AbstractChildren and children’s play are two concepts that are closely related to one another. Children’s play often serves as thematical content especially in children’s literature. However, the role of play in literature has not attracted the adequate attention of researchers as other sciences have (folklore, psychology, etc.).The main aim of the present thesis is to study and highlight the position and the importance of play in a child's life, as presented through the scope of children novels. Moreover, the present study intends to shed some light to the work of author I.D. Ioannidis. Since the present thesis focused solely on the content of the novels of author I.D. Ioannidis, a qualitative content analysis was considered as the most appropriate method for the research.The present thesis is organised into two main sections: the first section presents the theoretical background and the research methodology applied while the second section presents the research results. The conclusions, which answer the hypothesis questions set by the research as well as the final comments regarding the work of author I.D. Ioannidis conclude the present thesis.The present thesis aims to study and answer the following research questions: • What types of play are presented in the work of author I.D. Ioannidis? Which play is more frequently presented in his work?• Where do the games take place? What does that indicate about the author?• Are there gendered stereotypes in children's games? How are girls presented and how are boys, in terms of the games (team and symbolic)?• How does the presence of the game evolutes the plot of the novel? Does it promote the progress of the plot and how?This thesis aims to contribute to the presentation of the work of I.D. Ioannidis, to emphasise the important role that play has in children’s life and to emphasise the close relationship between play and the reading of literary books. Hopefully, the present thesis will be the starting point for further discussion and research by other researchers, teachers or anyone involved with children and education.
Παιδί και παιχνίδι είναι έννοιες στενά συνυφασμένες η μία με την άλλη. Το παιχνίδι το συναντάμε ως θεματικό περιεχόμενο συχνά στη λογοτεχνία και ιδιαίτερα στην παιδική λογοτεχνία. Το παιδί, όπως παρουσιάζεται στο έργο του Ι.Δ. Ιωαννίδη, θα μπορούσε να εξετασθεί από πολλές οπτικές. Στην παρούσα έρευνα επιλέχθηκε να μελετηθεί το παιχνίδι του παιδιού, καθώς αυτό θεωρείται αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του. Η εργασία απαρτίζεται από δύο μέρη: το θεωρητικό και την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας. Στο θεωρητικό μέρος διερευνάται η παιδική ηλικία και η θέση του παιδιού από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Γίνεται αναφορά στη δυσκολία ορισμού της έννοιας του παιχνιδιού και επιχειρείται μια επισκόπηση των διαφόρων θεωριών που προσπάθησαν να απαντήσουν στο ερώτημα γιατί παίζουν τα παιδιά και το πώς το παιχνίδι βοηθά στην ανάπτυξή τους. Παρουσιάζονται οι διάφορες κατηγορίες – υποκατηγορίες παιχνιδιών και γίνεται αναφορά στους χώρους δράσης του παιχνιδιού. Ακόμη, διερευνάται η έμφυλη διάσταση του παιχνιδιού, με ιδιαίτερη μνεία για τα αθύρματα ως φορείς στερεότυπων χαρακτηριστικών. Σε ιδιαίτερο κεφάλαιο εξετάζεται η σχέση του παιχνιδιού και της παιδικής λογοτεχνίας, με ιδιαίτερη αναφορά στην πλοκή των βιβλίων της παιδικής λογοτεχνίας, ώστε να εξετασθεί η σχέση παιχνιδιού και πλοκής στα αφηγήματα του Ι.