Στην εργασία αυτή μελετήθηκε αρχικά η ιστορική εξέλιξη των Μουσείων. Παρουσιάζοντας την πορεία των μουσείων στο χρόνο, αναδείχθηκε η μεγάλη βαρύτητα που έχουν δώσει τα μουσεία στην εκπαίδευση. Μελετήθηκε η αξία της μουσειακής εκπαίδευσης και τα βασικά στοιχεία, που την αποτελούν. Πιο συγκεκριμένα, οι στόχοι που τίθενται, οι διαστάσεις της, οι δράσεις της, οι δυνατότητες που της προσφέρουν οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.), η ψηφιακή αφήγηση και τα διαδραστικά πολυμέσα, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις εκθέσεις. Στο δεύτερο μέρος της εργασίας σχεδιάστηκε, υλοποιήθηκε και αξιολογήθηκε το διαθεματικό πρόγραμμα μουσειακής εκπαίδευσης «Ναυτική τέχνη και Παράδοση», που δημιουργήσαμε για μαθητές της προσχολικής και της πρώτης σχολικής ηλικίας. Το πρόγραμμα αυτό δημιουργήθηκε με βάση τα όσα ορίζει το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ) της προσχολικής και της πρώτης σχολικής ηλικίας ότι οι μαθητές πρέπει να μάθουν. Πριν την παρουσίαση του διαθεματικού μουσειακού προγράμματος, που δημιουργήσαμε παρουσιάζονται στοιχεία για το μουσείο, που επιλέξαμε.. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του προγράμματος «Ναυτική Τέχνη και παράδοση», που χωρίζεται σε ομάδες δραστηριοτήτων. Οι ομάδες δραστηριοτήτων που αναπτύσσονται στο πρόγραμμα αυτό είναι:- του προσανατολισμού, που έλαβε χώρα πριν την επίσκεψη στο μουσείο, -της εμπέδωσης, που έλαβε χώρα κατά την επίσκεψη στο μουσείο, -του ελέγχου – αξιολόγησης, που έλαβε χώρα μετά την επίσκεψη στο μουσείο, -της ολοκλήρωσης και της αξιολόγησης του προγράμματος. Στη συνέχεια της εργασίας, ακολουθεί η συνολική αξιολόγηση και τα συμπεράσματα της εργασίας, όπου παρουσιάζονται στοιχεία που απορρέουν από την έρευνα, που έλαβε χώρα. Στόχοι και σκοπός της εργασίας Κύριος στόχος της παρούσας εργασίας είναι η σχεδίαση ενός εκπαιδευτικού προγράμματος, δηλαδή η δημιουργία ενός εργαλείου στα χέρια του εκπαιδευτικού για μια μουσειοπαιδαγωγική παρέμβαση, που θα απευθύνεται σε παιδιά 5-8 ετών και θα μπορεί να προσαρμόζεται στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Το εκπαιδευτικό υλικό στοχεύει να αναδείξει τη Ναυτική παράδοση της Ελλάδας, μέσα: -από την ενημέρωση, -τη διδασκαλία, -τον ψηφιακό πειραματισμό και την επίσκεψη των παιδιών στον χώρο πολιτισμού. Ο σκοπός της εργασίας είναι να δείξουμε ότι η ψηφιακή αφήγηση εμπλουτίζει το αναλυτικό πρόγραμμα των εκπαιδευτικών και κάνει το μάθημα τους πιο ενδιαφέρον. Δίνει τη δυνατότητα να διεγείρουν το ενδιαφέρον των μαθητών , ώστε να ασχοληθούν διεξοδικότερα με ένα θέμα και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και για να οργανώσουν την επίσκεψη. Επιδίωξη μας είναι μέσω της επαφής των παιδιών με το εκπαιδευτικό υλικό να δημιουργείται το κατάλληλο κλίμα για να εξοικειώθουν οι μαθητές με την έννοια «μουσείο». Παράλληλα με τη μουσειακή αυτή παρέμβαση ευελπιστούμε να συμβάλλουμε στην ισχυροποίηση των δεσμών σχολείου-μουσείου και να προωθήσουμε τη συνεργατική μάθηση με την ενεργό συμμετοχή