Η σεξουαλικότητα των ανθρώπων είναι μια πολύπλοκη διαδικασία, καθώς περιλαμβάνει την επικοινωνία μεταξύ δύο ανθρώπων, την ερωτική πράξη, τη σωματική επαφή, τα συναισθήματα, τις ανάγκες και τις ορμόνες που τους διακατέχουν (Laniado, 2006 ‧Halperin, 1989), ωστόσο εμπλέκονται διάφοροι παράγοντες, όπως είναι οι θρησκευτικοί, οι κοινωνικοί, οι πολιτισμικοί, οι ψυχολογικοί και οι βιολογικοί που διαμορφώνουν, επηρεάζουν και καθορίζουν τη σεξουαλική συμπεριφορά των ανθρώπων (Castelo-Branco, Leon-Huezo, & Ballesca-Lagarda, 2008). Τα άτομα με νοητική υστέρηση παρουσιάζουν ανομοιογενή σωματική και σεξουαλική ανάπτυξη. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι διότι το νοητικό δυναμικό τους συμβαδίζει με τη σωματική και τη σεξουαλική αναπτυξή τους (Murphy & Young, 2005). Η εκδήλωση της σεξουαλικότητας και η διαπαιδαγώγηση με στόχο την έκφραση της στη ζωή κάθε ανθρώπου είναι υψίστης σημασίας (Castelo-Branco et al., 2008). Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση των πεποιθήσεων γονιών παιδιών και εφήβων με νοητική αναπηρία αναφορικά με τη σεξουαλικότητα και τη σεξουαλική αγωγή. Εξετάστηκε, επίσης, το πλαίσιο σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους. Στην έρευνα συμμετείχαν δεκαπέντε (15) γονείς, συγκεκριμένα έλαβαν μέρος επτά (7) γονείς παιδιών και οχτώ (8) γονείς εφήβων με νοητική υστέρηση από όλη την Ελλάδα. Η διερεύνηση των πεποιθήσεων βασίστηκε σε ημιδομημένη συνέντευξη που δημιουργήθηκε για τις ανάγκες της έρευνας βασισμένη στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία. Η συνέντευξη περιελάμβανε ερωτήσεις ανοιχτού και κλειστού τύπου. Τα δεδομένα που προέκυψαν αναλύθηκαν ποιοτικά. Η επεξεργασία των δεδομένων ανέδειξε ότι οι γονείς αναγνωρίζουν την ύπαρξη σεξουαλικότητας στα παιδιά και τους εφήβους με νοητική υστέρηση και μέσα από την καθημερινή συναναστροφή και τη φροντίδα των παιδιών τους γίνονται μάρτυρες περιστατικών σεξουαλικής έκφρασης. Οι απόψεις των γονιών της παρούσας έρευνας για την απολίνωση των ατόμων με νοητική αναπηρία διίστανται. Επιπλέον, ένα μεγάλο ποσοστό των γονιών επισήμανε την ευαλωτότητα που φέρουν τα παιδιά και οι έφηβοι με νοητική αναπηρία στη σεξουαλική κακοποίηση, λόγω του χαμηλού νοητικού δυναμικού και της ελάχιστης έως μηδαμινής σεξουαλικής αγωγής που παρέχεται στα ελληνικά σχολεία. Η σπουδαιότητα και τα οφέλη που παρέχει η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, τόσο στα παιδιά τους όσο και στους ίδιους τους γονείς, προκειμένου να τα καθοδηγήσουν σύμφωνα με τις ανάγκες τους και το νοητικό δυναμικό τους, αναγνωρίστηκε από όλους παρά το ότι πολλοί γονείς αφενός δεν είχαν προβεί στη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση του παιδιού τους και αφετέρου δεν ήταν πρόθυμοι να παρακολουθήσουν εκείνοι ή τα παιδιά τους προγράμματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Η παρούσα έρευνα αναμένεται να φωτίσει όψεις της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης παιδιών και εφήβων με νοητική υστέρηση και να αναδείξει τα προβλήματα που συναντούν οι γονείς στο μεγάλωμα των παιδιών τους όσον αφορά στη σεξουαλική τους διαπαιδαγώγηση, ώστε να σχεδιαστούν πρώιμα προγράμματα παρέμβασης λειτουργικά σε σχολικό και οικογενειακό πλαίσιο.
(EL)
Human sexuality is a complex process, as it involves communication between two people, sexual intercourse, physical contact, emotions and the hormones that possess them (Laniado, 2006 ‧Halperin, 1989). However, many different factors are involved, such as religious, societal, cultural, psychological and biological. All of these different factors shape, influence and determine people’s sexual life (Castelo-Branco et al., 2008). People with intellectual disorder have inhomogeneous physical and sexual development. That happens because their mental development goes hand in hand with their physical and sexual development (Murphy & Young, 2005). The expression of sexuality and sex education are very important for the life of every human being (Castelo-Branco et al., 2008). The aim of this research was to investigate the parental beliefs on sexuality and sex education in children and adolescents with intellectual disorder. The context of the sexual education of their children was also examined. Fifteen (15) parents participated in this research, specifically, seven (7) parents who had children and eight (8) parents who had adolescents with mental disorder from Greece. The investigation of parental beliefs was based on a semi- structured interview, which was created for the needs of this study and was compiled according to the Greek and international literature. The semi- structured interview includes open- ended and closed- ended questions. The resulting data were analyzed qualitatively. The processing of the data showed that the parents recognize the existence of sexuality in children and adolescent with intellectual disorder. The daily care of their children forces them to deal with their sexual expressions. Also, the parental beliefs of this study about sterilization of people with intellectual disorder differ. In addition, the most of the participants stressed the vulnerability of children and adolescents with intellectual disorder to sexual abuse, because of mental dysfunction and minimal to not at all sex education provided in Greek schools. The usefulness and benefits of sex education to children and their parents in order to guide them according to their needs and mental dysfunction, was recognized from all the participants. In fact, most of them did not provide sex education to their children and were not willing to attend sex education programs for themselves or their children. This research is expected to shed light on aspects of sexual education of children and adolescents with intellectual disorder and to highlight the problems that parents face in raising their children regarding their sex education, in order to design early sexual intervention programs for schools and family context.
(EN)
University of Crete
