Εισαγωγή: Η εγκυμοσύνη αποτελεί παράγοντα κινδύνου για αυξημένη νοσηρότητα
και θνησιμότητα, ειδικά κατά τη διάρκεια των εποχιακών εξάρσεων γρίπης. Λοίμωξη
από τον ιό της γρίπης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να αυξήσει τον
κίνδυνο εμφάνισης αναπτυξιακών και νευρολογικών διαταραχών στο έμβρυο και στο
βρέφος.
Στόχοι: Κύριος στόχος της παρούσας μελέτης ήταν η εκτίμηση της επίπτωσης της
προσβολής από τον ιό της γρίπης στις γυναίκες του νομού Ηρακλείου κατά τη
διάρκεια της εγκυμοσύνης και η ανεύρεση πιθανών παραγόντων κινδύνου
(κοινωνικο-οικονομικοί παραγόντες και ύπαρξη χρόνιων παθήσεων) που
συσχετίζοντια με την εμφάνιση γρίπης. Επιπλέον στόχοι ήταν (1) η εκτίμηση του
ποσοστού της εμβολιαστικής κάλυψης κατά του ιού της γρίπης στις εγκύους και (2) η
διερεύνηση της δυνατότητας λήψης στοματοφαρρυγγικών επιχρισμάτων για
ταυτοποίηση του ιού κατά τη διεξαγωγή πληθυσμιακών μελετών (πιλοτική μελέτη).
Μέθοδος: Στη μελέτη συμμετείχαν οι έγκυες γυναίκες κάτοικοι του νομού Ηρακλείου
κατά το χρονικό διάστημα 21/02/2007 έως 20/02/2008 στα πλαίσια της προοπτικής
μελέτης Μητέρας-Παιδιού «Ρέα». Η συλλογή των δεδομένων έγινε με 3 δομημένα
ερωτηματολόγια, (ένα για κάθε τρίμηνο κύησης) που συμπληρώθηκαν με τη βοήθεια
ειδικά εκπαιδευμένων συνεντευκτριών/μαιών. Ως πιθανή γρίπη, ορίστηκε η εμφάνιση
πυρετού (θ>37,5οC) συνοδευόμενου από δυο τουλάχιστον από τα παρακάτω
συμπτώματα: βήχα, πονόλαιμο, συνάχι, μυαλγίες/αρθραλγίες, κεφαλαλγία, αδυναμία
και ρίγος. Επιπλέον έγινε λήψη στοματοφαρυγγικών επιχρισμάτων και ανάλυση για
ανίχνευση και ταυτοποίηση του ιού με Real Time PCR, στο Ινστιτούτο Παστέρ
(πιλοτική μελέτη).
Αποτελέσματα: Από το σύνολο των 1416 γυναικών που συμμετείχαν στη παρούσα
μελέτη, 1359 ( 96%) συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο του 1ου τριμήνου, 739 (52%)
του 2ου και 635 (26%) του 3ου. Τα ποσοστά εμφάνισης αυτοαναφερόμενης γρίπης
ήταν 23% για το 1ο τρίμηνο και 22% για το 2ο, ενώ χρησιμοποιώντας τον πιο ειδικό
ορισμό πιθανής γρίπης, η επίπτωση βρέθηκε 5%, 2,3% και 1,3% στο κάθε τρίμηνο
εγκυμοσύνης αντίστοιχα. Μόνο το 1% των γυναικών είχαν εμβολιαστεί κατά του ιού
της γρίπης στο 1ο τρίμηνο και μόλις 2% στο 2ο . Ο κίνδυνος εμφάνισης πιθανής
γρίπης στις γυναίκες με πολυμελείς οικογένειες (<5μέλη), ήταν σχεδόν τριπλάσιος
(σταθμισμένο RR=2,8 95%CI 0,64-12,3). Ο κίνδυνος πιθανής γρίπης ήταν 9 φορές
μεγαλύτερος (σταθμισμένο RR=8,9 95%CI 2,16-36,2) όταν προυπήρχε στην
οικογένεια άλλο κρούσμα γρίπης. Οι γυναίκες που συνέχιζαν να εργάζονται κατά το
2ο τρίμηνο εγκυμοσύνης κινδύνευαν 2 φορές περισσότερο (σταθμισμένο RR=2,4
95%CI 1,09-5,12) να εμφανίσουν γρίπη σε σχέση με αυτές που είχαν διακόψει την
εργασία τους. Ο κίνδυνος πιθανής γρίπης ήταν 5 φορές μεγαλύτερος στις γυναίκες
που είχαν εμφανίσει κρίση άσθματος κατά τη διάρκεια του 2ου τριμήνου
(σταθμισμένο RR=5 95%CI 1,53-16,5). Η λήψη των στοματοφαρυγγικών
επιχρισμάτων πραγματοποιήθηκε στο 1/3 των γυναικών με πιθανή γρίπη, και
βρέθηκε θετική στο 50% αυτών.
