Im theoretischen Teil beschreibe ich die Fremdsprachensituation in Europa und insbesondere in Griechenland. Außerdem stelle ich den Stand der deutschen Sprache als zweite Fremdsprache im schulischen Bildungswesen der Primarstufe in Griechenland dar. Darüber hinaus schildere ich das sprachliche Lernen und den Spracherwerb sowohl der Erstsprache als auch der Fremdsprachen. Im Mittelpunkt der terminologischen Klärung steht in meiner Diplomarbeit die Tertiärsprachendidaktik, ihre Ziele und ihre didaktischen Prinzipien, worauf der praktischen Teil meiner Diplomarbeit basiert. Im praktischen Teil der Arbeit präsentiere ich die Methoden, mit denen ich die grundlegende Annahme der Diplomarbeit als richtig zu erweisen versuche. Ich habe mit einer Lerngruppe aus der sechsten Klasse der Primarstufe auf Niveau A1 gearbeitet. Die Lerngruppe nahm an einer von mir gestalteten Unterrichtssequenz teil, die aus sechs unterschiedlichen Unterrichtsstunden bestand. Ziel des Unterrichts war das Mehrsprachigkeitskonzept zu fördern und die Kenntnisse aus der ersten Fremdsprache Englisch zugunsten des Fremdspracherwerbs im deutschsprachigen Fremdspracheunterricht zu verwerten.
Durch die Erstellung des eigenen Materials und den Einsatz der Theorie in die Praxis habe ich festgestellt, dass sich die erste Fremdsprache Englisch dem deutschsprachigen Fremdsprachenunterricht sehr hilfreich beweisen kann. Das schon vorhandene Wissen und Lernerfahrungen sowohl aus der Muttersprache als auch aus der ersten Fremdsprache hat meiner Lernergruppe die Gelegenheit geboten sich der deutschen Sprache leichter, effektiver und schneller anzunähern.
Die Themenwahl meiner Diplomarbeit entstand aus den ständigen Beschwerden meiner Lerner, dass die deutsche Sprache die schwierigste sei. Als Deutschlehrerin überlegte ich oft, wie ich den Deutschunterricht attraktiver, leichter, aber gleichzeitig effektiver gestalten könnte, so dass die Lerner der deutschen Sprache gegenüber nicht enttäuscht werden. Durch die Forschung über die Tertiärsprachendidaktik habe ich meine Kenntnisse als Deutschlehrerin besonders verbessert und mich weitergebildet, so dass ich alle neue Methoden und Verfahren in meinem Deutschunterricht einsetzen kann.
Βιώνουμε σήμερα την εποχή της παγκοσμιοποίησης, στην οποία η πολυγλωσσία καθίσταται όλο και πιο επιτακτική. Εδώ η γλώσσα περιλαμβάνει κάτι περισσότερο από αποκλειστικά και μόνο επικοινωνία. Η γλώσσα είναι ο τρόπος για την κατανόηση ξένων πολιτισμών. Έτσι σήμερα ο διαπολιτισμικός χαρακτήρας του ξενόγλωσσου μαθήματος είναι εξαιρετικά σημαντικός, ώστε μέσω αυτού, όχι μόνο να διδαχθούν γνώσεις ξένων γλωσσών, αλλά να προετοιμαστεί το άτομο ως πολίτης του κόσμου, που είναι σε θέση να ενσωματωθεί σε πολλές κουλτούρες. Η πολυγλωσσία λοιπόν προκύπτει από αυτήν την επιδίωξη ως βασικός σχεδιασμός των σχολικών προγραμμάτων και συστατικό κομμάτι του μαθήματος των ξένων γλωσσών.
Με βάση την υπόθεση, ότι η πρώτη ξένη γλώσσα μπορεί να έχει θετική επίδραση στην εκμάθηση της δεύτερης, η εργασία μου πραγματεύεται την προσπάθεια επιβεβαίωσης αυτής της υπόθεσης. Οι γλώσσες, με τις οποίες ασχολούμαι είναι τα αγγλικά ως πρώτη και τα γερμανικά ως δεύτερη ξένη γλώσσα.
Η εργασία αποτελείται από το θεωρητικό και το πρακτικό κομμάτι. Στο θεωρητικό κομμάτι περιγράφεται η σημερινή κατάσταση στον τομέα της ξενόγλωσσης εκπαίδευσης στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Εκτός αυτού περιγράφω την θέση της γερμανικής γλώσσας στο εκπαιδευτικό σύστημα της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Περαιτέρω αναφέρω τις θεωρίες σχετικά με την εκμάθηση των γλωσσών, τόσο της μητρικής όσο και των ξένων γλωσσών. Στο επίκεντρο της θεωρητικής ανάλυσης της εργασίας βρίσκεται η διδακτική των επόμενων ξένων γλωσσών μετά την πρώτη, οι στόχοι της, οι αρχές της ,πάνω στις οποίες βασίζεται το πρακτικό κομμάτι της εργασίας μου. Στο πρακτικό κομμάτι της εργασίας παρουσιάζω τις μεθόδους, με την βοήθεια των οποίων επιχειρώ την επιβεβαίωση της αρχικής μου υπόθεσης. Εργάσθηκα με μια ομάδα μαθητών της έκτης τάξης του ελληνικού δημοτικού σχολείου σε επίπεδο γλωσσομάθειας Α1. Σε έξι διδακτικές ώρες, που προετοίμασα με δικό μου διδακτικό υλικό, προσπάθησα να προωθήσω τις αρχές της πολυγλωσσίας και να αξιοποιήσω προς όφελος της εκμάθησης της γερμανικής γλώσσας ως δεύτερη ξένη γλώσσα τις ήδη υπάρχουσες γνώσεις των μαθητών από την πρώτη ξένη γλώσσα των αγγλικών.
Μέσω της προετοιμασίας του δικού μου υλικού και της εφαρμογής του στην πράξη διαπίστωσα, ότι η πρώτη ξένη γλώσσα μπορεί να αποδειχθεί ιδιαιτέρως βοηθητική για την εκμάθηση της δεύτερης ξένης γλώσσας. Οι προηγούμενες γνώσεις και εμπειρίες από το μάθημα τόσο της μητρικής γλώσσας, όσο και της πρώτης ξένης γλώσσας έδωσαν στους μαθητές μου την δυνατότητα να προσεγγίσουν την εκμάθηση των γερμανικών με πιο εύκολο, αποτελεσματικό και γρήγορο τρόπο.
Η επιλογή του θέματος για την διπλωματική μου εργασία προέκυψε από τo συνεχές παράπονο των μαθητών μου, ότι τα γερμανικά είναι η πιο δύσκολη γλώσσα. Συχνά αναλογίζομαι πως μπορώ να διαμορφώσω ένα πιο εύκολο και ελκυστικό, αλλά συγχρόνως και αποδοτικό μάθημα, ώστε οι μαθητές να μην απογοητεύονται από την πολυπλοκότητα της γερμανικής γλώσσας. Από την έρευνα για την διδακτική των γλωσσών μετά την πρώτη ξένη γλώσσα βελτιώθηκα και εξελίχθηκα και η ίδια στο γνωστικό μου αντικείμενο, ώστε να εφαρμόσω όλες τις καινούργιες μεθόδους και διαδικασίες στο δικό μου μάθημα γερμανικών.
Πίνακες:5 ,Σχήματα:4,Εικόνες:18 , Φωτογραφίες:6
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