των παιδιών. Μεθοδολογία έρευνας Για την καλύτερη επιλογή των υπό διερεύνηση εννοιών (σημαίες, καράβια, κλπ) διεξήγαμε μια πιλοτική έρευνα με σκοπό να δημιουργήσουμε χρήσιμο παιδαγωγικό υλικό. Το υλικό αυτό αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης στο προκαταρκτικό στάδιο της εργασίας με τους μαθητές μου που συμμετείχαν στην έρευνα και τροποποιήθηκε σύμφωνα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις τους. Για την έρευνα δημιουργήθηκαν είκοσι έξι δραστηριότητες, που αναπτύχθηκαν σε τρία συνεχόμενα στάδια, πριν, κατά και μετά την επίσκεψη στο Μουσείο Ναυτικής Παράδοσης. Οι δραστηριότητες πριν την επίσκεψη είχαν σκοπό να προσανατολίσουν τους μαθητές για τις θεματικές ενότητες, που είχαμε συζητήσει ότι θα μελετούσαμε. Οι δραστηριότητες επιδιώκουν να καλύψουν στόχους του αναλυτικού προγράμματος του νηπιαγωγείου, που στην παρούσα εργασία αναφέρονται πριν από κάθε δραστηριότητα. Οι γνωστικοί, συναισθηματικοί, ψυχοκινητικοί, διαθεματικοί στόχοι των ομάδων δραστηριοτήτων του προσανατολισμού, της εμπέδωσης, της αξιολόγησης παρουσιάζονται στην αρχή κάθε ενότητας. Σημαντικό κομμάτι της έρευνας είναι ότι οι δραστηριότητες παρουσιάζονταν στα παιδιά με παιγνιώδη τρόπο . Όλο το σχέδιο εργασίας (project) είχε σαν κύριο άξονα την εκπαιδευτική επίσκεψη στο μουσείο και είχε δίμηνη διάρκεια, λόγω του υψηλού ενδιαφέροντος των μαθητών. Οι δραστηριότητες που επιλέχθηκαν να εφαρμοστούν βοηθούν αρχικά στο προσανατολισμό των μαθητών με έννοιες της Ναυτικής Παράδοσης και στη συνέχεια να εμπεδώσουν τις νέες έννοιες ερχόμενοι σε επαφή με πραγματικά αντικείμενα μουσειακής αξίας. Επιπρόσθετα για να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με τις νέες τεχνολογίες και για την καλύτερη εφαρμογή του προγράμματος μουσειακής εκπαίδευσης το τμήμα απέκτησε υπολογιστή, ενώ στην έρευνα χρησιμοποιήθηκε και το διαδίκτυο, όχι όμως καθ’ όλη τη διάρκεια της έρευνας, γεγονός που οδήγησε στη δημιουργία συμπληρωματικών δραστηριοτήτων.
The current thesis deals with a program of complementing the formal educational experience of pupils(of preschool and elementary school age) through the visit of museums. The visiting program was split into four parts: the initial orientation, the consolidation of knowledge, the evaluation of pupils and the appraisal of the program as a whole. Research in the form of twenty six activities was conducted during the academic year 2010-2011 and the power of image, sound, video, internet, games, ad hoc inquiries was employed in order to reach the goals of preschool education ,teach the children how to maximize the benefits of a visit in a museum and broaden their knowledge. This thesis endeavors to find an optimal and cost effective mode to achieve the highest standards in preschool education. Our results strongly recommend the implementation of the procedures described in this thesis in preschool education and despite the complexity of the issue the outcome would always (within the accuracy of our statistics) be rewarding.
