Το πλούσιο απολιθωματικό αρχείο της Κύπρου έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον πολλών
επιστημόνων από διαφορές ειδικότητες. Μεγάλος αριθμός απολιθωματοφόρων θέσεων
έχει ανακαλυφθεί, πλούσιες σε σκελετικά στοιχεία που ανήκουν κυρίως σε νάνους
ιπποπόταμους και/ή ελέφαντες. Στα πλαίσια της εργασίας αυτής τα σκελετικά
στοιχεία ιπποποτάμων τεσσάρων παλαιοντολογικών θέσεων· Αγία Νάπα, Αγία Ειρήνη
ΙΙ, Κισσόνεργα και Ακανθού, μελετήθηκαν χρησιμοποιώντας ταφονομικές,
βιοστατιστικές και βιομετρικές μεθόδους. Ο σκοπός αυτής της έρευνας έχει δύο
στόχους: η βιομετρία και η βιοστατιστική χρησιμοποιήθηκαν με σκοπό να εξεταστεί
αν όλα τα σκελετικά στοιχεία ανήκουν στο ίδιο είδος, ενώ η ταφονομία για να
δοθεί μία απάντηση στο πολυσυζητημένο θέμα της αιτίας της εξαφάνισης των
μεγάλων θηλαστικών από το νησί. Μαζικές εξαφανίσεις θηλαστικών από την
ηπειρωτική και νησιωτική Ευρώπη έχουν αναφερθεί να έχουν λάβει στο τέλος του
Πλειστοκαίνου – έναρξη του Ολοκαίνου εκτεταμένα. Έτσι, το τελευταίο έχει
αποτελέσει θέμα συζήτησης για πάνω από 30 χρόνια και ειδικά μετά την ανακάλυψη
της θέσης του Αετόκρημνου. Πιο συγκεκριμένα η μεγάλη συζήτηση εστιάζει στο εάν
η παρουσία του ανθρώπου στο νησί έπαιξε ρόλο στη μαζική εξαφάνιση και αν ναι σε
ποιο βαθμό. Τα ευρήματα ιπποποτάμων και από τις τέσσερις υπό μελέτη θέσεις
ανήκουν όχι μόνο στο ίδιο είδος, το Phanourios minor, αλλά αντιπροσωπεύουν το
τελευταίο στάδιο νανισμού που υπέστησαν. Επιπροσθέτως, η μεγάλη συσσώρευση
οστών και η εξαιρετική διατήρησή τους μάλλον οφείλεται στις φυσικές διεργασίες
και συνθήκες που επικρατούσαν εκείνη τη χρονική περίοδο παρά στην μεταφορά από
τον άνθρωπο. Συνδυάζοντας όλα τα παραπάνω η μαζική εξαφάνιση των ιπποποτάμων
από το νησί της Κύπρου συμπεραίνεται ότι οφείλεται στην αλλαγή του κλίματος που
συνόδευσε την έναρξη του Ολοκαίνου, ενώ δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η άφιξη του
ανθρώπου έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Πιο πιθανό φαίνεται ότι οι απολιθωματοφόρες
θέσεις της Κύπρου εκπροσωπούν ένα πολύ συγκεκριμένο χρονικό διάστημα της
μεγάλης εξάπλωσης των ιπποπόταμων λίγο πριν την εξαφάνισή τους.
(EL)
Cyprus has drawn the attention of palaeontologists and archaeologists for more
than one century. A
great number of fossil-rich sites has been discovered, scattered practically to
all the coastal and almost all inland regions of the island. In these sites,
the majority of the fossils retrieved belong to either pygmy
hippopotamuses and/or elephants. In this study, the skeletal remains that
belong to pygmy hippopotamus of four of these sites were studied; namely: Agia
Napa, Kissonerga, Akanthou and Ayia Eirini II, using taphonomical, biometrical
and biostatistical methods. The scope of this research is two-fold: biometrical
and biostatistical inquiry is aiming to examine whether all these sites are
bearing skeletal remains of the same species, whilst the taphonomy is used
anticipating to give a plausible explanation of the rapid extinction of these
mammals from the island. The latter has been a controversial issue that has
triggered a strong debate whether man’s arrival on the island led to these
extinctions. The findings from all four sites appear to belong to the same
species; i.e. Phanourios minor, and in particular to represent the same and
most probably the last stage of dwarfism before their extinction. In addition
the high accumulation of fossils and their good preservation indicate that both
their burial as well as survivorship has been the result of physical parameters
rather than human agency. Lastly, combining all the above the sudden extinction
is most probably associated to environmental changes, that are reported to have
occurred at the onset of Holocene, and there is no indication that man’s
arrival on the island has played any decisive role. Therefore it can be
concluded that the rich fossiliferous sites in Cyprus island have captured the
time slice of the pygmy hippopotamuses’ flourishing,
just before their extinction.
(EN)
/aggregator-openarchives/portal/institutions/uoa
