Η ασφάλεια των τροφίμων αφορά ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής, από την πρωτογενή παραγωγή μέχρι την τελική χρήση ή κατανάλωσή τους. Συγκεκριμένα, οι κίνδυνοι στα τρόφιμα μπορούν να εμφανιστούν, είτε κατά την παραγωγή στο χωράφι ή στο νερό, είτε μπορεί να εισαχθούν κατά τη διακίνηση και την επεξεργασία του τροφίμου. Τα ζώντα δίθυρα μαλάκια συνδέονται συχνά με τροφιμογενείς λοιμώξεις, καθώς συγκεντρώνουν παθογόνα βακτήρια και ιούς, βιοτοξίνες, βαρέα μέταλλα, αλλά οργανικές χημικές ουσίες. Για την αντιμετώπισή τους θα πρέπει να υπάρχει ολοκληρωμένη προσέγγιση της ασφάλειας των ζώντων δίθυρων μαλακίων, η οποία περιλαμβάνει αναλυτικά μέτρα ελέγχου για την πρωτογενή παραγωγή, καθώς και μέτρα ελέγχου στα κέντρα αποστολής και καθαρισμού.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπιστεί αναλυτική νομοθεσία που ρυθμίζει τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν τα κράτη μέλη για την πρωτογενή παραγωγή και τις ζώνες αλίευσης. Παρόλα αυτά, η εφαρμογή των κανονισμών ελέγχου των δίθυρων μαλακίων ποικίλλει μεταξύ των κρατών μελών, με ορισμένα να υιοθετούν μια προσέγγιση βασισμένη στον κίνδυνο και πιο ανεκτική, ενώ άλλα πολύ πιο περιοριστική.
Για το έτος 2022 οι τροφιμογενείς λοιμώξεις που προήλθαν από ζώντα δίθυρα μαλάκια υπήρξαν η έβδομη πιο συχνή αιτία όλων των τροφοδηλητηριάσεων, ενώ τα έτη 2018 – 2021 ήταν η δεύτερη πιο συχνή, γεγονός που καταδεικνύει τους κινδύνους που σχετίζονται με την κατανάλωση των συγκεκριμένων τροφίμων, αλλά και την βελτίωση της αποτελεσματικότητας των μέτρων πρόληψης που εφαρμόζονται. Τα περιστατικά δηλητηρίασης από βιοτοξίνες αποτελούν μόλις το 0,54% των συνολικών περιστατικών γεγονός που μπορεί να αποδοθεί στα μέτρα ελέγχου των ζωνών παραγωγής.
Food safety concerns the entire production chain, from primary production to its final use or consumption, as hazards can be introduced, either during the primary production in the field or water, or they can be introduced during the handling and processing of food. Live bivalve molluscs are often associated with foodborne illnesses, as they can concentrate pathogenic bacteria and viruses, biotoxins, heavy metals and organic chemicals. To address them, there should be an integrated approach to the safety of live bivalve molluscs, including detailed control measures for primary production, as well as control measures at dispatch and purification centres.
European Union has set down detailed legislation regulating the measures to be taken by Member States for primary production and fishing zones. Nevertheless, the implementation of bivalve molluscs control regulations varies between European Union countries with some adopting a risk-based and more tolerant approach, while others are much more restrictive.
For the year 2022, foodborne infections originating from live bivalve molluscs were the seventh most common cause of all food poisonings, while in the years 2018 – 2021 they were the second most common, which demonstrates the risks associated with the consumption of these foods, but also the improvement of the effectiveness of the prevention measures implemented. Incidents of biotoxin poisoning account for only 0.54% of total incidents, which can be attributed to production zone control measures.
Πανεπιστήμιο Πατρών
