Το γέλιο είναι μια φυσική ανθρώπινη αντίδραση απέναντι στο χιουμοριστικό, το ευτράπελο και, συχνά, το τραγικό. Στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα αντιμετωπίζουμε πολλές προκλήσεις και δυσκολίες, μαζί με μικρές χαρές και σύντομες απολαύσεις που επηρεάζουν όλους τους τομείς της ζωής μας. Μεταξύ αυτών, η εκπαίδευση αποτελεί πεδίο ταλανισμού και αμφιλεγόμενων απόψεων και πολιτικών, τις οποίες όλοι, ως μαθητές, φοιτητές, γονείς ή εκπαιδευτικοί, έχουμε βιώσει. Ένα τέτοιο συγκείμενο δεν αφήνει ανεπηρέαστους τους σκιτσογράφους, που μέσα από τις γελοιογραφίες τους απεικονίζουν την πραγματικότητα, προκειμένου να προβληματίσουν και να αφυπνίσουν το κοινό.
Η παρούσα εργασία κυρίως διερευνά την απεικόνιση των εκπαιδευτικών θεμάτων μέσα από το σχετικό ψηφιακό έργο του Αρκά και επιχειρεί να σκιαγραφήσει τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών για την εκπαίδευση και τον τρόπο που προσλαμβάνουν τη χιουμοριστική απεικόνισή της. Στην τεχνολογική εποχή μας δε θα μπορούσε να επιλεχθεί καλύτερο πεδίο έρευνας από το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Εξάλλου στις ομάδες και τα προφίλ του Facebook αναπτύσσεται πλέον έντονα ο λαϊκός πολιτισμός, μετασχηματίζεται και διαμοιράζεται, παραμένοντας ζωντανός. Έτσι, ακολουθώντας μια μεικτή μεθοδολογική προσέγγιση, η έρευνα μελετά τις γελοιογραφίες στο προφίλ του Αρκά στο Facebook και εμπλουτίζεται από τα σχόλια των εκπαιδευτικών σε σχετική κλειστή ομάδα καθώς και από συνεντεύξεις τους. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι ο Αρκάς, ειδικά τα δυο τελευταία χρόνια, είναι ιδιαίτερα δραστήριος όσον αφορά σε εκπαιδευτικά θέματα, ασκώντας δριμεία κριτική στην τρέχουσα κυβέρνηση και «κουνώντας το δάχτυλο» στους πολίτες για τις άκριτες πολιτικές επιλογές τους, την παρακμή των ηθών και των αξιών και την παθητικότητά τους. Οι εκπαιδευτικοί, μολονότι απολαμβάνουν το χιούμορ του και αναγνωρίζουν ότι απεικονίζει την πραγματικότητα, θεωρούν ότι στέκεται απέναντί τους, τους στοχοποιεί και, ίσως, δημιουργεί ένα αρνητικό ρεύμα εναντίον τους, σπέρνοντας παράλληλα απαισιοδοξία.
Παρόλους τους περιορισμούς και τις προκλήσεις, η παρούσα έρευνα είναι σίγουρα πρωτότυπη και μπορεί να φανεί ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα σε γελοιογράφους, εκπαιδευτικούς και ερευνητές της ψηφιακής εθνογραφίας, της 9ης τέχνης και της εκπαίδευσης.
University of the Aegena