Δ. Ιωαννίδη.Υλικό της έρευνας υπήρξαν τα μυθιστορήματα για παιδιά και νέους του Ι.Δ. Ιωαννίδη στα οποία υπήρχε αναφορά σε παιχνίδια των παιδιών.Καθώς η έρευνά μας εστιάζεται στο περιεχόμενο των μυθιστορημάτων, ως η καταλληλότερη μέθοδος έρευνας, κρίθηκε η ποιοτική ανάλυση περιεχομένου και μάλιστα η θεματική.Βασικός σκοπός της μελέτης είναι να αναδειχθεί η θέση και η σημασία του παιχνιδιού στη ζωή του παιδιού, όπως παρουσιάζεται μέσα σε μυθιστορήματα για παιδιά και να συμβάλλει στον εμπλουτισμό της γνώσης για το έργο του Ι.Δ. Ιωαννίδη.Τα ερευνητικά ερωτήματα που επιχειρεί να δώσει απάντηση η παρούσα μελέτη και στα οποία αντικατοπτρίζονται οι στόχοι της έρευνας, στο δεύτερο μέρος, είναι τα εξής:• Ποια είδη παιχνιδιού παρουσιάζονται στο έργο του Ι.Δ. Ιωαννίδη; Ποιο είδος παιχνιδιού παρουσιάζεται συχνότερα στο έργο του;• Σε ποιο χώρο τοποθετεί ο Ι.Δ. Ιωαννίδης τη δράση του παιχνιδιού; • Υπάρχουν έμφυλα στερεότυπα στο παιχνίδι των παιδιών;• Πώς λειτουργεί η παρουσία του παιχνιδιού στην πλοκή του έργου;Συνοπτικά από τα ευρήματά μας διαπιστώνουμε ότι:Το παιχνίδι συμβάλλει στη σωματική και νοητική αλλά κυρίως στη συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Το είδος του ατομικού παιχνιδιού που επιλέγουν εξαρτάται από τον τόπο που ζουν και την ψυχική τους διάθεση. Αξιοσημείωτη είναι η παρουσία των ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Τα παιδιά διεκδικούν χώρο και χρόνο για παιχνίδι και δείχνουν την προτίμησή τους στα ομαδικά παιχνίδια και ιδιαίτερα στα θεατρικά (όπου περιγράφεται και η διαδικασία του παιχνιδιού).Αποφεύγεται η παρουσίαση ανταγωνιστικών παιχνιδιών και αρκετές φορές στα παιχνίδια των παιδιών συμμετέχουν και οι ενήλικοι.Διαπιστώνεται η προτίμηση των παιδιών για παιχνίδι στη φύση και διαμονή στο χωριό. Η αυλή των σπιτιών αποτελεί χώρο δράσης ομαδικών παιχνιδιών, ενώ οι εσωτερικοί χώροι του σπιτιού παρουσιάζονται κατάλληλοι για ατομικά παιχνίδια. Το παιχνίδι στην πόλη είναι δυνατό μόνο σε πάρκα και παιδικές χαρές και ασκείται κριτική στο γεγονός της οικοπεδοποίησης των αλανών.Τονίζεται, ακόμη, το θετικό αποτέλεσμα από την εισαγωγή του παιχνιδιού στην εκπαιδευτική διαδικασία.Αποφεύγεται η παρουσίαση παιχνιδιών-αθυρμάτων με έντονα στερεοτυπικά χαρακτηριστικά και παρατηρείται μεταβίβαση φυλετικών στερεότυπων στα παιδιά μέσω των δώρων – παιχνιδιών από τους γονείς. Ύπαρξη στερεοτυπικών χαρακτηριστικών εντοπίζεται στα συμβολικά παιχνίδια των παιδιών μόνο στο μυθιστόρημα Τα τρία παιδιά, ενώ οι ρόλοι αγοριών – κοριτσιών στα ομαδικά παιχνίδια παρουσιάζονται ισότιμοι.Η δραστηριότητα του παιχνιδιού αποτελεί στοιχείο της πλοκής των μυθιστορημάτων. Το παιχνίδι, ως στοιχείο της πλοκής, προβάλλει τη σύγκρουση των ηρώων με τον εαυτό τους. Ακόμη παρατηρείται η ύπαρξη επεισοδιακής πλοκής σε συνδυασμό με την προοδευτική πλοκή.Ο Ι.Δ. Ιωαννίδης προωθεί μέσα από την προβολή των παιχνιδιών τις παιδαγωγικές του ιδέες, γνωρίζοντας πόσο σημαντικό είναι τα παιδιά να μεγαλώνουν μέσα σε πνεύμα ελευθερίας, ισοτιμίας, δημοκρατίας. Διεκδικούν το δικαίωμα για παιχνίδι, επαφή με συνομηλίκους, συμμετοχή στις αποφάσεις της οικογένειας. Τα παιδιά παίζουν και μέσα από τα παιχνίδια τους μαθαίνουν, δημιουργούν, συνδημιουργούν, χαίρονται τη ζωή και την ελευθερία τους. Ονειρεύονται και αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο, για μια κοινωνία αγάπης όχι μόνο προς το συνάνθρωπο αλλά προς όλη τη φύση.
