Οι συμφύσεις διακρίνονται σε συγγενείς και επίκτητες. Οι συγγενείς συμφύσεις αφορούν σε εμβρυολογική δυσπλασία κατά την ανάπτυξη της περιτοναϊκής κοιλότητας ενώ στον αντίποδα βρίσκονται οι επίκτητες οι οποίες δημιουργούνται λόγω φλεγμονωδών παραγόντων είτε στα πλαίσια μιας ενδοκοιλιακής φλεγμονής, όπως επί παραδείγματι οξείας σκωληκοειδίτιδας, είτε μετεγχειρητικά, είτε μετά από ακτινοβολία της περιοχής. Ωστόσο τα ποσοστά που αναλογούν σε καθεμία από τις προαναφερθείσες κατηγορίες δεν είναι γνωστά, μολαταύτα φαίνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτών αφορούν σε μετεγχειρητικές συμφύσεις. Οι περιτοναϊκές συμφύσεις μετά από χειρουργικές επεμβάσεις διαφόρων ειδών συνεχίζουν να αποτελούν σημαντικό παράγοντα νοσηρότητας. Ενδεικτικά παραδείγματα τέτοιων χειρουργείων αποτελούν η χολοκυστεκτομή, η γαστρεκτομή, η σκωληκοειδεκτομή, η υστερεκτομή, αγγειοχειρουργικές παρεμβάσεις στην κοιλιακή χώρα και άλλα. H επίπτωση των ενδοπεριτοναϊκών συμφύσεων μετά από χειρουργεία στην κοιλιά ανέρχεται σε 67%-93% και κατόπιν γυναικολογικής επέμβασης μπορεί να ανέλθει ακόμα ψηλότερα (ως και 97%).
Στη δημιουργία αυτών φαίνεται πως εμπλέκονται διάφοροι παράγοντες όπως η κάκωση των ιστών, ο μηχανικός τραυματισμός, η ισχαιμία, αυξημένη τάση μεταξύ των ραμμάτων καθώς επίσης και η παρουσία ξένων σωμάτων όπως επί παραδείγματι η πούδρα από τα γάντια κ.α. Σχετικά με την παθογένεια των περιτοναϊκών συμφύσεων η συνεχιζόμενη έρευνα έχοντας παρατηρήσει τόσο τα κυτταρικά όσο και τα μοριακά φαινόμενα που λαμβάνουν χώρα έχει πλέον αναγνωρίσει τον κεντρικό ρόλο που κατέχει το περιτοναϊκό ινωδολυτικό σύστημα μέσω του ιστικού ενεργοποιητή πλασμινογόνου(t-PA) και του αναστολέα αυτού (Plasminogen activator inhibitor-1, PAI-1). Ωστόσο μετά από μία χειρουργική επέμβαση στην κοιλιακή ή πυελική χώρα και λαμβάνοντας υπόψιν τόσο την κάκωση των παρακείμενων ιστών όσο και την δημιουργηθείσα ισχαιμία φαίνεται ότι πυροδοτείται άμεσα μία φλεγμονώδης αντίδραση. Άμεση συνέπεια είναι η αναστολή του συστήματος ινωδόλυσης είτε με μείωση του t-PA είτε με αύξηση του PAI-1 και το ανωτέρω υποστηρίζεται από αρκετούς ερευνητές ότι αποτελεί τη βάση του παθογενετικού μηχανισμού των συμφύσεων. Άλλοι εμπλεκόμενοι φλεγμονώδεις παράγοντες είναι η κυκλοοξυγενάση(COX-2), οι ιντερλευκίνες 1 και 6 (IL-1&IL-6), παράγοντας νέκρωσης των όγκων (TNF), προσταγλανδίνες Ε2 (PGE2 ), λευκοτριένια B4 (LTB4) κ.α.
Η κλινική σημασία των συμφύσεων είναι μεγάλη καθώς επηρεάζεται σημαντικά η ποιότητα ζωής εκατομμυρίων ασθενών παγκοσμίως καθώς αποτελούν αίτιο αποφρακτικού ειλεού, χρόνιου κοιλιακού και πυελικού άλγους, δυσκολία στη χειρουργική προσπέλαση της κοιλιάς, δευτεροπαθή γυναικεία στειρότητα κ.α. Δεδομένων των συνεπειών που έχουν οι περιτοναϊκές συμφύσεις τόσο για τον ίδιο τον ασθενή όσο και για τα συστήματα παροχής υγείας ,δικαιολογούνται οι αυξανόμενες προσπάθειες μελέτης (πχ σε πειραματικά μοντέλα) και ανεύρεσης θεραπευτικών στόχων με τελικό σκοπό την αποφυγή δημιουργίας τους.
