Στην παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρείται για πρώτη φορά στα νεοελληνικά γράμματα μια πρώτη συνολική διερεύνηση της ελληνικής ποιητικής παραγωγής των χάικου και τάνκα, των δυο δημοφιλέστερων ειδών της κλασικής λυρικής ιαπωνικής ποιητικής παράδοσης. Στα έξι κεφάλαια της εργασίας ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει τους διαφορετικούς δρόμους και τις εναλλακτικές καλλιτεχνικές και αισθητικές προτιμήσεις μιας σειράς δημιουργών στα πλαίσια πέντε ελληνικών ποιητικών “γενεών”, οι οποίοι στη μακρά πορεία της ποιητικής τους διαδρομής ασχολήθηκαν συστηματικά ή περιστασιακά με τις δυο ιαπωνικές φόρμες. Τα δυο εισαγωγικά κεφάλαια αφορούν τις βασικές αρχές που διέπουν τα δυο ιαπωνικά είδη, μια σύντομη ιστορική επισκόπηση των δυο ειδών (κυρίως του χάικου) και μια ανασκόπηση των δίαυλων επικοινωνίας των δυτικών δημιουργών με την ιαπωνική καλλιτεχνική παράδοση, ώστε να γίνουν ορατές οι αιτίες, οι συνθήκες και οι τρόποι με τους οποίους οι Έλληνες δημιουργοί επέλεξαν τις δυο φόρμες για να εκφράσουν τους ποιητικούς τους οραματισμούς. Τα επόμενα τέσσερα κεφάλαια αφορούν την πρόσληψη των δυο ειδών από τους Έλληνες ποιητές, ξεκινώντας από τους πρώτους πειραματισμούς της νεοσυμβολιστικής ποιητικής «γενιάς» του Μεσοπολέμου και φτάνοντας ως τις νεοφορμαλιστικές τάσεις και τους μεταμοντέρνους πειραματισμούς της ποιητικής «γενιάς» του ’70. Στην εργασία εξετάζεται η παραγωγή των χάικου και τάνκα ή ολιγόστιχων ποιητικών ειδών (μονόστιχων, δίστιχων, τρίστιχων ποιημάτων) που ειδολογικά γειτνιάζουν με τις δυο ιαπωνικές φόρμες, λαμβάνοντας υπόψη κάθε φορά το διαφορετικό αισθητικό κλίμα και τις διαφορετικές καλλιτεχνικές τάσεις κάθε εποχής, το ποιητικό υπόβαθρο και την ιδιοσυγκρασιακή ταυτότητα εκάστου δημιουργού από το 1925 ως τις μέρες μας. Ακολουθώντας το δεδομένο γενεαλογικό γραμματολογικό σχήμα αναφορών ώστε να δημιουργείται η αίσθηση της γραμμικής ιστορικής και λογοτεχνικής εξέλιξης των γεγονότων, στην παρούσα εργασία εξετάζεται η κύρια παραγωγή των εξής ποιητών: Γ. Θ. Σταυρόπουλου, Νικόλαου Χάγερ – Μπουφίδη, Παύλου Κριναίου – Μιχαηλίδη, Γιώργου Σεφέρη, Δ.Ι. Αντωνίου, Ζήσιμου Λορεντζάτου, Μάτσης Χατζηλαζάρου, Ανέστη Ευαγγέλου, Τάσου Κόρφη, Γιώργη Παυλόπουλου, Γιώργου Γεωργούση, Γιώργου Βέη, Νίκου Β. Λαδά, Νάσου Βαγενά, Μιχάλη Γκανά, Αργύρη Χιόνη, Χρήστου Τουμανίδη, Γιάννη Πατίλη και οι εκλεκτικές συγγένειες κάποιων εξ αυτών με την ολιγόστιχη ποιητική του Ντίνου Χριστιανόπουλου και του Γιάννη Ρίτσου.
(EL)
This master thesis attempts for the first time in Modern Greek letters a first comprehensive investigation of Greek poetic production of haiku and tanka, the two most popular genres of classical lyrical Japanese poetry tradition. In the six chapters of this paper the reader has the opportunity to follow the different streets and the alternative artistic and aesthetic preferences of a number of creators within five Greek poetic “generations”, who in the long course of their poetic journey systematically or occasionally dealt with the two Japa-nese forms. The two introductory chapters refer to the basic principles governing the two Japanese species, a brief historical overview of the two species (mainly haiku), and a review of western artists' communication channels with Japanese artistic traditions to make the causes, conditions and ways in which Greek creators chose the two forms as a means of their poetic expression. The next four chapters concern the recruitment of the two species by the Greek poets, starting with the first experiments of the new-symbolism poetic "gen-eration" of the interwar period and reaching to the new formalist tendencies and post-modern experiments of the poetic "generation" of the ’70s. The work examines the pro-duction of haiku and tanka or very short poetic genres (one verse poems, two or three lines poems) that are adjacent to the two Japanese forms, taking into account the different aes-thetic climate and the alternative artistic trends of each era, the poetic background and the idiosyncratic identity of each creator from 1925 to the present day. Following the given herd literature references in order to create a sense of the linear historical and literary evo-lution of the events, the present study exams the main production of the following poets: Y. Th. Stavropoulos, Nikolaos Hayer - Boufidis, Pavlos Krinaios - Michailidis, Yiorgos Seferis, D.I. Antoniou, Zisimos Lorentzatos, Matsi Chatzilazarou, Anestis Evangelou, Tasos Korfis, Yiorgis Pavlopoulos, Yiorgos Georgousis, Yiorgos Veis, Nikolaos V. Ladas, Nasos Vagenas, Mihalis Ganas, Argyris Hionis, Christos Toumanidis, Yiannis Patilis and the eclectic affinities some of them with the short poetry of Dinos Christianopoulos and Yiannis Ritsos.
(EN)
