Οι πολιτικές καταλήψεις αποτελούν μια διακριτή συνιστώσα στο εσωτερικό του
καταληψιακού κινήματος. 6ιαφοροποιούνται από τις υπόλοιπες κυρίως ως προς το
γεγονός ότι στοχεύουν σε μια ριζική υπέρβαση του κυρίαρχου καπιταλιστικού
συστήματος προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός ελευθεριακού και εξισωτικού
μοντέλου κοινωνικής οργάνωσης, βασισμένου μεταξύ άλλων στην αυτοδιαχείριση.
Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι, πρώτον, η ερμηνευτική
διείσδυση και κατανόηση της καταληψιακής αυτής πρακτικής (που παραμένει σε
γενικές γραμμές ανοίκεια τόσο σε ακαδημαϊκό όσο και σε ευρύτερα κοινωνικό
επίπεδο), όπως ενσαρκώνεται στο παράδειγμα της Κατάληψης Ευαγγελισμού στο
Ηράκλειο Κρήτης· δεύτερον, η διερεύνηση των συστατικών στοιχείων του πολιτικού
και γενικότερα πολιτισμικού υπόβαθρου του εν λόγω εγχειρήματος (αξίες, στόχοι και
οράματα, πρακτικές, κώδικες συμπεριφοράς κι αλληλεπίδρασης, συλλογικές δράσεις
κλπ)· τρίτον, η εξέταση του μέτρου της επιτελεστικότητάς τους και του βαθμού στον
οποίο μπορούν ν’ αποτελέσουν αντίπαλο δέος απέναντι στο ηγεμονικό πολιτισμικό
πρότυπο και ειδικά στο κοινωνικό υπόστρωμα των δυσμενών κοινωνικών επιπτώσεων
της σύγχρονης κρίσης σε εγχώριο επίπεδο.
Για τη μελέτη του εν λόγω αντικειμένου έλαβε χώρα έρευνα πεδίου στο πλαίσιο
μιας ποιοτικής μεθόδου προσέγγισης της προς διερεύνηση περίπτωσης. Kατά τη
διαδικασία της έρευνας έγινε επισκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας, ελήφθησαν
συνεντεύξεις βάθους από μέλη της Κατάληψης, εξετάστηκαν τεκμήρια από το αρχειακό
της υλικό και τέλος αντλήθηκαν στοιχεία μέσω της συμμετοχικής παρατήρησης.
Τα ερευνητικά ευρήματα έδειξαν ότι ο Ευαγγελισμός φέρει αντικειμενικά μια
συγκρουσιακή, μετασχηματιστική δυναμική απέναντι στον καπιταλισμό, δεδομένου ότι
διέπεται από αξίες κι εφαρμόζει πρακτικές που στέκονται ανταγωνιστικά απέναντι στον
τελευταίο. Επίσης, ότι κατά βάση σε επίπεδο παραδείγματος, μπορεί να προσφέρει
λύσεις απέναντι στα επιτακτικά προβλήματα που προκάλεσε (ή όξυνε) η κρίση.
>στόσο, χωλαίνει σημαντικά ως προς την ακέραια και συνεπή εφαρμογή των αρχών
που διακηρύσσει, με αποτέλεσμα το αντισυστημικό τους περιεχόμενο να έχει προς
στιγμήν μόνο μια δυνητική διάσταση. Η ουσιαστική και στρατηγική ζύμωσή του με
άλλες αγωνιζόμενες κοινωνικές ομάδες και εγχειρήματα, όπως και ο διαρκής,
συλλογικός αναστοχασμός πάνω στις αδυναμίες του ώστε σταδιακά να τις ξεπεράσει, αποτελούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για μια πραγματικά ανατρεπτική
ενεργοποίηση των δυνατοτήτων του.
(EL)
Political squats constitute a distinctive component within the squatting movement. They
differ from other types of squatting mainly as to the fact that they aim to radically
overcome the predominant capitalistic system, towards the creation of a libertarian and
egalitarian model of social organization, based (among other principles) on selfmanagement.
The subject of the present postgraduate thesis is firstly the interpretative
permeation and apprehension of this squatting practice (which generally remains
unfamiliar both in an academic and a broader social level), as it is embodied in the case
of Evangelismos Squat in Heraklion of Crete, Greece; secondly, the investigation of the
constituent elements of this venture’s political and more generally cultural background
(values, visions and objectives, practices, codes of conduct and interaction, collective
action etc); third, the examination of these elements’ capability of effecting the Squat’s
aims and the extent to which they constitute an opponent to the hegemonic cultural
model, especially in the social context of the current crisis’ adverse impacts at the level
of Greece.
For the achievement of this objective, a field research took place as part of a
qualitative method for the approach of this specific case. During the research i carried
out an overview of the relevant literature, proceeded with in-depth interviews i took
from certain Squat’s members, examined evidence found in its archive and, finally, i
collected additional clues through the process of participant observation.
The research’s findings indicated that Evangelismos Squat bears an objective
confrontational and transformative dynamics towards capitalism, as it is distinguished
by values and implements practices that rival those of the latter. At the same time, the
Squat is able to provide solutions to the urgent problems that the contemporary crisis
brought on (or aggravated), mainly as an example of action. Nevertheless, it seriously
limps along concerning the well-rounded and consistent implementation of its
principles, so that, for the time being, their antisystemic content has only a potential
dimension. Αn inclusive, strategically planned and therefore purposeful and substantial
ferment with other struggling social groups and ventures, as well as a constant,
collective reflection on its deficiencies so it will gradually get over them, are
indispensable conditions for a truly subversive activation of the Squat’s possibilities.
(EN)
Πανεπιστήμιο Κρήτης