Συμπεράσματα: Η εμφάνιση γρίπης στην οικογένεια, ο συγχρωτισμός, η παραμονή
στην εργασία κατά το 2ο τρίμηνο κύησης και η κρίση άσθματος, αποτελούν
ανεξάρτητους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση γρίπης κατά τη διάρκεια της
εγκυμοσύνης. Η λήψη στοματοφαρυγγικών επιχρισμάτων για εργαστηριακή
ταυτοποίηση του ιού της γρίπης, φαίνεται να εμφανίζει πρακτικές δυσκολίες στην
εφαρμογή του σε επίπεδο πληθυσμιακής μελέτης.
(EL)
Introduction: Pregnancy is a period of increased morbidity and mortality, especially
during seasonal influenza. Studies suggest that influenza infections during pregnancy
may increase the risk of developmental and neurological disorders in the foetus and
the infant.
Objectives: The main objective of the study was to measure the incidence of
influenza infection among pregnant women in Heraklion prefecture, and to identify
possible risk factors (socio-economic and co-morbidities) associated with the
disease. Secondary objectives included (1) the estimation of influenza vaccination
coverage among pregnant women and (2) assessing the feasibility of sampling
(using throat swabs) for the identification of the influenza virus during populationbased
studies (pilot study).
Methods: The study was conducted from 21/02/2007 to 20/02/2008 as part of a large
prospective mother-child cohort study (“Rhea”). The study population included all
pregnant women who lived in Heraklion prefecture. To collect data, face to face
interviews were conducted using three standardized questionnaires, one for each
trimester of pregnancy. Probable case was defined as a pregnant woman living in the
study area, who reported fever (temperature>37.5oC) and at least two of the following
clinical symptoms: cough, sore throat, sneeze, myalgia/arthralgia, headache,
weakness, shiver. Additionally, throat swabs were collected from the 1/3 of the
probable cases and were analyzed using Real Time PCR in Pasteur Institute, in
order to detect and identify the virus (pilot study).
Results: Among the 1416 participants, 1359 (96%) completed the 1st trimester
questionnaire, 739 (52%) the 2nd trimester and 635 (26%) the 3rd. The risk of selfreported
influenza was 23% during the 1st trimester and 22% during the second one,
whereas using the more specific case-definition, the risk was found 5%, 2,3% and
1,3% for each trimester of pregnancy, respectively. Just 1% of the subjects had been
vaccinated against influenza virus during the 1st trimester of pregnancy and 2%
during the second. The risk of probable influenza was 3 times higher (adjusted
RR=2,8 95%CI 0,64-12,3) in those living in overcrowded households (>5 household
members) and 9 times higher (adjusted RR=8,9 95%CI 2,16-36,2) in subjects that
reported contact with another influenza case in the household. Women who
continued working during the 2nd trimester of pregnancy were twice more likely
(adjusted RR=2,4 95%CI 1,09-5,12) to become ill with influenza, compared with
those who were on pregnancy leave. The risk of influenza was 5 times higher
(adjusted RR=5 95%CI 1,53-16,5) in women with asthma attacks during the 2nd
trimester of pregnancy. Fifty percent of the throat swabs tested were found positive
for influenza virus.
Conclusion: Contact with a case in the household, overcrowding, working during the
2nd trimester of pregnancy and previous asthma attacks were found to be strongly
associated with the risk of influenza infection during pregnancy. The pilot study
suggests that despite being very useful, the use of throat swabs for the identification
of the influenza virus appears to be a logistically complicated procedure during large
scale population-based studies.
(EN)
