Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτελεί η μελέτη και ερμηνεία των υλικών καταλοίπων, που εντοπίζονται στην περιοχή της Αθήνας και προέρχονται από τα τέλη του 6ου έως τον 7ο αι. μ.Χ., καθώς και των πηγών που ανάγονται σε αυτή την περίοδο και σχετίζονται με την Αθήνα. Στόχος είναι να τεκμηριωθεί η αδιάλειπτη παρουσία ζωής στην πόλη σε αυτό το χρονικό διάστημα. Αρχικά, γίνεται μια σύντομη ιστορική επισκόπηση της περιόδου, με σημείο αναφοράς τη θέση της Αθήνας στη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Στη συνέχεια, εξετάζονται οι πηγές, οι οποίες διακρίνονται σε φιλολογικές και επιγραφικές. Οι πρώτες περιλαμβάνουν κείμενα που σχετίζονται με την Αθήνα του 7ου αιώνα, ενώ οι δεύτερες έχουν εντοπιστεί στην πόλη των Αθηνών, με μια μάλιστα εξ’ αυτών να είναι ακριβώς χρονολογημένη στο έτος 693 αποτελώντας το μοναδικό ασφαλές χρονολογικό τεκμήριο, βάσει τουλάχιστον των μέχρι τώρα δημοσιεύσεων. Επιπλέον, εξετάζονται τα οχυρωματικά τείχη που περιβάλλουν την πόλη με τις διάφορες ερμηνείες χρονολόγησής τους, με στόχο να εξακριβωθεί ποιό είναι αυτό που την προστατεύει στο υπό εξέταση διάστημα. Ταυτόχρονα, γίνεται προσπάθεια ανασύνθεσης του οικιστικού ιστού της πόλης της υπό μελέτη περιόδου με όριο το «Υστερορωμαϊκό» τείχος. Αναλυτικότερα, παρατίθενται τρεις συνολικά οικιστικές ζώνες που περιλαμβάνονται μέσα και έξω από αυτό. Η χρονολόγησή τους στηρίχθηκε σε κεραμική και νομίσματα που βρέθηκαν στα οικοδομικά τους κατάλοιπα, ενώ ταυτόχρονα, η μελέτη των παροχών νερού λειτουργεί ενισχυτικά στον ορισμό των οικιστικών συνόλων. Τα διαφορετικά είδη εργαστηρίων φαίνεται να καταλαμβάνουν χώρους που είχαν χάσει την προηγούμενη χρήση τους λόγω διαφόρων αλλαγών που αναλύονται στην αντίστοιχη ενότητα, ενώ η θέση των περισσότερων από αυτά τοποθετείται έξω από το «Υστερορωμαϊκό». Διακρίνονται σε κλιβάνους, ελαιουργεία, υδρόμυλους και εγκατάσταση πλυντηρίου. Επιπλέον, στην παρούσα εργασία επιχειρείται η παρουσίαση των χώρων λατρείας, ενώ παράλληλα γίνεται διαχωρισμός μεταξύ των εκκλησιών που προϋπήρχαν της εξεταζόμενης περιόδου, των νέων εκκλησιών που ανεγέρθηκαν και αυτών που πρόεκυψαν από την μετατροπή των αρχαίων ιερών σε εκκλησίες. Τα αρχιτεκτονικά γλυπτά αποτελούν έναν πρόσθετο άξονα αυτής της μελέτης προσφέροντας μια ακόμη μαρτυρία αναφορικά με την οικοδομική δραστηριότητα στην πόλη. Τέλος, προσεγγίζονται τα νεκροταφεία που αναπτύσσονται εντός και εκτός των τειχών προσθέτοντας χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την τοπογραφική εξέλιξη της πόλης.
(EL)
This essay seeks to study and interpret material remains found in the area of Athens from the late 6th century to the 7th century AD, as well as sources that date back to this period and are related to Athens. Its aim is to prove the uninterrupted presence of life in the city during this period. The essay begins with a brief historical overview of the period, having as point of reference the position of Athens in the Byzantine Empire. Next, it considers the sources, which are divided in literary and epigraphical. The former includes texts related to 7th-century Athens, while the latter are found in the city of Athens, with one of them dating to 693 and being the only safe chronological evidence based on the existing publications. The fortification walls surrounding the city with their various dating interpretations are also examined, in order to ascertain which one protected it during the period under study. At the same time, an attempt is made to reconstruct the city’s urban plan, considering the Post-Herulian Wall as a boundary. Three exclusively residential areas included within and outside the wall are presented in greater detail. Their dating was based on ceramics and coins found in building debris, while at the same time, the water supply study helps us better define the residential complexes. Various types of workshops that appear to occupy spaces that had lost their previous use due to various changes are analyzed in the corresponding section, while the position of most of them is placed outside the Post-Herulian Wall. These workshops are distinguished by kilns, olive presses, water-mills, and laundry establishment. Additionally, this essay attempts to present the places of worship, while at the same time a division is made between pre-existing churches, newly erected churches, and those that resulted from the conversion of the ancient sanctuaries into churches. The architectural sculptures constitute an additional issue of this study, providing yet further testimony with respect to building activity in the city. Finally, the cemeteries developed inside and outside the walls are approached by adding pertinent information about the city’s topographical evolution.
(EN)
