Τα τελευταία χρόνια η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί κύριο περιβαλλοντικό ζήτημα. Τα ανθρωπογενή αεροζόλ θεωρούνται σημαντικές πηγές αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα, τα οποία έχουν σημαντικές επιπτώσεις στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Οι επιδράσεις τους στην υγεία, στην υποβάθμιση της ορατότητας καθώς και στο κλιματικό σύστημα έχουν διερευνηθεί από πολλούς επιστήμονες παγκοσμίως. Παράλληλα τα αερολύματα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αποτελούν αντικείμενο έρευνας πολλών ατμοσφαιρικών πειραμάτων. Ο σταθμός της Φινοκαλιάς Ηρακλείου, ο οποίος είναι ο μοναδικός σταθμός ατμοσφαιρικών μετρήσεων που εδρεύει στην Ανατολική Μεσόγειο, αποτελεί τόπο διεξαγωγής πολυάριθμων προγραμμάτων με σκοπό την μελέτη και κατανόηση των ιδιοτήτων των αεροζόλ και των διεργασιών μέσω των οποίων επιδρούν στο περιβάλλον. Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η επεξεργασία και ανάλυση των μετρήσεων των οπτικών ιδιοτήτων των αεροζόλ, και συγκεκριμένα του συντελεστή ολικής σκέδασης. Τα δεδομένα του συντελεστή ολικής σκέδασης προέρχονται από νεφελόμετρο TSI μοντέλο 3563, το οποίο εκτελούσε μετρήσεις στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος EUCAARI που έλαβε χώρα στο σταθμό της Φινοκαλιάς. Η παρούσα εργασία χωρίζεται σε δυο μέρη. Το πρώτο αφορά το θεωρητικό σκέλος και απαρτίζεται από τα κεφάλαια 1, 2 και 3, ενώ τα κεφάλαια 4 και 5 περιλαμβάνουν την στατιστική επεξεργασία των μετρήσεων και την διεξαγωγή συμπερασμάτων. Πιο αναλυτικά: Στο 1ο κεφάλαιο, δίνονται κάποιες βασικές έννοιες των αεροζόλ, όπως η κατανομή του μεγέθους τους, η χημική τους σύσταση, οι μηχανισμοί της πυρηνοποίησης, συσσωμάτωσης και συμπύκνωσης. Επίσης, γίνεται κατάταξη των αεροζόλ στις διάφορες κατηγορίες ανάλογα με βασικά τους χαρακτηριστικά (π.χ. μέγεθος-χημική σύσταση-πηγές εκπομπής). Το 2ο κεφάλαιο, αναφέρεται στις επιδράσεις των αεροζόλ. Έτσι, γίνεται αναφορά για το πως τα αεροζόλ επιδρούν στην ορατότητα και ποίες είναι οι περαιτέρω επιπτώσεις αυτού του φαινομένου. Παράλληλα, παρατίθενται τα κυριότερα συμπεράσματα μελετών σχετικών με την επίδραση των αιωρούμενων σωματιδίων στην ανθρώπινη υγεία καθώς και τα όρια των συγκεντρώσεων αυτών όπως αυτά έχουν θεσπιστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τέλος, γίνεται εκτενής αναφορά τόσο στην άμεση όσο και στην έμμεση επίδραση των αεροζόλ στο κλίμα. Δίνονται βασικές έννοιες των οπτικών ιδιοτήτων των αεροζόλ (συντελεστής σκέδασης και απορρόφησης) και περιγράφονται φυσικά μεγέθη που επηρεάζουν τις ιδιότητες αυτές (οπτικό βάθος, ανακλαστικότητα απλής σκέδασης, δείκτης Angstrom κ.τ.λ.), ενώ εξηγείται ο ρόλος των αερολυμάτων ως πυρήνες συμπύκνωσης νεφών και πως αυτά επιδρούν στις ιδιότητες των νεφών και στην διαμόρφωση των κατακρημνίσεων. Στο 3ο κεφαλαίο, γίνεται βιβλιογραφική έρευνα πειραμάτων και μελετών ανά τον κόσμο που αφορούν τις οπτικές ιδιότητες των αερολυμάτων και την κατανομή του μεγέθους τους και επισημαίνονται τα κυριότερα συμπεράσματα. Παράλληλα, διερευνάται ο ρόλος των αεροζόλ στην περιοχή της Μεσογείου και γίνεται περιγραφή του σταθμού της Φινοκαλιάς Ηρακλείου, ο οποίος εδρεύει στην Ανατολική Μεσόγειο. Επιπλέον, γίνεται βιβλιογραφική ανασκόπηση πειραμάτων που έλαβαν χώρα στον σταθμό αυτό και αναφέρονται τα κυριότερα συμπεράσματα αυτών. Στο 4ο κεφάλαιο, λαμβάνει χώρα η στατιστική επεξεργασία (Microsoft Office Excel 2003, SPSS 16.0) των μετρήσεων του συντελεστή ολικής σκέδασης, τις οποίες εκτέλεσε το νεφελόμετρο TSI μοντέλο 3563. Κατασκευάζονται χρονοσειρές των συντελεστών ολικής σκέδασης καθώς και διαγράμματα με τις σημαντικότερες κορυφές αυτών. Γίνονται συσχετίσεις μεταξύ των συντελεστών ολικής σκέδασης για μήκη κύματος ακτινοβολίας 450, 550 και 700nm καθώς και συσχετίσεις μεταξύ των συντελεστών ολικής σκέδασης και του αριθμού των αιωρούμενων σωματιδίων για τα διάφορα εύρη διαμέτρων. Τέλος, εκτελείται πολλαπλή γραμμική παλινδρόμηση του συντελεστή ολικής σκέδασης τόσο με τον αριθμό των σωματιδίων όσο και με την μάζα των σωματιδίων και καταγράφονται οι αντίστοιχες γραμμικές εξισώσεις. Στο 5ο κεφάλαιο, παρατίθενται τα κυριότερα συμπεράσματα τα οποία προέκυψαν από την επεξεργασία των μετρήσεων και την ανάλυση των αποτελεσμάτων.