Ενδεικτικά, έχουν δημοσιευτεί πολλές πειραματικές μελέτες σχετικές με το ρόλο διαφόρων παραγόντων στη δημιουργία συμφύσεων. Μερικοί από τους ανωτέρω παράγοντες είναι οι ακόλουθοι: αναστολείς της κυκλοοξυγενάσης-2 (COX-2), ο υποδοχέας neurokinin -1, η εντερική αλκαλική φωσφατάση (Intestinal alkaline phosphatase; IAP), το πλούσιο σε αιμοπετάλια πλάσμα (Platelet-rich Plasma; PRP), η σιμβαστατίνη, η υποθερμία, η ενδοφλέβια χρήση ινφλιξιμάμπης-Infliximab (χιμαιρικό μονοκλωνικό αντίσωμα που αναστέλλει τη λειτουργική δράση του παράγοντα νέκρωσης των όγκων-α (anti-TNFa), ο αυξητικός παράγοντας των κερατινοκυττάρων (Keratinocyte growth factor) σε συνδυασμό με Sodium Hyalurinate Gel, η ρεσβερατρόλη (φυτικό συστατικό που ανήκει στην κατηγορία των φυτοαλεξινών με βασική δομή στιλβενίων), η μεταλλαγμένη μεταλλοπρωτεϊνάση-9 εξωκυττάριου χώρου (Mutant matrix metalloproteinase-9; MMP-9) κ.α.
Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η διενέργεια βιβλιογραφικής ανασκόπησης στην αγγλική σε επιστημονική βάση δεδομένων σχετικά με το προαναφερθέν θέμα προκειμένου να παρουσιασθούν τα μέχρι σήμερα νέα δεδομένα.
(EL)
Peritoneal adhesions has been classified in two categories; congenital and acquired. The congenital adhesions present as embryological abnormality in the development of the peritoneal cavity. On the other hand, acquired peritoneal adhesions are either post- inflammatory, as a result of an intra-abdominal inflammation e.x. acute appendicitis, either post-surgical either post-radiation. Although the true portion of each single category of them is still unknown, recent data suggest that postoperative peritoneal adhesions are the majority. Postoperative peritoneal adhesions continue to be an important cause of morbidity. Appendectomy, cholecystectomy, gastrectomy, hysterectomy and abdominal vascular operations are some examples of surgical procedures that may cause postoperative peritoneal adhesions. After general surgical abdominal operations the incidence of peritoneal adhesions is 67% to 93% and this percentage could be up to 97% after a gynecologic pelvic operation. Many factors are involved to the formation of post-surgical adhesions like tissue damage, mechanical injury, ischemia, increased tight suturing and also the presence of foreign bodies for instance powders from gloves etc. Regarding the pathogenesis of peritoneal adhesions, many studies have been published to report everything about molecular procedures. Now it is clear, that the peritoneal fibrolytic system; including the plasminogen activators (both tissue- and urokinase- type) and the plasminogen activator inhibitors (PAI-1&PAI-2) plays a key role in this process. However, after an abdominal or a pelvic surgical procedure and given the tissue injuries and the caused ischemia there is an inflammatory response. Finally, the result of this process is the inhibition of fibrolytic system either through decrease of t-PA or increase of PAI-1 and the above issue has been suggested by many researchers as the base of the pathogenesis of postoperative peritoneal adhesions. Other implicated inflammatory factors are cyclooxygenase -2 (COX-2), interleukins 1 and 6 (IL-1 and IL-6), tumor necrosis factor (TNM), prostaglandin E2 (PGE2), leukotriene B4 (LTB4) etc. The clinical significance of peritoneal adhesions is undeniable because of their effect on the quality of life of millions of people all over the world.
They cause small bowel obstruction, chronic pelvic pain, secondary infertility in women and also many difficulties if a reoperative surgery is need.
Given the consequences that the peritoneal adhesions have, either for the patients or for the healthcare systems, the continued studies (e.x. experimental animal models) to discover new target therapies in order to prevent the peritoneal adhesions formation are absolutely reasonable.
In particular, many studies have been published concerning the role of different factors that may prevent the peritoneal adhesions. Some of these factors are following; cyclooxygenase- 2 inhibitor (COX-2), Neurokinin -1 receptor, Intestinal alkaline phosphatase (IAP), Platelet-rich plasma(PRP), Simvastatin, Hypothermia, intravenous use of Infliximab; a chimeric monoclonal antibody biologic drug that works against tumor necrosis factor-a (anti-TNFa), Keratinocyte Growth factor in combination with Sodium Hyalurinate Gel, Resviratrol; a stilbenoid and a phytoalexin produced by several plants, Mutant matrix metalloproteinase-9 (MMP-9) etc.
The aim of this thesis is to review the current literature in English language on scientific database regarding the peritoneal adhesions formation.
(EN)
