Η παρούσα εργασία έχει στόχο τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο συνδέεται η δια βίου εκπαίδευση με την εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη. Συγκεκριμένα αφού θεμελιώσει θεωρητικά τη συμβολή της δια βίου εκπαίδευσης στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης (α) εξετάζει τους φορείς και θεσμούς της δια βίου εκπαίδευσης που εξειδικεύονται σε θέματα περιβάλλοντος και αειφορίας (β) διερευνά την αναγκαιότητα προώθησης της αειφόρου ανάπτυξης μέσω προγραμμάτων δια βίου εκπαίδευσης και (γ) θεμελιώνει την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων δια βίου εκπαίδευσης τόσο σε ενήλικες όσο και σε εφήβους. Για την διερεύνηση των παραπάνω σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν τέσσερις ερευνητικές δράσεις. Η πρώτη διενεργήθηκε σε πανελλαδικό επίπεδο με στόχο τη συλλογή δεδομένων για την απεικόνιση της δραστηριότητας όλων των εμπλεκόμενων φορέων, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στην κατεύθυνση της ευαισθητοποίησης και της εκπαίδευσης του πληθυσμού για ζητήματα, που άπτονται το περιβάλλον. Η δεύτερη συνέβαλε στον προσδιορισμό των αναγκών των ενηλίκων απέναντι στη δια βίου εκπαίδευση. Καταβλήθηκε προσπάθεια να προσδιοριστεί το επίπεδο των περιβαλλοντικών γνώσεων, απόψεων και συνηθειών προκειμένου να εκτιμηθεί η αναγκαιότητα εφαρμογής τέτοιου είδους προγραμμάτων στον πληθυσμό του νησιού. Η τρίτη και η τέταρτη ερευνητική προσέγγιση αποσκοπούσε στην αποτίμηση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε ενήλικα άτομα. Σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν δύο προγράμματα, που επικεντρώνονται στον τρόπο με τον οποίο συνδέονται οι προκρινόμενες παραγωγικές διαδικασίες και οι καταναλωτικές μας συνήθειες με την περιβαλλοντική κρίση, που μαστίζει στον πλανήτη τα τελευταία χρόνια. Το πρώτο πρόγραμμα εφαρμόστηκε σε ομάδα νέων, για να μελετηθεί ο τρόπος, που τα νεαρότερα άτομα συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές διαδικασίες μη τυπικής εκπαίδευσης και το δεύτερο σε ομάδα ενηλίκων με στόχο να προταθούν διαφοροποιήσεις – βελτιώσεις στον τρόπο σχεδίασης και υλοποίησης των προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης αυτών των ηλικιακών ομάδων. Τα προγράμματα αυτά καθώς και όλη η προσπάθεια περιβαλλοντικής επικοινωνίας του πληθυσμού προτείνεται να σχεδιάζεται και να υλοποιείται από μια νέα καινοτόμο δημοτική περιβαλλοντική δομή.
This work aims to study how lifelong learning affects the adoption of the principles of sustainable development, to what extent this is done with the existing lifelong learning institutions that are specialized in environmental education and what is the effectiveness of some of the instruments and approaches that are applied for this purpose. For meeting these targets, the present work is divided into two main parts, a theoretical and an empirical. The theoretical part examines the present state with respect to the basic principles of lifelong learning in general and more specifically of lifelong learning about/for the environment and sustainable development. The theoretical part results in some “open questions”: At the supply side, there are institutions that deal with this issue, but the variety of them makes difficult any general conclusion about their appropriateness. At the demand side, the need for lifelong learning programs depends on many factors and differs according to the specific characteristics of each society. The “open questions” have been transformed into research questions that are investigated empirically in the second part with three research unities. The first examines the bodies and institutions of lifelong education that specialize in education for the environment and sustainability. The second explores the need to promote sustainable development through lifelong learning programs. The third examines in a comparative way the effectiveness of specific lifelong learning programs for both adults and adolescents. The whole work results in a general proposition: There should be a decentralized institution that will undertake the entire effort for the promotion of education for the environment and sustainable development.
Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών. Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση.
University of the Aegena
