Η Ευκλείδεια Γεωμετρία είναι σημαντικός κλάδος των μαθηματικών που απασχολεί τη
μαθηματική κοινότητα. Ως σχολικό μάθημα έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον τόσο των
ερευνητών όσο και των εκπαιδευτικών ιδιαίτερα σε σχέση με το ιστορικό της μέρος
περισσότερο από κάθε άλλο μάθημα των σχολικών μαθηματικών. Η παρούσα
μεταπτυχιακή εργασία ερευνά το ρόλο και τη χρήση των εικόνων και των εργασιών στα
σχολικά εγχειρίδια Ευκλείδειας Γεωμετρίας του Λυκείου από το 1975 μέχρι σήμερα
(2020). Πιο συγκεκριμένα, σκοπός της είναι να εξετάσει τους τρόπους με τους οποίους
παρουσιάζονται στους μαθητές οι διάφορες γεωμετρικές έννοιες μέσω τριών κατηγοριών
εικόνων και τεσσάρων κατηγοριών εργασιών. Επιπλέον, στοχεύει στο να διαπιστώσει
κατά πόσο έχουν αλλάξει οι προτεραιότητες της εκάστοτε συγγραφικής ομάδας σε σχέση
με την μαθηματική γνώση που προάγουν τα σχολικά εγχειρίδια Ευκλείδειας Γεωμετρίας.
Ως θεωρητικό υπόβαθρο χρησιμοποιήθηκε η Ανθρωπολογική Θεωρία της Διδακτικής.
Τα αποτελέσματα της ανάλυσης έδειξαν ότι η επικρατέστερη κατηγορία στις εικόνες είναι
αυτή που σχετίζεται με αποδείξεις και εφαρμογές. Η κατηγορία αυτή χρησιμοποιήθηκε
περισσότερο από κάθε άλλη, ωστόσο, η χρήση της μειώνεται με το πέρασμα των χρόνων.
Όσων αφορά τις εργασίες, από το 1990 και έπειτα, παρατηρήθηκε αύξηση της χρήσης
των εργασιών που σχετίζονται με την ανάκληση μαθηματικών εννοιών από την πλευρά
του μαθητή. Συνοπτικά, παρατηρήθηκε ότι με το πέρασμα των χρόνων, τα σχολικά
εγχειρίδια Ευκλείδειας Γεωμετρίας δίνουν λιγότερη έμφαση στη μαθηματική απόδειξη
και στην επίλυση προβλημάτων τα οποία καλούνται να λύσουν οι μαθητές. Με σκοπό να
εξηγηθούν αυτά τα φαινόμενα, τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης ερμηνεύθηκαν με
βάση την Ανθρωπολογική Θεωρία της Διδακτικής και το ευρύτερο κοινωνικό-
πολιτισμικό πλαίσιο των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων της Ελλάδας.
(EL)
Euclidean Geometry is a significant branch of mathematics that concerns the
mathematics community. It is a subject of the school environment attracting scientists
and educators to study its history more than any other subject of school mathematics.
This thesis investigates the role and the use of images and tasks in the Greek Euclidean
Geometry textbooks of Lyceum from 1975 to date. The aim is to examine the ways that
Geometry concepts are introduced to students in texts through three categories of
images and four categories of tasks. Furthermore, it will be identified whether the
priorities of authors have changed or not. To this purpose, I employ the
Anthropological Theory of the Didactic (ATD). The results have shown that there is a
dominant category in images which has been used mostly from the authors;
nevertheless, its use declines over time. As for the tasks, from 1990 onwards, the
increase in the use of a particular category modified slightly the findings. It is found
that Greek Euclidean Geometry textbooks put less emphasis on the mathematical proof
over time and as a consequence the categories of tasks the students engaged are
influenced. With a view to gain an insight in these phenomena, the results were linked
to the wider socio-cultural context of educational reformations in Greece.
(EN)
Πανεπιστήμιο Κρήτης
