Οι μύκητες αποτελούν την κύρια ομάδα μικροοργανισμών που χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν για την μείωση της ρυπαντικής δράσης των φαινολικών ουσιών των υγρών αποβλήτων ελαιουργείων ώστε να καταστούν απευθείας ένα περιβαλλοντικά αποδεκτό προϊόν ή να προετοιμασθούν για περαιτέρω φυσικοχημικούς ή βιολογικούς χειρισμούς. Σχετικά πρόσφατα, άρχισαν να χρησιμοποιούνται ευρέως σε περιβαλλοντικές και βιοτεχνολογικές εφαρμογές είδη βασιδιομυκήτων που προκαλούν λευκές σήψεις ("white-rot fungi"). Το ενζυμικό τους σύστημα είναι κατά βάση οξειδωτικό και μη εξειδικευμένο και περιλαμβάνει ένζυμα όπως η λιγνινάση, η υπεροξειδάση του μαγγανίου και η λακκάση. Ειδικότερα, ως υποστρώματα χρησιμοποιούν τα φανολικά συστατικά των λιόζουμων, τα οποία αποπολυμερίζουν διασπώντας τους αρωματικούς δακτυλίους και οδηγώντας στην ανοργανοποίηση τους. Ανάμεσα στους μύκητες που προκαλούν λευκές σήψεις περιλαμβάνονται πολλά εδώδιμα μανιτάρια, όπως είδη Pleurotus, Lentinula κ.ά. και τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα μελέτη. Οι μύκητες του γένους Pleurotus διαθέτοντας ένα ιδιαίτερα αποδοτικό ενζυμικό μηχανισμό αποδόμησης των φαινολικών που περιέχονται στα λιόζουμα, μειώνουν σημαντικά την φυτοτοξική τους δράση ενώ παράλληλα προκαλούν τον αποχρωματισμό τους. Τούτο επιβεβαιώθηκε και από τα δικά μας αποτελέσματα , τα είδη του γένους Pleurotus είναι ικανοί οργανισμοί να αντιμετωπίζουν με επιτυχία τον χειρισμό των Υ.Α.Ε. Οι διαφορετικές συμπεριφορές που παρατηρήθηκαν στα επίπεδα του είδους αλλά και του στελέχους, όσον αφορά τις δυνατότητες αποτοξικοποίησης, υποδεικνύουν την πολυπλοκότητα των ενζυμικών μηχανισμών και των βιολογικών παραμέτρων που εμπλέκονται. Η αξιοποίηση των διαφορετικών ρόλων τους θα συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη διαχείριση των λιόζουμων σε εφαρμοσμένο επίπεδο. Απαιτείται για το σκοπό αυτό περαιτέρω έρευνα που θα έχει ως κύριους άξονες την επίλυση προβλημάτων που σχετίζονται με την προμεταχείριση των λιόζουμων, την αύξηση της δραστηριότητας των ενζύμων - την παραγωγή εμπορικών σκευασμάτων, αλλά και την μοριακή βιολογία των μυκήτων λευκής σήψης.
(EL)
The fungi constitute the main group of microorganisms which have been used in the past for the reduction of the phenolic load of olive mill wastewater (OMWW), so that it can become an environmentally acceptable effluent for discharge into stream or soil receptors or for further physiochemical or biological treatments. Recently, "white rot fungi" have been used for the biotreatment of OMWW with some success. Their enzymic system is basically oxidative and includes non-specialized enzymes such as ligninase, Manganese-dependent peroxidase and laccase. These enzymes use the phenolic compounds in OMWW as substrates, and accomplish their depolymerization by attacking and disrupting the aromatic rings. Many edible mushrooms, such as Pleurotus, Lentinula species, which belong to the white rot group, were evaluated in the present study. The fungi of the genus Pleurotus, were particularly effective in enzymic biodegradation of the OMWW phenolics and reducing significantly its phytotoxicity, while in parallel discolorizing the waste. Our studies revealed wide variability among Pleurotus species and isolates from different origins and corroborated previous results indicating that particular strains of these organisms are capable of reducing phenolic load, toxicity and the dark coloration and, thus, can be used for the biotreatment of the olive wastewaters successfully. The ability of different isolates to detoxify OMWW varied considerably at the species and strain levels, indicating complexity of the enzymic mechanisms and the biological parameters involved. The exploitation of different strains or strain combinations should assist in the more effective management of olive mill wastewaters at practical level. However, further research is needed to address the problems related to the pre-treatment of OMWW, the growth and enzyme production in commercial vessels, and the advancement of white-rot fungal biotechnology.
(EN)
