Η βιώσιμη ανάπτυξη ως έννοια, παραδόξως υφίσταται πολύ παλαιότερα από ότι θεωρεί το πλατύ κοινό. Χρόνο με το χρόνο διαδόθηκε ευρύτερα, λόγω και της στροφής των μέσων ενημέρωσης σε περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος θέματα τη δεκαετία του 1990 που τέθηκε στο παγκόσμιο επίκεντρο το φαινόμενο του θερμοκηπίου και η τρύπα του όζοντος. Στη μεταπτυχιακή αυτή διπλωματική εργασία, ακολουθείται ο επιστημονικός ρους της έννοιας της βιώσιμης ανάπτυξης, σε πολιτικό, κοινωνικό, περιβαλλοντικό και οικονομικό επίπεδο, μέχρι σήμερα, ακολουθώντας τους διαφορετικούς χρωματισμούς και αποχρώσεις που εκλαμβάνει υπό το πρίσμα των εκάστοτε διεθνών, ευρωπαϊκών, εθνικών και τοπικών συνθηκών. Αυτό που σήμερα έχει συλλάβει η κοινή γνώση ως βιώσιμη ανάπτυξη, μάλλον ανταποκρίνεται σε παλαιότερη θέαση του θέματος και το σήμερα δεν είναι ευρέως γνωστό ή έστω δεν έχει καταστεί βιωματικά διαδεδομένο στην πλειοψηφία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η μελέτη των διάφορων κλίμακων συστηματοποίησης τυπολογίας και κατάταξης της βιώσιμης ανάπτυξης που εξελίχθηκαν αντικατοπτρίζοντας και τις τάσεις της κάθε εποχής, στο πλαίσιο μέσα στο οποίο δημιουργήθηκαν και δοκιμάστηκαν.
Η περιπτωσιολογική αυτή μελέτη, φέρνει στο επίκεντρο την εσχατιά της ευρωπαϊκής γης όπου κάποτε διασώθηκε το μινωικό παρελθόν της Κρήτης και σήμερα ζει στο περιθώριο, στην απομόνωση παρότι διαθέτει αεροδρόμιο και λιμάνι. Όπου υπάρχουν σχέδια για πολυτελείς ξενοδοχειακές μονάδες, την ώρα που δεν υπάρχουν σύγχρονα οδικά δίκτυα. Εκεί όπου το ένα τρίτο της έκτασης αφορά περιοχές του δικτύου NATURA 2000 και ενώ έχουν εκπονηθεί Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, αυτές όμως μέχρι σήμερα δεν έχουν ακόμη εγκριθεί. Η Σητεία είναι η περιοχή της Κρήτης όπου η αναλογία μόνιμου πληθυσμού σε σχέση με το πλήθος των επισκεπτών παραμένει σε αναλογίες εποχών μη εντατικής τουριστικής ανάπτυξης. Σημαντικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η μεταμόρφωση του αστικού τοπίου με τα χρόνια, των επιδιώξεων της κοινωνίας και των αναπτυξιακών φορέων, ανάλογα με το ποια σφαίρα της ανθρώπινης δραστηριότητας εκπροσωπούν. Αρκετό ενδιαφέρον παρουσιάζει και η διακύμανση της τοπικής αυτοδιοίκησης στο τι θεωρεί ως καινοτόμα και πρωτοποριακή επιδίωξη για τον τόπο ανά το πέρας των δεκαετιών και τι το διαταράσσει και το μεταμορφώνει αυτό. Είναι μια περιοχή που μέσα σε 50 χρόνια άλλαξε πολλές φορές φυσιογνωμία σε αναλογία με τον ρου των ευρωπαϊκών κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, ακόμη και στο αγροτικό της περιβάλλον όταν ήταν ένα χωριό, μέχρι να γίνει μια ημι-αστική, ως οριακά αστική, σύμφωνα με τα σύγχρονα ελληνικά δεδομένα, περιοχή.
Κάθε περίπτωση έχει τη μοναδικότητά της, όμως υπερίπταται ένα θεωρητικό υπόβαθρο που κι αυτό είναι πιο ξεκάθαρο ή περίπλοκο ανάλογα με το αν αφορά τη διεθνή ή την ελληνική πραγματικότητα, δίνει τα ερεθίσματα για το υλικό αναζήτησης στις συνεντεύξεις, που συμπληρώνονται από δευτερογενή έρευνα και συλλογή στοιχείων για να υπάρξει η απαραίτητη αποστασιοποίηση κι όλα αυτά εμπλέκονται μεταξύ τους εξαρχής και μέχρι τέλους.
(EL)
The concept of sustainable development, as a paradox, is much older than it is considered by the broad audience. Year after year, it was vastly acquainted, owing to the turn of the media to subjects of environmental interest during the decade of 1990, when it was set to the global epicenter, the greenhouse effect and the depletion of the ozone layer. In this master thesis, we follow to date, the scientific course of the concept of sustainable development, in a political, social, environmental and economic level, following the diverse colorings and shades that are depicted on it, under the view of the international, European, national and local circumstances. What is nowadays conceived as common sense, regarding sustainable development, rather corresponds to an older point of view on the subject, in a way that what applies to our times, is not widely known or at least it has yet to be acknowledged by experience to the majority. It is of special interest to study the various climaxes of systematization of typologies and rankings of sustainable development that evolved reflecting to the tendencies of each period of time, within the context they were created and tested.
This case study, brings to the epicenter the extremity of the European land, where sometime was rescued the Minoan past of Crete. An area that nowadays lives marginalized and in isolation, despite hosting both an airport and a port. An area where there are plans for sumptuous touristic investments, despite the lack of modern roads. Where the one third of the region, is part of the NATURA 2000 network and despite the fact that Special Environmental Studies have been conducted, they have yet to be approved. Sitia is a region of Crete where the ratio between locals and visitors remains to the rates of non-intensive touristic growth. The transformation of the urban landscape is significantly interesting throughout the years, as long as the transformation of the society’s pursuits and those of the developmental lobbies, in accordance to the sphere of human development they represent. Rather interesting is also, the variance of the local administration on what it considers as innovative and pioneering pursuit for the area, throughout the decades and what interferes with that and transforms it. It is a region that in the last 50 years its physiognomy has changed time and time again, according to the flux of the European Community funding, even to its agricultural environment when it still was a village, till it became semi-urban to barely urban, an area, according to modern Greek standards.
Each case has its uniqueness, though a theoretical background overflies. A background that is more clear or complicated depending on whether it involves the international or the Greek reality, giving stimulus to search for material via interviews, that are supplemented by secondary research and data collection, so as to guarantee the necessary distancing, with all of the above mentioned, being all involved together from beginning to end
(EN)
Πανεπιστήμιο Κρήτης
