δείτε την πρωτότυπη σελίδα τεκμηρίου στον ιστότοπο του αποθετηρίου του φορέα για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε όλα τα ψηφιακά αρχεία του τεκμηρίου*
Φύλο, ταυτότητα και κοινωνική επανάνταξη : αφηγήσεις ζωής ανθρώπων στη φάση της κοινωνικής επανένταξης
Gender, identity and social reintegration : people in recovery talk about their lifeworlds
Κατρατζή, Αικατερίνη
Τριλίβα Σοφία
Αθανασιάδου Χριστίνα
Μπάκα Αφροδίτη
Η παρούσα μελέτη εξετάζει τις αφηγήσεις ζωής ανδρών-μελών ενός θεραπευτικού προγράμματος στη φάση της κοινωνικής επανένταξης. Στόχος της μελέτης αποτέλεσε η διερεύνηση των βιωμάτων και η ανάδειξη του τρόπου κατασκευής της ανδρικής ταυτότητας στις ιστορίες των ατόμων σε σχέση με την πορεία τους από την εξάρτηση στην ανάκαμψη. Η ανάκαμψη συνιστά μια περίπλοκη και πολυδιάστατη διαδικασία καθώς συμβάλλουν διάφοροι παράγοντες τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Μια καίρια παράμετρος της διαδικασίας ανάκαμψης συνιστά η ανακατασκευή της ταυτότητας του εαυτού. Υπό αυτό το πρίσμα προσεγγίζεται η συμβολή της αρρενωπότητας σε αυτήν την διαδικασία ανακατασκευής της ανδρικής ταυτότητας του ατόμου στην πορεία ανάκαμψης. Στην εν λόγω μελέτη εφαρμόστηκαν οι αρχές της Διαλογικής Αφηγηματικής Ανάλυσης (Dialogical Narrative Analysis-DNA) διεξάγοντας ημι-δομημένες συνεντεύξεις με έξι άνδρες-μέλη ενός προγράμματος υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ στη φάση της επανένταξης. Καίρια συνιστώσα της διαδικασίας ανάλυσης αποτέλεσε η αξιοποίηση των τριων ειδών διαλογικών ερωτήσεων σχετικά με την ταυτότητα, τους διαθέσιμους αφηγηματικούς πόρους και την σύνδεση με άλλες ομάδες ατόμων. Τρια διαλογικά θέματα αναδείχθηκαν στις αφηγούμενες ιστορίες των συμμετεχόντων μέσω της αναλυτικής διαδικασίας. Το πρώτο θέμα συνιστά την ανδρική ταυτότητα στη χρήση, το δεύτερο πραγματεύεται τα σημεία καμπής που λειτούργησαν ως κίνητρο για την εκκίνηση της ανάκαμψης και το τρίτο αφορά στην ανδρική ταυτότητα στην ανάκαμψη. Τα παραπάνω θέματα ομαδοποιήθηκαν στις κύριες αφηγήσεις που αναδείχθηκαν μέσα από τις ιστορίες των συμμετεχόντων. Τέλος, στις αφηγήσεις των συμμετεχόντων αναδείχθηκε ο λόγος των θεραπευτικών προγραμμάτων και οι πολιτισμικά κυρίαρχες αφηγήσεις σε σχέση με την αρρενωπότητα ως βασικοί παράγοντες οι οποίοι συνέβαλαν στη διαμόρφωση των ιστοριών τους για την εξάρτηση και την ανάκαμψη. Συμπερασματικά, αναδείχθηκε ο τρόπος κατασκευής της αρρενωπής ταυτότητας καθώς και εκείνες οι παράμετροι του φύλου που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη χρήση ψυχοτρόπων ουσιών, στην μετέπειτα εδραίωση της εξάρτησης καθώς και στην ανάκαμψη. Όσον αφορά στις πιθανές κλινικές προεκτάσεις της παρούσας έρευνας θα μπορούσε να προταθεί η συμπερίληψη εντός της θεραπευτικής διαδικασίας στρατηγικών ανακατασκευής εκείνων των ηγεμονικών χαρακτηριστικών αρρενωπότητας που αποτελούν τροχοπέδη για την πορεία ανάκαμψης των εξυπηρετούμενων.
(EL)
This study examines the life-narratives of men, who are in the social reintegration phase of a rehabilitation program. The study aims to explore their experiences and the construction of their gender identity through the stories they relate as they traversed life from addiction to recovery. Recovery is an intricate and complex process and various personal and social factors contribute to it. One essential element of the recovery process is the reconstruction of the one’s identity. Masculinity was used as a prism and an approach to the study of the course and processes of male identity reconstruction of the men’s recovery journey. The principles of Dialogical Narrative Analysis–DNA were applied and semi-structured interviews were conducted with six male members of a substitution treatment unit. A vital component of the analytical process was the employment of three open-ended sets of dialogical questions concerning identity, the available narrative resources and affiliations to other groups of people. Three dialogical themes were derived from the participants' narratives as a result of the analytical process. The first theme is related to the masculine identity during substance use and addiction, the second captured the turning points that motivated and led towards recovery, and the third concentrated on masculine identity during recovery. The above-stated themes were culled in the core narratives which were highlighted in the participants' stories. Finally, based on the participants’ narratives, discourses of therapeutic programs and culturally dominant narratives regarding masculinity framed the participants’ stories of addiction and recovery. In conclusion, the above results demonstrated the ways in which masculine identity is constructed and the significant role of social constructs of gender in substance use, addiction and recovery. Suggested clinical implications of this study could be the inclusion of strategies on the therapeutic process related to the reconstruction of the problematic hegemonic masculinity characteristics which serve as a barrier in recovery.
(EN)
*Η εύρυθμη και αδιάλειπτη λειτουργία των διαδικτυακών διευθύνσεων των συλλογών (ψηφιακό αρχείο, καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο) είναι αποκλειστική ευθύνη των αντίστοιχων Φορέων περιεχομένου.
Βοηθείστε μας να κάνουμε καλύτερο το OpenArchives.gr.
