Οι ασκήσεις παίζουν στο μάθημα των Γερμανικών ως ξένη γλώσσα έναν ουσιαστικό ρόλο. Ως στόχο έχουν να δομήσουν βήμα-βήμα τη γλωσσική ικανότητα. Η χρήση των γλωσσικών μέσων και η διδασκαλία της Γραμματικής επιτυγχάνονται με τη βοήθεια των ασκήσεων.
Στόχος της συγκεκριμένης Διπλωματικής Εργασίας είναι να εξετάσει, κατά πόσο οι ασκήσεις που περιέχονται σε δύο διδακτικά εγχειρίδια (στο “Deutsch- ein Hit! 1” και στο “Beste Freunde 1”) βοηθούν τους μαθητές να εξασκήσουν, να κατανοήσουν και να χρησιμοποιήσουν τα γραμματικά φαινόμενα σε καταστάσεις επικοινωνίας. Από προσωπική εμπειρία με τα διδακτικά εγχειρίδια, παρουσιάζουν και τα δύο ελλείψεις σε ασκήσεις. Για το λόγο αυτό θεωρώ σημαντικό, ότι πρέπει να γίνουν κάποιες προτάσεις, με σκοπό τον εμπλουτισμό των ασκήσεων που υπάρχουν στα εγχειρίδια. Σημαντικοί παράμετροι της Διπλωματικής Εργασίας είναι μεταξύ άλλων η ανάλυση και η περιγραφή της δομής των ασκήσεων, η σύγκριση τους ανάμεσα στα δύο εγχειρίδια και τέλος οι ενδεχόμενες προτεινόμενες ασκήσεις, που έχουν ως σκοπό, τον εμπλουτισμό των ασκήσεων που περιλαμβάνονται στα παραπάνω διδακτικά εγχειρίδια.
Το πρώτο μέρος της εργασίας ασχολείται με τις θεωρητικές παραμέτρους των ασκήσεων στο ξενόγλωσσο μάθημα. Γίνονται σαφείς ο εντοπισμός της φάσης των ασκήσεων και οι διαφορές που παρουσιάζουν οι ασκήσεις. Επίσης περιγράφονται οι αρχές που διέπουν τις ασκήσεις καθώς και η δομή των ασκήσεων. Επιπλέον παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά τους μαζί με τα κριτήρια αξιολόγησης των ασκήσεων. Μία επιπρόσθετη παράμετρος είναι οι επίκαιρες αρχές που σκιαγραφούν τις ασκήσεις. Περιγράφονται ακόμη μερικές τυπολογίες ασκήσεων, που χρησιμοποιούνται στο μάθημα και από τις οποίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό οι ασκήσεις.
Το δεύτερο μέρος ασχολείται με το πρακτικό μέρος της εργασίας. Πρώτα γίνεται η περιγραφή των διδακτικών εγχειριδίων. Μετά αναλύονται οι ασκήσεις και στα δύο διδακτικά εγχειρίδια. Στη συνέχεια παρουσιάζεται, πώς χρησιμοποιούνται τα διδακτικά εγχειρίδια στο μάθημα και πώς αξιολογείται η χρήση των ασκήσεων από πλευράς του εκπαιδευτικού. Από την ενασχόληση με τα βιβλία προκύπτουν ελλείψεις, οι οποίες δυσκολεύουν τη διδασκαλία της Γραμματικής. Γι’ αυτό το λόγο στο τελευταίο μέρος της εργασίας γίνονται προτάσεις εμπλουτισμού των ασκήσεων και στα δύο διδακτικά εγχειρίδια, οι οποίες ακολουθούν τη γνωστή για το μάθημα τυπολογία ασκήσεων των Häussermann/Piepho. Οι προτάσεις αυτές χρησιμεύουν ως προτάσεις εμπλουτισμού των ασκήσεων και στα δύο διδακτικά εγχειρίδια, στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός μοντέρνου, επικοινωνιακού μαθήματος. Σε κάθε περίπτωση δεν πρόκειται για πανάκεια, αλλά για επιπλέον βοήθεια για τους εκπαιδευτικούς, με σκοπό τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού μαθήματος Γραμματικής. Μιας και στην πραγματικότητα δεν υπάρχει το ιδανικό μάθημα, πρέπει ο εκπαιδευτικός να είναι ευέλικτος και πάντα σε θέση να επιλέγει κάθε φορά, τις καταλληλότερες για το μάθημα του, ασκήσεις.
