Τα τελευταία χρόνια υπήρξαν πολλές και σημαντικές εξελίξεις στον επιχειρηματικό τομέα, οι οποίες είχαν το εξής κοινό, έλαβαν χώρα χωρίς να υπάρχει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο. Οι εξελίξεις αυτές, είχαν σημαντικό αντίκτυπο σε διάφορα εμπλεκόμενα με την επιχείρηση μέρη. Αυτό, οδήγησε στην ανάγκη δημιουργίας ενός νομοθετικού κώδικα, με στόχο τη ρύθμιση των αλλαγών στο επιχειρησιακό περιβάλλον.
Διανύουμε εδώ και χρόνια την εποχή της παγκοσμιοποίησης, κατά την οποία οι δραστηριότητες των επιχειρήσεων, επεκτείνονται και εκτός των συνόρων των χωρών στις οποίες εδρεύουν. Αυτό, αναγκάζει τις επιχειρήσεις να προσαρμόζουν τις στρατηγικές τους, στους νόμους και τις διατάξεις διαφόρων χωρών. Η ανάγκη αυτή προκύπτει κυρίως, λόγω της επιθυμίας των επιχειρήσεων να δημιουργήσουν μία καλή εικόνα προς τους επενδυτές, και όχι μόνο για να συμμορφωθούν με την ισχύουσα νομοθεσία κάθε χώρας στην οποία δραστηριοποιούνται. Όπως φαίνεται, η διαφάνεια αλλά και η αξιοπιστία επηρεάζουν θετικά την εικόνα, αλλά και τη φήμη των επιχειρήσεων.
Κάθε επιχείρηση, που επιθυμεί να επεκταθεί και πέραν των συνόρων της χώρας στην οποία εδρεύει, αλλά και να είναι ανταγωνιστική απέναντι στις υπόλοιπες επιχειρήσεις του τομέα δραστηριότητας της, πρέπει να ακολουθεί ορισμένους κανόνες, τόσο εσωτερικούς, όσο και εξωτερικούς. Οι κανόνες αυτοί, υιοθετούνται με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της εικόνας της επιχείρησης προς τους επενδυτές, αλλά και την κοινωνία γενικότερα. Όλα τα παραπάνω ρυθμίζονται από τα συστήματα εταιρικής διακυβέρνησης, τα οποία, όπως γίνεται αντιληπτό, είναι ιδιαίτερα σημαντικά.
Όσον αφορά τους επενδυτές, εκείνοι αποφασίζουν για τις επενδύσεις τους βάσει πολλών παραγόντων. Ένας από τους βασικότερους, είναι τα νομικά πλαίσια που ισχύουν στις χώρες, όπου δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις στις οποίες επιθυμούν να επενδύσουν. Σημαντικό επίσης ρόλο παίζουν, τόσο η διαφάνεια και η αξιοπιστία, όσο και η προστασία των μετόχων που εξασφαλίζονται από τις συγκεκριμένες χώρες. Σε περίπτωση δε, που θεωρηθεί ότι είναι μη αξιόπιστες ή συσχετιστούν με κάποιο περιστατικό παραπληροφόρησης, τότε είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα ακολουθήσει η απομάκρυνση των επενδυτών από τις χώρες αυτές. Είναι ακόμη γεγονός, πως οι θεσμικοί επενδυτές, δίνουν ιδιαίτερη σημασία στα συστήματα εταιρικής διακυβέρνησης των επιχειρήσεων στις οποίες επενδύουν τα χρήματά τους. Επιπλέον, τους ενδιαφέρει να μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία της λήψης αποφάσεων σε αυτές. Η επιθυμία αυτή αποτελεί τον κύριο λόγο δημιουργίας των συστημάτων εταιρικής διακυβέρνησης, με σκοπό την ισορροπία μεταξύ των μετόχων και των διοικούντων.
Με βάση όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, είναι ξεκάθαρο το γεγονός ότι η δημιουργία της εταιρικής διακυβέρνησης προέκυψε λόγω των συνεχόμενων και σημαντικών εξελίξεων τόσο στον επιχειρηματικό τομέα, όσο και στον τομέα των επενδύσεων, τα τελευταία χρόνια. Η εξέλιξή της δε, θα είναι συνεχής, με το πέρασμα των χρόνων, και ανάλογη φυσικά με τις παγκόσμιες αλλαγές.
