Το πολιτικό δίκτυο εξουσίας της Ανατολικής Ευρώπης 1946-1989 και η νομιμοποίηση των κομμουνιστικών καθεστώτων (EL)

Σουλιώτου , Θίσβη - Δημήτριος

Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Σχολή Κοινωνικών Επιστημών. Τμήμα Κοινωνιολογίας. Ευρωπαϊκές Κοινωνίες και Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση. (EL)

Η παρούσα διπλωματική εργασία, που εκπονήθηκε στα πλαίσια του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών " Ευρωπαϊκές Κοινωνίες και Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση " είναι μια προσπάθεια προσέγγισης του Πολιτικού Δικτύου Εξουσίας στην Ανατολική Ευρώπη την περίοδο 1946-1989. Η μελέτη εστιάστηκε σε βιβλιογραφική ανασκόπηση ελληνικών και ξένων πηγών. Κυρίως όμως, επικεντρώθηκε στο βιβλίο του Τόνυ Τζάντ «Η ιστορία της μεταπολεμικής Ευρώπης», μέσα από το οποίο επιδιώκεται η σύντομη περιγραφή και ερμηνεία των κρίσιμων πολιτικών επιλογών της Σοβιετικής Ένωσης κατά την χρονική περίοδο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.Η συγκεκριμένη μελέτη απαρτίζεται από έξι κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο επιχειρείται η εννοιολογική αποσαφήνιση των όρων «εξουσία», «δίκτυα εξουσίας» «πολιτική». Στο δεύτερο κεφάλαιο τέθηκαν τα ζητήματα που αφορούσαν την ανόρθωση της Ανατολικής Ευρώπης μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς γίνεται αντιληπτό ότι ενώ στο τέλος του καταστροφικού αυτού πολέμου, η κομμουνιστική υπερδύναμη θεωρείτο η κύρια αντιναζιστική και απελευθερωτική δύναμη, τρία χρόνια αργότερα αντιπροσώπευε τον τρόμο, την καταπίεση, τη διαφθορά, την αθεΐα και την επιθετικότητα. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στον ανέφικτο διακανονισμό ανάμεσα στην οικονομική δύναμη των ΗΠΑ και στην στρατιωτική δύναμη της Σοβιετικής Ένωσης. Αναλύεται η έναρξη του Ψυχρού Πολέμου 1947-1953. Η αμυντική πολιτική που ακολούθησε η Σοβιετική Ένωση μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, με σκοπό να προασπίσει την εθνική της ασφάλεια, είχε ως αποτέλεσμα να ανταγωνίζεται τις ΗΠΑ σε πολιτικό, στρατηγικό, αλλά και ιδεολογικό επίπεδο. Στο τέταρτο κεφάλαιο εξετάζεται η κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου κατά την περίοδο 1953-1971. Ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός νομιμοποιήθηκε μέσω της ιδεολογικοποίησης της πολιτικής. Η καταστολή της Άνοιξης της Πράγας θεωρήθηκε ως προάγγελος της μελλοντικής κατάρρευσης του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Στο πέμπτο κεφάλαιο αναλύεται η περίοδος της ύφεσης 1972-79, κατά την οποία καταγράφονται οι προσπάθειες των δύο υπερδυνάμεων να διαχειριστούν τις σχέσεις τους σ' ένα πλαίσιο διαπραγματεύσεων και συμφωνιών. Στο έκτο κεφάλαιο εξετάζεται η περίοδος, όπου εμφανίζονται οι πρώτοι άνεμοι της αμφισβήτησης, της προτεραιότητας της πολιτικής έναντι της οικονομίας και των μεγάλων ιδεολογιών. Το τέλος του διπολικού κόσμου έρχεται με την κατάρρευση του κομμουνιστικού συστήματος και τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Αναλύοντας και ερμηνεύοντας την συγκεκριμένη σοβιετική πολιτική αυτής της περιόδου (1946-1989) καταλήγουμε ότι η μη νομιμοποίηση της εξουσίας ήταν απόρροια του ανελεύθερου πολιτικού συστήματος, των δυσβάστακτων οικονομικών δαπανών που δόθηκαν για στρατιωτικούς εξοπλισμούς, η έλλειψη προόδου στον τεχνολογικό τομέα και η μείωση εσόδων από το πετρέλαιο. Φυσική συνέπεια των οποίων ήταν το χαμηλό βιοτικό επίπεδο. Η πτώση του κομμουνισμού ήταν αποτέλεσμα διπλής κρίσης, της οικονομικής αποτυχίας να δημιουργηθεί μια παραγωγική βάση ανταγωνιστική στη διεθνή αγορά και της πολιτικής αποτυχίας για να εξασφαλιστεί το μίνιμουμ πολιτικής νομιμοποίησης του.

masterThesis

Κράτη δορυφόροι (EL)

Κομμουνισμός (EL)

Νομιμοποίηση εξουσίας (EL)

Eastern Europe (EL)

Ανατολική Ευρώπη (EL)

Πολιτικό δίκτυο εξουσίας (EL)

Socialism (EL)

Communism (EL)

Legitimization of power (EL)

Political network of power (EL)

Σοσιαλισμός (EL)

Satellite states (EL)

Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Ιδρυματικό Αποθετήριο Ελλάνικος (Hellanicus)

Γκρίζα Βιβλιογραφία

Μεταπτυχιακές διατριβές

Ευρωπαϊκές Κοινωνίες και Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση

Τμήμα Κοινωνιολογίας

2014

http://hdl.handle.net/11610/11827

2015-11-18T10:08:48Z

Μυτιλήνη