Οι αρχαίοι Έλληνες και κυρίως ο Αριστοτέλης πίστευαν ότι βάση του πολιτισμού και της αρετής ήταν ο χρόνος αναψυχής. Οι άνθρωποι πάντα προσπαθούν να βρουν τρόπους να ξεκουραστούν και να ψυχαγωγηθούν και ένας από αυτούς τους τρόπους είναι ο τουρισμός. Ο τουρισμός στην εποχή μας χωρίζεται σε πολλές κατηγορίες, μία από τις οποίες είναι και ο θαλάσσιος τουρισμός. Περιλαμβάνει το σύνολο των οργανωμένων υπηρεσιών και δράσεων στη θάλασσα και στην ακτή (Μοίρα, 2022). Ο τουρισμός κρουαζιέρας είναι μία από τις μορφές του θαλάσσιου τουρισμού που δραστηριοποιείται σε πολλές παραθαλάσσιες χώρες. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι κρουαζιέρες στην Μεσόγειο θάλασσα, η οποία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος προορισμός κρουαζιέρων στον κόσμο μετά την Καραϊβική. Οι θαλάσσιες διαδρομές και τα λιμάνια ελλιμενισμού των κρουαζιερόπλοιων αποτελούν μία ενδιαφέρουσα πρόκληση για μελέτη, η οποία ελάχιστα αναφέρεται στην βιβλιογραφία. Η παρούσα εργασία ερευνά τις θετικές και αρνητικές επιπτώσεις των κρουαζιέρων στην θαλάσσια διαδρομή τους αλλά κυρίως στα λιμάνια που ελλιμενίζονται τα κρουαζιερόπλοια. Στα λιμάνια αυτά παρουσιάζεται έντονα το φαινόμενο του υπερτουρισμού, το οποίο πλήττει πολλές περιοχές της Μεσογείου. Η εργασία βασίστηκε σε βιβλιογραφία και στο διαδίκτυο. Οι χάρτες της Μεσογείου που χρησιμοποιήθηκαν επεξεργάστηκαν σε υπολογιστή για να αποτυπωθούν οι θαλάσσιες διαδρομές και τα λιμάνια επιβίβασης, στάσεων και αποβίβασης των επιβατών των κρουαζιερόπλοιων. Στη συνέχεια, ακολουθεί η ανάλυση SWOT και πάνω σε αυτή βασίζονται οι προτάσεις μείωσης του υπερτουρισμού και της προστασίας του φυσικού και ανθρωπογενές περιβάλλοντος στις περιοχές όπου κινούνται και αγκυροβολούν τα κρουαζιερόπλοια στην Μεσόγειο. Ο τουρισμός κρουαζιέρας για να επιβιώσει οφείλει να στραφεί στον ποιοτικό τουρισμό, τον τουρισμό που σέβεται τον επιβάτη αλλά και τον άνθρωπο και τη φύση. Στόχος του τουρισμού είναι να γίνει αποδεκτό στο άμεσο μέλλον το πρότυπο του “πράσινου-υπεύθυνου τουρίστα”, οποίος θα συμβάλλει στην περιβαλλοντική αυτορρύθμιση (Μοίρα, 2022).
In the ancient years, Aristotle found leisure time to be the basis of our civilization and a synonym of virtue. Society has always been looking for ways to escape the ordinary life, trying to relax and entertain themselves, this is how tourism was invented. Tourism is divided into many categories, one of which is marine tourism. It includes all organized actions at sea and on the coast (Moira, 2022). Cruise tourism is one of the maritime tourism sub-categories and it is active in many coastal countries. Of great interest are cruises in the Mediterranean Sea, which is the second largest cruise destination in the world after the Caribbean. The sea routes and the cruise ships are an interesting case of study as little is mentioned in the sources found. This thesis investigates the positive and negative effects of cruises on their sea route, but mainly on the ports where the cruise ships dock. In many of the ports, the phenomenon of “overtourism”, which affects many areas of the Mediterranean, is strongly present. The sources used for the thesis were retrieved from books and the internet. The Mediterranean maps used were computerized to trace the sea routes and ports of embarkation, stopover, and disembarkation of cruise ship passengers. Then follows the SWOT analysis and many proposals for reducing over-tourism and protecting the natural and man-made environment in the areas where cruise ships move and anchor in the Mediterranean. In order to survive, cruise tourism must turn to quality tourism, tourism that respects the passenger as well as local citizens and nature. The aim of tourism is to accept in the near future the model of the environmentally sensitive and responsible tourist, who will contribute to environmental self-regulation (Moira, 2022).