Στην παρούσα εργασία, γίνεται προσπάθεια αποτύπωσης μίας σύντομης ιστορικής αναδρομής σε σχέση με την εταιρική διακυβέρνηση, αλλά και τις εξελίξεις της, τόσο σε παγκόσμιο, όσο και σε εγχώριο επίπεδο. Επιπλέον, γίνεται ανασκόπηση της βιβλιογραφίας των μελετών που σχετίζονται με την εταιρική διακυβέρνηση και πιο συγκεκριμένα αυτών που ασχολούνται με τον τομέα των τραπεζών. Μέσα από μία εμπειρική μελέτη, παρόμοια με άλλες αντίστοιχες, γίνεται προσπάθεια να ελεγχθεί αν η εταιρική διακυβέρνηση επηρεάζει την απόδοση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Πιο συγκεκριμένα, με δείγμα τις 4 συστημικές τράπεζες της χώρας μας, μελετάται σε βάθος δεκαετίας, η επίδραση που έχουν στην απόδοση τους, ο διαχωρισμός των θέσεων του προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου και του Διευθύνοντα Συμβούλου, η ύπαρξη ανεξάρτητων μελών στο Διοικητικό Συμβούλιο, αλλά και η ύπαρξη επιτροπής εταιρικής διακυβέρνησης στα πλαίσια της επιχείρησης. Ως εξαρτημένες μεταβλητές, χρησιμοποιούνται οι δείκτες απόδοσης ROA και ROE. O ROA δείχνει την απόδοση του ενεργητικού, ενώ ο ROE δείχνει την απόδοση των επιχειρήσεων όπως αυτή περνάει στους μετόχους, δηλαδή την απόδοση των ιδίων κεφαλαίων.
In recent years there have been many and important developments in the business sector, which have the following common, have taken place without the proper institutional framework. These developments have had a significant impact on various parties involved with the business. This has led to the need for a legislative code to regulate changes in the business environment.
We have been living for years in the era of globalization, where business activities extend beyond the borders of the countries in which they are based. This forces companies to adapt their strategies to the laws and regulations of different countries. This is mainly due to the desire of businesses to create a good image for investors and not just to comply with the legislation in force in each country in which they operate. Transparency and credibility seem to have a positive effect on the image and the reputation of businesses.
Any business that wishes to expand beyond the borders of the country in which it is based, but also to be competitive with other businesses in its sector of activity, must follow certain rules, both internal and external. These rules are adopted with the ultimate goal of improving the image of the business towards investors and society as a whole. All of this is regulated by corporate governance systems, which, as we see, are particularly important.
As for investors, they decide on their investments based on many factors. One of the most important are the legal frameworks which are in force, in the countries where the businesses wish to invest. Transparency and credibility, as well as the protection of shareholders guaranteed by these countries, are also important. In the event that they are considered to be unreliable or associated with a misinformation event, then the removal of investors from these countries is almost certain. It is also a fact that institutional investors pay particular attention to the corporate governance systems of the businesses in which they invest their money. In addition, they are interested in being able to participate actively in the decision-making process in them. This desire is the main reason for creating corporate governance systems, aiming at a balance between shareholders and managers.
Based on the above, it is clear that corporate governance has emerged as a result of the ongoing and significant developments in both business and investment in recent years. Its evolution will be continuous, over the years, and naturally proportional to global change.
In this paper, an attempt is made to capture a brief historical breakthrough in corporate governance, as well as its developments, both globally and internally. In addition, the bibliography of studies related to corporate governance, and more specifically those dealing with the banking sector, is reviewed. Through an empirical study, similar to others, an attempt is made to check whether corporate governance affects the performance of financial institutions. More specifically, with a sample of the four systemic banks in our country in a decade, the impact, of the separation of the positions of the Chairman of the Board of Directors and the CEO, the existence of independent members on the Board of Directors, as well as the existence of a corporate governance committee within the company, is considered on their performance. As dependent variables, the ROA and ROE performance indices are used. ROA measures the return on assets, while ROE measures company performance as it passes on to shareholders, that is return on equity.
University of the Aegena
