Δομή και λειτουργία ενός τροφικού δικτύου και των μεταπληθυσμών μικρών θηλαστικών και των θηρευτών τους (EL)

Παπαμιχαήλ, Γεώργιος - Δημήτριος

Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Σχολή Περιβάλλοντος. Τμήμα Περιβάλλοντος. (EL)

Σκοπός της διδακτορικής διατριβής είναι να διερευνηθεί η επιρροή του κατακερματισμού – ετερογένειας του τοπίου στη λειτουργία ενός τροφικού δικτύου που απαρτίζεται από «μεταπληθυσμούς» θηραμάτων και τους θηρευτές τους. Για το σκοπό αυτό συλλέχθηκαν δεδομένα παγιδεύσεων σε μηνιαία βάση από τον Ιανουάριο του 2003 έως και τον Σεπτέμβριο του 2004 (και συμπληρωματικές παγιδεύσεις έως τον Ιανουάριο του 2006) από δύο διαφορετικά γειτονικά τοπία. Τα δύο τοπία αποτελούσαν, μια ομοιογενής περιοχή ανοιχτού πευκοδάσους και μια περιοχή με ανθρωπογενές / ετερογενές τοπίο και κατατμήματα φυσικής βλάστησης (περιοχή κατατμημάτων). Για την εκτίμηση της έντασης θήρευσης χρησιμοποιήθηκαν σαν δείκτες παρουσίας κυρίως βιοδηλωτικά ίχνη (περιττώματα, ίχνη, υπολείμματα τροφών, απευθείας καταγραφές). Ο κεντρικός οργανισμός μελέτης είναι το Apodemus mystacinus (Rodentia, Muridae) και τα περισσότερα από τα ερευνητικά ερωτήματα εστιάζονται σε αυτό ενώ τα υπόλοιπα είδη εξετάζονται όποτε αυτό είναι δυνατό. Πληροφορίες σχετικά με την χωρική συμπεριφορά αλλά και την χρήση του τοπίου από τα Apodemus mystacinus συλλέχθηκαν με την μέθοδο της ραδιοπαρακολούθησης. Τέλος επιχειρείται ο ιεραρχικός διαχωρισμός της διακύμανσης των κοινοτήτων των μικρών θηλαστικών από δεδομένα παγιδεύσεων στη Λέσβο (1996-2006), κατά μήκος περιβαλλοντικών μεταβλητών (δεικτών τοπίου). Η ανάλυση πραγματοποιήθηκε σε τρεις χωρικές κλίμακες (χωρικά «παράθυρα»: μικροενδιαιτήματος, 200x200 m και 1000x1000 m). Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η πληθυσμιακή δυναμική των μικρών θηλαστικών διαφοροποιείται σημαντικά μεταξύ των δύο τοπίων (τουλάχιστον για τα πιο άφθονα είδη), ενώ φαίνεται ότι διαφορετικές διεργασίες είναι υπεύθυνες για την διαμόρφωσή τους. Η βροχόπτωση είναι ο σημαντικότερος περιβαλλοντικός παράγοντας που επηρεάζει τη δυναμική των πληθυσμών στην ομοιογενή περιοχή. Οι θηρευτές φαίνεται ότι χρησιμοποιούν συστηματικότερα την περιοχή των κατατμημάτων, ενώ εισβάλουν στις συνεχείς περιοχές μόνο όταν τα θηράματα είναι ιδιαίτερα άφθονα. Τα Apodemus mystacinus φαίνεται ότι είναι αρκετά περιορισμένα εντός των ορίων των κατατμημάτων (Τοπικοί πληθυσμοί), ενώ έχουμε ισχυρές ενδείξεις ότι διέρχονται από το υπόβαθρό όταν σε αυτό δημιουργούνται εποχιακές ζώνες μετακίνησης (τέλη άνοιξης – αρχές καλοκαιριού). Από την ανάλυση των δεδομένων για τη διακύμανση των κοινοτήτων των μικρών θηλαστικών, προκύπτει ότι το μεγαλύτερο μέρος της διακύμανσης των δεδομένων των ειδών ερμηνεύεται από την κλίμακα του μικροενδιαιτήματος. Επιπλέον ένα σημαντικό ποσοστό της διακύμανσης ερμηνεύεται από την κλίμακα των 100 ha γεγονός που πιθανότατα σχετίζεται με το μέσο μέγεθος των κατατμημάτων κατάλληλου ενδιαιτήματος στις περιοχές που εξετάσθηκαν.

doctoralThesis

Μικρά θηλαστικά (EL)

Μεταπληθυσμός (EL)

Metapopulation (EL)

Functional food web (EL)

Seasonality (EL)

Εποχικότητα (EL)

Οικολογία τοπίου (EL)

Landscape ecology (EL)

Τρωκτικά (EL)

Rodents (EL)

Population dynamics (EL)

Small mammals (EL)

Λειτουργικά τροφικά δίκτυα (EL)

Δυναμική πληθυσμών (EL)

Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Ιδρυματικό Αποθετήριο Ελλάνικος (Hellanicus)

Διδακτορικές διατριβές

Γκρίζα Βιβλιογραφία

Τμήμα Περιβάλλοντος

2007

http://hdl.handle.net/11610/11097

2015-11-17T10:44:07Z

Μυτιλήνη