Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας πραγματοποιήθηκε φυτοχημική μελέτη υβριδίου του είδους Cynara cardunculus L. (κοινή και εδώδιμη αγκινάρα) ελληνικής καλλιέργειας της οικογένειας Asteraceae, με σκοπό την απομόνωση και τον προσδιορισμό της δομής των μεταβολιτών του. Ως πρώτη ύλη χρησιμοποιήθηκαν τα σπέρματα Ελληνικού υβριδίου που καλλιεργήθηκε και συλλέχθηκε στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Γεωπονικό Τμήμα) στο Βόλο. Τα σπέρματα του επιλεγμένου υβριδίου μελετήθηκαν φυτοχημικά και απομονώθηκαν χημικές ενώσεις για πρώτη φορά.
Στο θεωρητικό μέρος γίνεται αναφορά, στην ιστορία του φυτού και τις χρήσεις του στη θεραπευτική αλλά και στη διατροφή μας, μέχρι σήμερα. Παράλληλα, πραγματοποιείται μία ανασκόπηση στα μορφολογικά χαρακτηριστικά της οικογένειας Αsteraceae και του γένους Cynara, στη δρογοχημεία, δρογοφαρμακολογία και τις βιολογικές δράσεις των μεταβολιτών που έχουν μελετηθεί μέχρι σήμερα σε άλλα είδη του γένους.
Στο πειραματικό μέρος πραγματοποιήθηκε εκχύλιση του φυτικού υλικού με 3 διαφορετικούς διαλύτες με σειρά αυξανόμενης πολικότητας (κυκλοεξάνιο, διχλωρομεθάνιο και μεθανόλη) ενώ στη συνέχεια ακολούθησαν ξεχωριστές αναλύσεις καθενός εκχυλίσματος.
Στο κυκλοεξανικό εκχύλισμα (ελαιώδες εκχύλισμα- λάδι) πραγματοποιήθηκε σαπωνοποίηση, εστεροποίηση και ανάλυση των προϊόντων της διαδικασίας με αέρια χρωματογραφία συζευγμένη με φασματομετρία μάζας (GC-MS).
Το διχλωρομεθανικό εκχύλισμα αναλύθηκε με την βοήθεια χρωματογραφικών μεθόδων (VLC, TLC και Prep-TLC), με αποτέλεσμα την απομόνωση μεταβολιτών και ταυτοποίηση της δομής τους με την χρήση φασματοσκοπικών μεθόδων. Από το εκχύλισμα αυτό απομονώθηκαν και ταυτοποίηθηκαν οι παρακάτω μεταβολίτες:
1) Λινελαϊκό οξύ, 2) Τριγλυκερίδιο του λινελαϊκού οξέος, 3). Αρκτιγενίνη, 4) Μείγμα τριγλυκεριδίων λινελαϊκού, ελαϊκού, στεατικού και παλμιτικού οξέος, 5) Αιθύλιο της τραχηλογενίνης, 6) Τραχηλογενίνη
Στο μεθανολικό εκχύλισμα πραγματοποιήθηκε ανάλυση απομόνωση και καθορισμός δομής των δευτερογενών μεταβολιτών του, με την χρήση αντίστοιχων μεθόδων με το διχλωρομεθανικό εκχύλισμα. Οι δευτερογενείς μεταβολίτες που απομονώθηκαν από το μεθανολικό εκχύλισμα ήταν οι εξής:
1) 3,5-δικαφεοϋλκινικό οξύ, 2) Τραχηλοσίδης, 3) Αρκτιίνη, 4) Κυναρινίνη
Το ολικό φαινολικό φορτίο στο υδατικό, μεθανολικό και διχλωρομεθανικό εκχύλισμα προσδιορίστηκε με τη χρήση της μεθόδου Folin-Ciocalteu. Επίσης, στα ίδια εκχυλίσματα πραγματοποιήθηκαν αντιοξειδωτικοί ελέγχοι (TPC, DPPH, ABTS, CUPRAC, FRAP, Metal Chelating, Phosphomolybdenum) και ελέγχοι προσδιορισμού δράσης ενζυμικών αναστολέων (AchE, BchE, Tyrosinase, Amylase, Glycosidase).
(EL)
The subject of the present thesis study is the phytochemical analysis of the seeds of a Greek hybrid cultivar of Cynara cardunculus L. (common artichoke) (Asteraceae family). Main purpose of this study was the identification, isolation and structural determination of it’s secondary metabolites. The seeds of the studied hybrid were cultivated in the experimental field and collected from Prof Danalatos of the Dept of Agriculture of the University of Thessaly, while its metabolites are isolated and structurally detrmined from the first time, to our knowledge. Cynara cardunculus L. (or artichoke) is a well known plant with a long tradition of use as a dietary and medicinal plant, due to its nutritional and pharmacological value respectively.
The plant material has been extracted with three different solvents with increasing polarity (cyclohexane, dichloromethane and methanol) and every extract was studied separately.
The cyclohexane extract was saponified, esterified and then phytochemically studied.
The dichloromethane extract was studied through chromatographic seperations such as VLC, prep-TLC afforded to the isolation of : Linoleic acid, Triglyceride of Linoleic acid, Arctigenin, Mixture of triglycerides linoleic, oleic, palmitic and stearic acid, Ethylate of trachelogenin, Trachelogenin
The methanol extract was studied using similar methods and revealed the presence of:
3,5-dicaffeoylquinic acid, cynarinine, tracheloside, arctiin.
All metabolites were determined by modern spectral means (1D- and 2D-ΝΜR) and LC-MS.
The antioxidant activity of cyclohexanic, methanolic, and water extracts were evaluated through the determination of total phenolic composition with Folin-Ciocalteu method, as well as DPPH, ABTS, CUPRAC, FRAP, Metal chelating activity and Phosphomolybdenum method and through a panel of enzymatic activities (AchE, BchE, Tyrosinase, Amylase, Glycosidase inhibition)
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