Das Üben spielt im DaF-Unterricht eine hervorragende Rolle. Es hat als Ziel die sprachliche Kompetenz schrittweise aufzubauen. Die Verwendung der sprachlichen Mittel und die Grammatikvermittlung werden durch das Üben mit der Hilfe von Übungen und Aufgaben erreicht.
Ziel der vorliegenden Diplomarbeit ist zu untersuchen, inwieweit die in den zwei Lehrwerken („Deutsch-ein Hit 1!“ und „Beste Freunde 1“) beinhalteten Übungen bzw. Aufgaben den Schülern dabei helfen, die grammatischen Phänomene zu üben, zu festigen und in kommunikativen Situationen zu verwenden. Aus eigener Erfahrung mit den Lehrwerken enthalten beide Lehrwerke Mängel, sowohl an Übungen als auch an Aufgaben. Aus diesem Grund hält man für wichtig einige Vorschläge zur Bereicherung der dargestellten bzw. erwähnten Übungen zu machen. Wichtige Aspekte der Diplomarbeit sind unter anderem die Analyse bzw. die Beschreibung des formalen Aufbaus der Übungen, der Vergleich der zwei Lehrwerke und zum Schluss eventuelle Vorschläge zur Bereicherung der Grammatikübungen in den oben erwähnten Lehrwerken.
Der erste Teil der Arbeit beschäftigt sich mit den theoretischen Aspekten des fremdsprachenunterrichtlichen Übens. Die Lokalisierung der Übungsphase im Unterricht und die Unterschiede zwischen Übung und Aufgabe werden geklärt. Auch werden die Übungsprinzipien und der formale Aufbau der Übungen bzw. Aufgaben beschrieben. Zusätzlich werden die Merkmale zusammen mit den Beurteilungskriterien dargestellt. Ein weiterer Aspekt sind die aktuellen Prinzipien, die die Übungen und Aufgaben skizzieren. Auch werden einige Übungstypologien beschrieben, die im Unterricht angewendet werden und von denen das grammatische Üben stark abhängt.
Der zweite Teil befasst sich mit dem praktischen Teil der Arbeit. Zuerst ist die Beschreibung der Lehrwerke zu sehen. Dann werden die Übungen bzw. Aufgaben in den beiden Lehrwerken analysiert. Danach wird dargestellt, wie die Lehrwerke im Unterricht benutzt werden und wie das Lehrerhandeln zum grammatischen Üben ausgewertet wird. Aus der Beschäftigung mit den Lehrwerken ergeben sich Mängel, die die Vermittlung der Grammatik erschweren. Aus diesem Grund sind im letzten Teil der vorliegenden Arbeit einige Bereicherungsvorschläge zu beiden Lehrwerken zu sehen, die der verbreiteten im Unterricht Übungstypologie von Häussermann/ Piepho folgen. Diese Vorschläge dienen als Bereicherung zu beiden Lehrwerken, denn sie sind im Rahmen eines modernen, kommunikativen Unterrichts gestaltet. Auf jeden Fall handelt es sich nicht um Allheilmittel, sondern um zusätzliche Hilfe für die Lehrenden zur Gestaltung eines effektiveren Grammatikunterrichts. Aus diesem Grund, dass es in der Tat keine ideale Unterrichtssituation gibt, soll der Lehrende flexibel und immer in der Lage sein, die bestmöglichen für seinen Unterricht Übungen und Aufgaben auszuwählen.
Εικόνες
