Τα μουσεία στις ημέρες μας αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις. Στόχος τους είναι να εκπαιδεύσουν και να ψυχαγωγήσουν τους επισκέπτες τους μέσα από δράσεις, που σταδιακά θα μετατρέψουν τον μουσειακό χώρο από στατικό σε ζωντανό και δημιουργικό περιβάλλον στα μάτια του κοινού. Οι νυχτερινές δράσεις -τις οποίες συναντάμε σε περισσότερα μουσεία τα τελευταία χρόνια- απαντούν σε αυτήν την ανάγκη, ανατρέποντας τη στερεοτυπική εικόνα του μουσείου ως αμιγώς εκπαιδευτικού περιβάλλοντος. Μέσα από αυτές τα μουσεία προσπαθούν να προβάλουν το περιεχόμενο και τις συλλογές τους με νέους και δημιουργικούς τρόπους, όπως νυχτερινές ξεναγήσεις, διανυκτερεύσεις, μουσική κ.ά.., ενισχύοντας την κοινωνική διάσταση της επίσκεψης. Το μουσείο, λοιπόν, μετατρέπεται σε έναν χώρο όπου οι άνθρωποι μπορούν να μάθουν, να κοινωνικοποιηθούν και να διασκεδάσουν ταυτόχρονα. Η παρούσα μελέτη παρουσιάζει αρχικά τα αποτελέσματα έρευνας σε εκατόν έξι (106) ελληνικά μουσεία, ώστε να σκιαγραφηθεί το εγχώριο μουσειακό τοπίο σχετικά με τον χαρακτήρα των νυχτερινών δράσεων. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους, σε ποιες ομάδες κοινού απευθύνονται; Έχουν καθαρά ψυχαγωγικό ή/και εκπαιδευτικό χαρακτήρα; Στον πυρήνα αυτού του προβληματισμού το άρθρο έπειτα εστιάζει στην αξιολόγηση της νυχτερινής δράσης Let’s Be Late! του Βιομηχανικού Μουσείου Φωταερίου της Αθήνας (Β.Μ.Φ.), που απευθυνόταν σε ενήλικο κοινό. Εξετάζει την εκπαιδευτική μεθοδολογία των δράσεων που πραγματοποιήθηκαν, τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων και τα μοτίβα συμπεριφοράς τους κατά τη δράση. Τα αποτελέσματά της είναι ενθαρρυντικά ως προς τη δυνατότητα των νυχτερινών μουσειακών δράσεων να προσελκύσουν μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών και να χτίσουν γέφυρες με ένα νέο ηλικιακά ενήλικο κοινό. Αναδεικνύουν, επίσης, την κοινωνική φύση των νυχτερινών μουσειακών εκδηλώσεων ενώ γίνεται φανερό ότι κατά τη διάρκεια αυτών προτάσσεται η ψυχαγωγική διάσταση της μουσειακής επίσκεψης, μέσα από την οποία προσπαθεί το Μουσείο να επιτύχει τους εκπαιδευτικούς του στόχους.
(EL)
Nowadays, museums face many challenges. Their goal is to educate and entertain their visitors through activities that will gradually transform the museum space in the eyes of the public, from static to lively and creative. Late-night events, which we increasingly encounter in museums in recent years, meet this need, overturning the stereotypical image of the museum as a purely educational environment. Late-night events allow museums to promote their content and collections in new and creative ways, such as night tours, sleepovers, music, etc., enhancing the social dimension of the visit. As a result, the museum becomes a place where people can learn, socialize and have fun at the same time. The paper initially presents the results of research conducted in one hundred and six (106) Greek museums in order to outline the museum landscape regarding the character of late-night events. What are their characteristics, to which audience groups do they address? Are they purely recreational and/or educational in nature? At the core of this reflection, the paper then focuses on the evaluation of the "Let's Be Late!" event at the Industrial Gas Museum of Athens, which targeted adult audiences. It studies the activities of the event, the demographics of the participants and their behavioral patterns. The findings indicate that late-night events have the potential to attract a larger number of visitors and develop bridges with a new adult audience. They also emphasize the social nature of the events. It also becomes obvious that the recreational dimension of the museum visit is promoted, through which the Museum attempts to achieve its educational objectives.
(EN)
Εργαστήριο Παιδαγωγικής Έρευνας και Εκπαιδευτικών Πρακτικών (Ε.Π.Ε.Ε.Π.) / Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
