δείτε την πρωτότυπη σελίδα τεκμηρίου στον ιστότοπο του αποθετηρίου του φορέα για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε όλα τα ψηφιακά αρχεία του τεκμηρίου*
Η αξιοποίηση του βίντεο στη διδασκαλία της ρωσικής ως ξένης σε μαθητές με Γ1 την ελληνική
Στην παρούσα εργασία εξετάζονται οι λόγοι, τα οφέλη και οι τρόποι αξιοποίησης των βίντεο κειμένων στη διδασκαλία ξένων γλωσσών και παρουσιάζονται δύο διδακτικά σενάρια τα οποία αποτελούν παραδείγματα ένταξης βίντεο υλικού στο μάθημα της ρωσικής γλώσσας ως ξένης με κύριο σκοπό την ανάπτυξη του βίντεο γραμματισμού και της διαπολιτισμικής ικανότητας.
1. Εισαγωγή 7
2. Σύντομη ιστορική αναδρομή στη χρήση του βίντεο
στην τάξη ξένης γλώσσας 9
3. Λόγοι ένταξης του βίντεο στη διδασκαλία ξένων γλωσσών 11
3.1. Το βίντεο ως κυρίαρχο μέσο κατασκευής νοήματος
στη μαζική κουλτούρα 11
3.2. Το βίντεο ως πηγή πλαισιωμένου αυθεντικού λόγου 11
3.3. Η συμβολή του βίντεο στην κατανόηση προφορικού λόγου 13
3.4. Το βίντεο ως κίνητρο 15
3.5. Το βίντεο ως μέσο ανάπτυξης της διαπολιτισμικής επίγνωσης 16
4. Βίντεο στα προγράμματα σπουδών για τις ξένες γλώσσες 18
5. Θεωρητικό πλαίσιο για την αξιοποίηση του βίντεο
στη γλωσσική διδασκαλία 19
5.1. Η Παιδαγωγική των Πολυγραμματισμών 19
5.2. Οπτικός Γραμματισμός 22
5.3. Κοινωνική Σημειωτική και Γραμματική του Οπτικού Σχεδιασμού 25
5.4. Κινηματογραφικός γραμματισμός (Film literacy) 26
5.5. Διαπολιτισμική Επικοινωνιακή Ικανότητα 30
5.6. Κριτικός γραμματισμός 34
6. Διδακτικές προτάσεις αξιοποίησης βίντεο για τη διδασκαλία
της ρωσικής γλώσσας ως ξένης σε μαθητές με Γ1 την ελληνική 38
6.1. Διδακτικό σενάριο: Σποτ κοινωνικής διαφήμισης:
«Χώρα χωρίς ρατσισμό και ξενοφοβία» 38
6.2. Διδακτικό σενάριο: Μικρού μήκους ταινία
κινούμενων σχεδίων «Αποδημητική» 52
6.3. Παρατηρήσεις για την εφαρμογή των διδακτικών προτάσεων 64
7. Συμπεράσματα 69
Βιβλιογραφία 72
Παράρτημα Ι 82
Παράρτημα ΙΙ 106
Παράρτημα ΙΙΙ 130
Στην παρούσα εργασία εξετάζονται οι λόγοι, τα οφέλη και οι τρόποι αξιοποίησης των βίντεο κειμένων στη διδασκαλία ξένων γλωσσών. Ερευνώνται τα σύγχρονα διδακτικά μοντέλα και προσεγγίσεις οι οποίες εντάσσουν την κατανόηση, την επεξεργασία, την παραγωγή και την κριτική αντιμετώπιση πολυτροπικών κειμένων στους στόχους γλωσσικής διδασκαλίας. Συγκεκριμένα, αναζητήθηκαν οι τρόποι ένταξης στατικών και κινητών εικόνων στα μαθήματα μητρικής και ξένης γλώσσας που προτείνονται από τους θεωρητικούς της Παιδαγωγικής των Πολυγραμματισμών, του οπτικού γραμματισμού και του κινηματογραφικού γραμματισμού. Εκτός αυτού εξετάστηκαν οι θεωρητικές βάσεις του κριτικού γραμματισμού και της διαπολιτισμικής επικοινωνιακής ικανότητας οι οποίες κρίθηκαν απαραίτητες για την πλαισίωση της διδασκαλίας μέσω βίντεο κειμένων μαζικής κουλτούρας. Παράλληλα αναζητήθηκε κατάλληλο για την τάξη ξένων γλωσσών αναλυτικό πλαίσιο επεξεργασίας εικόνων και βίντεο.
Με γνώμονα τα θεωρητικά μοντέλα που εξετάστηκαν στο πλαίσιο της εργασίας συντάχθηκαν διδακτικά σενάρια για την αξιοποίηση βίντεο κειμένων στα μαθήματα της ρωσικής γλώσσας ως ξένης με τη συμμετοχή ενήλικων ελληνόφωνων μαθητών. Στη εργασία περιγράφονται δύο διδακτικές προτάσεις οι οποίες αποτελούν παραδείγματα ένταξης βίντεο υλικού στο μάθημα ξένης γλώσσας με κύριο στόχο την ανάπτυξη του κινηματογραφικού γραμματισμού και της διαπολιτισμικής ικανότητας. Ο λόγος της ένταξης του κινηματογραφικού γραμματισμού στη γλωσσική διδασκαλία είναι η ανάγκη να συμπεριληφθεί η ανάλυση και ερμηνεία σημειωτικών πόρων πέραν των γλωσσικών στην εξέταση πολυτροπικών κειμένων μαζικής κουλτούρας. Η εστίαση στα στοιχεία όπως οι οπτικές και ηχητικές αναπαραστάσεις κρίνεται απαραίτητη καθώς παίζουν καθοριστικό ρόλο στην κατασκευή νοήματος ενός βίντεο κειμένου και μπορούν να αποτελέσουν ισχυρό μέσο χειραγώγησης.
Τα σενάρια που συνάχθηκαν στο πλαίσιο της εργασίας υλοποιήθηκαν στα τμήματα διδασκαλίας της ρωσικής γλώσσας ως ξένης και καταγράφθηκαν παρατηρήσεις και σχόλια των μαθητών τα οποία φανερώνουν τη διστακτικότητά μερικών από αυτούς και ενίοτε άρνηση για συμμετοχή στις δραστηριότητες με πρωτόγνωρο αντικείμενο μελέτης. Η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της διδακτικής παρέμβασης οδηγεί στο συμπέρασμα ότι νέοι εκπαιδευτικοί στόχοι πρέπει να εισάγονται βαθμιαία ακολουθώντας την πορεία από το απλό στο σύνθετο και επιτρέποντας τη σταδιακή εξοικείωση των εκπαιδευόμενων με το νέο αντικείμενο. Τέλος, κρίνεται αναγκαία η σύσταση αναλυτικού προγράμματος για την ανάπτυξη του οπτικού, του κινηματογραφικού και του κριτικού γραμματισμού στο πλαίσιο της διδασκαλίας ξένων γλωσσών και η στοιχειώδης θεσμική επικύρωση των νέων στόχων που θέτουν οι σύγχρονες παιδαγωγικές προσεγγίσεις.
*Η εύρυθμη και αδιάλειπτη λειτουργία των διαδικτυακών διευθύνσεων των συλλογών (ψηφιακό αρχείο, καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο) είναι αποκλειστική ευθύνη των αντίστοιχων Φορέων περιεχομένου.
Βοηθείστε μας να κάνουμε καλύτερο το OpenArchives.gr.
Πανεπιστήμιο Αιγαίου
