Εισαγωγή: Η ινομυαλγία (Fibromyalgia, FM) αποτελεί σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από επίμονο και διάχυτο μυοσκελετικό άλγος και συνοδεύεται από κόπωση, διαταραχές του ύπνου, γνωσιακή δυσλειτουργία, άγχος, κατάθλιψη, δυσκαμψία και παραισθησίες. Πλήθος μελετών παρέχουν υποστηρικτικά στοιχεία για το ότι αποτελεί σχετιζόμενη με το στρες διαταραχή. Σκοπός μας ήταν να αξιολογήσουμε το αντιλαμβανόμενο στρες, ψυχολογικές μεταβλητές, την ποιότητα του ύπνου και την κορτιζόλη σιέλου, ως βιοδείκτη του στρες, σε ασθενείς με FM, πριν και μετά από ένα πολυδιάστατο πρόγραμμα διαχείρισης του στρες και προαγωγής της υγείας.
Μέθοδοι: Μία πιλοτική, τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη διεξήχθη προκειμένου να συγκρίνουμε την αποτελεσματικότητα ενός προγράμματος διαχείρισης του στρες που συνδύαζε τις τεχνικές της διαφραγματικής αναπνοής, της προοδευτικής μυικής χαλάρωσης, της νοερής απεικόνισης και της αυτογενούς εκπαίδευσης (n=16) με αυτό της ομάδας ελέγχου (wait list control group (n=16). Σταθμισμένα ερωτηματολόγια αυτο-αναφοράς χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να αξιολογηθεί το αντιλαμβανόμενο στρες, το άγχος, η κατάθλιψη, η κατεύθυνση της εστίας ελέγχου για την υγεία, η ποιότητα του ύπνου, ο πόνος και τα γενικά συμπτώματα του συνδρόμου, στην έναρξη της μελέτης και μετά την παρέμβαση. Τέλος, έγινε λήψη δειγμάτων σιέλου από τους συμμετέχοντες τρεις φορές σε μία ημέρα, στην αρχή και μετά το τέλος του προγράμματος.
Αποτελέσματα: Στην ομάδα παρέμβασης, το αντιλαμβανόμενο στρες παρουσίασε σημαντική μείωση μετά το πρόγραμμα 8 εβδομάδων. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα διαχείρισης επέδειξαν στατιστικά σημαντικές βελτιώσεις, συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου στο ψυχολογικό distress (άγχος, κατάθλιψη), στη συμπτωματολογία της FM (επηρεασμένη σωματική λειτουργικότητα, γενικά συμπτώματα) και την αντίληψη του πόνου (ένταση, βαθμό επίδρασης στην καθημερινότητα). Καμία επίδραση της παρέμβασης δεν παρατηρήθηκε στην κατεύθυνση της εστίας ελέγχου για την υγεία (εσωτερική, τύχη, ισχυροί άλλοι), Επιπρόσθετα, οι τεχνικές δια-χείρισης του στρες δεν μετέβαλαν σημαντικά την αυτοεκτίμηση και το προφίλ της κορτιζόλης σιέλου των συμμετεχουσών.
(EL)
Background: Fibromyalgia (FM) is a chronic syndrome that is characterized by persistent widespread musculoskeletal pain, fatigue, sleep alterations, cognitive dysfunction, anxiety, depression and stiffness. There is definite evidence from a large amount of research that FM is a stress related disorder. Our objective was to evaluate stress, pain, psychological variables, quality of sleep and salivary cortisol, as a stress biomarker, in women with FM before and after a multicomponent stress management intervention.
Methods: A pilot, two-armed randomised controlled trial was used to compare the effectiveness of a stress management program (diaphragmatic breathing, progressive muscle relaxation, guided imagery, autogenic training) (n= 16) with a wait list control group (n=16). Self-reported validated questionnaires were used to evaluate perceived stress, health locus of control, anxiety and depression, quality of sleep, pain and the general symptoms of fibromyalgia, at baseline and at the end of the 8-weeks. Salivary cortisol samples were also collected three times a day for one day pre- and post-intervention.
Results: In the intervention group, perceived stress was significantly decreased after 8-weeks of the relaxation program (p=0,035). Stress management participants demonstrated significant improvements over control group participants in psychological distress (anxiety, de-pression) FM symptomatology (physical impairment, general symptoms) and pain perception (pain severity and pain interference). No effect of the intervention program was ob-served for the internal, chance and external health locus of control. Stress management techniques did not significantly alter self-esteem and salivary cortisol profiles.
Conclusion: A multidimensional stress management program, combined with usual pharmaceutical treatment, could be beneficial to patients with FM. This type of intervention may improve both clinical and psychological parameters and improve quality of life in these patients. Future studies should explore the efficacy of stress managements techniques in combinations, using larger sample sizes, for longer follow-up periods and measuring more objective laboratory and clinical outcomes.
(EN)
