Μια από τις σπουδαιότερες απαγορεύσεις στην ιατρική πράξη αλλά και στην ιατρική ηθική αποτελεί η απαγόρευση της θανάτωσης των ασθενών. Τα τελευταία χρόνια έχει εμφανιστεί μια τάση αποδοχής της υποβοήθησης του θανάτου όταν πρόκειται για ασθενείς που νοσούν από κάποιο σοβαρό νόσημα και βρίσκονται σε τελικό στάδιο της ασθένειάς τους. Στο πρώτο μέρος της εργασίας γίνεται προσπάθεια ορισμού της έννοιας του πόνου. Ο πόνος αποτελεί μια σπουδαία παράμετρος γι’ αυτούς τους ασθενείς. Ο πόνος, συγκεντρώνει μια σειρά από σωματικά στοιχεία δηλαδή, αντικειμενικά, αλλά και ορισμένα υποκειμενικά στοιχεία τα οποία είναι σημαντικά για την κατανόησή του. Τις περισσότερες φορές είναι συνδεδεμένος άμεσα με κάποιο σωματικό αίτιο. Όταν κάποιος αναφέρει ότι βιώνει πόνο, αυτή η παραδοχή καταγράφεται ως μια πρόταση της αισθητηριακής αντίληψης. Ο πόνος διακρίνεται μέσω χαρακτηριστικών που έχουν άμεσο αντίκρισμα στο σώμα μας, ενώ, λαμβάνουν την αίσθηση ενός υποκειμενικού φαινομένου. Η υποκειμενικότητα του πόνου είναι αυτή που δυσκολεύει έναν εξωτερικό παρατηρητή να αντιληφθεί τον πόνο ενός άλλου ανθρώπου ‘δεν μπορείς εσύ να καταλάβεις τον πόνο το δικό μου’.
Στο δεύτερο μέρος η συζήτηση μετατίθεται στους τερματικούς ασθενείς και στο αίτημα που μπορούν να αξιώσουν για την υποβοήθηση στο θάνατο. Η ποιότητα της ζωής, από τη σκοπιά της ιατρικής σχετίζεται με την ικανότητα του ασθενή να πραγματοποιεί τις συνηθισμένες γι’ αυτόν δραστηριότητες και να αυτοεξυπηρετείται. Όταν ένας ασθενής βρεθεί στη θέση να πρέπει να αξιολογήσει το μέλλον του οφείλει να λάβει υπόψη και το παρελθόν του, για να μπορέσει να εξετάσει συνολικά το βίο του ως όλον. Το πλήθος των επιλογών και των μεθόδων που υπάρχουν, δημιουργείται μια πλουραλιστική αντίληψη για το τι είναι καλό για τους ασθενείς. Οι ασθενείς καλούνται σε πολλές περιπτώσεις να αποφασίσουν τον τρόπο με τον οποίο θα συνεχίσουν ή όχι τη θεραπεία τους, πάντα έπειτα από συνεννόηση με τους θεράποντες ιατρούς που τους παρακολουθούν, αν θα συνεχίσουν με την ίδια επιθετική μέθοδο, αν θα ακολουθήσουν παρηγορητική φροντίδα ή αν τέλος θα επιλέξουν έναν υποβοηθούμενο θάνατο. Η υποβοήθηση στο θάνατο θα πρέπει να αποτελεί ενδεχόμενη επιλογή για τους ασθενείς που βρίσκονται κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Αυτοί οι ασθενείς θα πρέπει να είναι ικανοί να συναινέσουν στη λήψη μιας απόφασης αλλά και να έχουν την πλήρη στήριξη του ιατρικού προσωπικού το οποίο θα χρησιμοποιεί την γνώση και την κατάρτισή του, ως εργαλεία για τη συμμετοχή σε μια τέτοια απόφαση.
Συμπερασματικά στο οποίο καταλήγει η παρούσα εργασία σχετίζεται με την ύπαρξη μιας νέας κοινωνικής πραγματικότητας η οποία έχει τις βάσεις της στις προτάσεις που γίνονται τα τελευταία χρόνια γύρω από την ιατρική υποβοήθηση στο θάνατο. Η αλόγιστη χρήση των μεθόδων υποβοήθησης στο θάνατο θα μπορούσε να αποτελέσει ένα μέσο κοινωνικής πολιτικής και αυτό αναμφισβήτητα θα ήταν ιδιαιτέρως επικίνδυνο. Έστω ότι ο θάνατος δεν αποτελεί ένα αρνητικό συμβάν, αλλά ένα επιθυμητό αγαθό, σε αυτήν την περίπτωση αυτό που κρίνεται απαραίτητο να υπάρξει είναι αρχές που θα υπαγορεύουν το πότε ο θάνατος αποτελεί μια πράξη ευσπλαχνίας, λύτρωσης και πότε μια ανήθικη πράξη.
(EL)
One of the greatest forbiddances in the medical practice and medical ethics constitutes the forbiddance of killing a patient. The last few years a new affinity accepts physicians to assist in a patient’s death, if only a patient is in a state of terminal illness. When a patient is facing the terminal stage of his illness, the pain that comes with it is significant. Pain as a state puts together a variety of physical factors that can be called objective factors. There are also some subjective factors which are extremely important for the understanding of the pain. Moreover, in most cases pain is immediately connected with a physically/bodily cause. When a person says that he is feeling pain, that admission is taken into consideration as a sentence which is based on a sensory conception. Pain as a feeling is understood in some factors that are connected to our body, but, in the same time those factors appear as subjective phenomena. The subjectivity of the pain is the main factor that complicates an observer to understand the pain of another person (you can’t understand the pain that I’m feeling).
If someone tries to explain the meaning of the phrase quality in a person’s life, he should evaluate the quality of the life the patients had before his illness, if he is able to self-service and have the same daily routine as he had before. When a patient comes into a certain point that has to evaluate the quality of his life, he should think about his future, but first evaluate his past, then, he will be able to examine his life as a total, as an entirety. There are so many different methods and choices that can be made by a patient. This is why most of the patients think that there is a pluralistic perception of what is good for them. The patient is asked by their doctor to consider a new treatment or a different approach. At that time, the patient can decide if he wants to continue with the same radical treatment, change into a palliative one, or at last, decide to proceed with a physician-assisted dying. The latter can stand as a potential for those who are legally and mentally capable to make their own decisions. Those patients should fulfill specific conditions and they must have their doctor’s consent.
To conclude with, the past few years the medical treatment has change radically, the physician’s assistance in dying is becoming a new reality of our society. The abnormal use of the assisted death may become a tool for a new social policy, and this indisputably will be extremely dangerous. If someone considers a death to be a not always negative event, but a desirable state of our entity, in this case, it is a necessity to have a set of ethical principles that will impose when a death is consider to be an act of redemption, comparison and when must be consider as an act of immorality.
(EN)
University of Crete
