Η εκπαιδευτική διάσταση, παράμετρος ανέκαθεν συνυφασμένη με τη λειτουργία του μουσείου, τροποποιείται βάσει των επιστημονικών δεδομένων κάθε εποχής, των σχετικών με τη γνώση και τη μάθηση. Στο πλαίσιο του εκδημοκρατισμού του μουσείου, έχει καλλιεργηθεί η συμπερίληψη, δηλαδή η μέριμνα για όλους τους επισκέπτες και η διασύνδεση με ποικίλες ομάδες κοινού. Το άρθρο πραγματεύεται τον σχεδιασμό, την περιγραφή και την αξιολόγηση ενός εκπαιδευτικού προγράμματος για παιδιά, το οποίο σχεδιάστηκε με αφορμή την περιοδική έκθεση «Αδάμαστη φύση», της Αφροδίτης Λίτη, στο Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας, το οποίο ανήκει στο Δίκτυο Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε με βάση τις σύγχρονες θεωρίες για τη μουσειακή μάθηση, και κυρίως τη μάθηση μέσω αντικειμένων, τη θεωρία των πολλαπλών τύπων νοημοσύνης και τα αποτελέσματα της γενικής μάθησης. Το προαναφερθέν πρόγραμμα αποτελεί ολοκληρωμένη, διεπιστημονική προσέγγιση για την ενίσχυση της κατανόησης της πολιτιστικής κληρονομιάς από τους νέους, η οποία βασίζεται στη βιωματική μάθηση και σε σύγχρονες παιδαγωγικές προσεγγίσεις που δίνουν προτεραιότητα στα υποκείμενα (τους εκπαιδευόμενους) και όχι στο αντικείμενο της μάθησης. Το πρόγραμμα, διαφοροποιημένο, απευθύναμε σε δύο ομάδες που υποεκπροσωπούνται στη Μουσειακή Μάθηση, σε νήπια και εφήβους, ομάδες με κοινά χαρακτηριστικά την αυξημένη ανάγκη για ενεργό συμμετοχή, ιδιαίτερα μετά την πανδημία, την κοινωνικοποίηση και την ελευθερία στην έκφραση. Στα παιδιά του Νηπιαγωγείου, η αξιολόγηση έγινε μέσω συμμετοχικής παρατήρησης και διανομής των ερωτηματολογίων στους εκπαιδευτικούς. Στους μαθητές του Γυμνασίου, η αξιολόγηση έγινε μέσω συμμετοχικής παρατήρησης και διανομής ερωτηματολογίων σε μαθητές και καθηγητές. Το ενδιαφέρον σημείο έγκειται στο ότι, βάσει της αξιολόγησης, προκύπτει ότι η Μουσειακή Μάθηση θα πρέπει να επικεντρωθεί λιγότερο στο εύρος των γνώσεων και περισσότερο στην καλλιέργεια της ενσυναίσθησης. Και βέβαια, να προσπαθήσουμε να λέμε λιγότερα και να ακούμε περισσότερο τους επισκέπτες των μουσείων, και ιδιαίτερα αυτούς νεαρής και πολύ νεαρής ηλικίας, καθώς στο σύγχρονο, «επανεφευρημένο» μουσείο, καθώς και στη Μουσειακή Μάθηση, με τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, προτεραιότητα έχουν οι επισκέπτες και τα υποκείμενα της μάθησης.
(EL)
The educational dimension, a parameter that has always been interwoven with the function of the museum, is modified on the basis of the scientific data of each era, relevant to knowledge and learning. In the context of the museum's democratisation, inclusion, i.e. care for all visitors and links with diverse groups of the public, has been cultivated. The article deals with the design, description and evaluation of an educational programme for children, which was designed on the occasion of the temporary exhibition "Untamed Nature", by Aphrodite Liti, at the The Environment Museum of Stymphalia, which belongs to the Museum Network of the Piraeus Bank Group Cultural Foundation. The programme was designed based on contemporary theories of museum learning, especially learning through objects, the theory of multiple types of intelligence and the effects of general learning. The aforementioned programme is an integrated, interdisciplinary approach to enhancing young people's understanding of cultural heritage, based on experiential learning and modern pedagogical approaches that prioritise the subjects (learners) rather than the object of learning. The programme, differentiated, addressed two groups underrepresented in Museum Learning, toddlers and adolescents, groups with common characteristics of an increased need for active participation, especially after the pandemic, socialisation and freedom of expression. In kindergarten children, the evaluation was conducted through participant observation and distribution of questionnaires to teachers. In middle school students, the evaluation was conducted through participatory observation and distribution of questionnaires to students and teachers. The interesting point is that, based on the evaluation, it appears that Museum Learning should focus less on the breadth of knowledge and more on cultivating empathy. And of course, we should try to say less and listen more to museum visitors, especially those of young and very young age, as in the modern, 'reinvented' museum, as well as in Museum Learning, with its human-centred character, the visitors and the subjects of learning have priority.
(EN)
Εργαστήριο Παιδαγωγικής Έρευνας και Εκπαιδευτικών Πρακτικών (Ε.Π.Ε.Ε.Π.) / Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
