Εισαγωγή: Η προγεννητική έκθεση στο αλκοόλ κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει σοβαρές νευροαναπτυξιακές αλλαγές, καθώς και ένα ευρύ φάσμα συγγενών ανωμαλιών, οι οποίες διαρκούν για όλη τη ζωή του ασθενούς και συνοδεύονται από υψηλό κοινωνικό κόστος. Η έκθεση αυτή είναι η κύρια μη κληρονομική αιτία διανοητικής αναπηρίας στις ανεπτυγμένες χώρες, η οποία μάλιστα μπορεί να αποφευχθεί. Είναι επομένως ζωτικής σημασίας να κατανοήσουμε τις καθοριστικές παραμέτρους της κατανάλωσης αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, η έρευνα για την αντίληψη κινδύνου της κατανάλωσης αλκοόλ μεταξύ των εγκύων γυναικών είναι περιορισμένη. Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να αναλυθεί ένα ευρύ φάσμα πιθανών προγνωστικών παραγόντων της κατανάλωσης αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Πιο συγκεκριμένα, στόχοι της μελέτης είναι: 1) ο προσδιορισμός του συγκεκριμένου βάρους καθενός από τους προγνωστικούς παράγοντες, 2) η εκτίμηση της ποσότητας πρόσληψης αλκοόλ σε γυναίκες εντός ή κοντά σε περίοδο κύησης, 3) να διερευνηθούν οι αντιλήψεις και οι γνώσεις του δείγματος όσον αφορά στην κατανάλωση αλκοόλ κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Μεθοδολογία: Συγχρονική έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 1598 γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας με μέσο όρο ηλικίας τα 33,3 έτη και τυπική απόκλιση 4,9 έτη, που είναι εγκυμονούσες, προσπαθούν να επιτύχουν εγκυμοσύνη ή είναι νέες μητέρες και διαμένουν στην Ελλάδα. Η στρατηγική δειγματοληψίας που χρησιμοποιήθηκε στη συγκεκριμένη έρευνα είναι μέσω διαδικτύου, με την δημιουργία online ερωτηματολογίου που αναρτήθηκε σε ηλεκτρονικό περιβάλλον επικοινωνίας (φόρουμ) και σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πιο συγκεκριμένα, το δείγμα προήλθε από 2 ιστοσελίδες και 3 ομάδες κοινωνικών δικτύων με ευρεία χρήση στον έγκυο πληθυσμό κατά τη στιγμή της συλλογή δεδομένων.
Χρησιμοποιήθηκε ένα προσαρμοσμένο ερωτηματολόγιο για τη συλλογή δεδομένων και υλοποιήθηκε μέσω του Google Forms. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν αναλύθηκαν χρησιμοποιώντας κατάλληλους στατιστικούς ελέγχους.
Αποτελέσματα: Τα ευρήματα που προκύπτουν καταδεικνύουν πως η κατανάλωση αλκοόλ πριν από την εγκυμοσύνη αποδείχθηκε βασικός παράγοντας πρόβλεψης της κατανάλωσης αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (p<0,001). Η πατρική κατανάλωση αλκοόλ συσχετίζεται θετικά με την πρόσληψη αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (p<0,001).
Οι νέες μητέρες δήλωσαν αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, σε σχέση με όσες γυναίκες βρίσκονταν σε κύηση (p<0,001). Επίσης βρέθηκε θετική συσχέτιση καπνίσματος και κατανάλωσης αλκοόλ στην εγκυμοσύνη (p<0,001). Η συστηματική παρακολούθηση από γυναικολόγο παίζει επίσης ρόλο, σε έλλειψη της οποίας εμφανίζεται αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ (p=0,013). Μόνο το 51,19% του δείγματος υπέδειξε ότι οι συνέπειες από την κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ήταν δια βίου. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι έγκυες γυναίκες στο δείγμα μας είχαν, κατά μέσο όρο, ανεπαρκή γνώση σχετικά με τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από την προγεννητική έκθεση στο αλκοόλ. Περίπου ένα τρίτο του δείγματος (32,5%) απάντησε ότι δεν ήξερε για πόσο καιρό παρουσιάζονται τα επακόλουθα της κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επιπρόσθετα, εντοπίστηκε χαμηλότερη αντίληψη του κινδύνου από την κατανάλωση κρασιού (31,5%) και μπύρας (28,9%), σε σχέση με την αντίληψη κινδύνου από την κατανάλωση ισχυρών οινοπνευματωδών (82,3%). Όλες οι ερωτήσεις γνώσης και κατανόησης των κινδύνων χρήσης αλκοόλ συσχετίστηκαν σημαντικά με το ποσό κατανάλωσης (p<0,001-0,041), εκτός από την ερώτηση επικινδυνότητας των ισχυρών αλκοολούχων (p=0,273). Φτωχότερη γνώση των κινδύνων συσχετίζεται με αυξημένη κατανάλωση.
Συμπεράσματα: Η παρούσα εργασία συμβάλλει σημαντικά στην καλύτερη κατανόηση της αντίληψης επικινδυνότητας της κατανάλωσης αλκοόλ στην εγκυμοσύνη, καθώς προσφέρει μία ολιστική σκοπιά του φαινομένου, ενισχύοντας την διεθνή βιβλιογραφία και προσθέτοντας για πρώτη φορά, σημαντικά δεδομένα στην ελληνική. Ο εντοπισμός αυτών των προγνωστικών παραγόντων θα επιτρέψει την κατανόηση των συμπεριφορών χρήσης και εν τέλει το σχεδιασμό αποτελεσματικότερων στρατηγικών πρόληψης των αποτελεσμάτων της προγεννητικής κατανάλωσης αλκοόλ. Ο επιπολασμός της κατανάλωσης αλκοόλ πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης υπογραμμίζει την ανάγκη εκπαίδευσης όλων των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικία σχετικά με τις πιθανές βλάβες της έκθεσης σε αλκοόλ στο αναπτυσσόμενο έμβρυο. Επιπλέον, χρήσιμο θα είναι να γίνουν παρεμβάσεις που να στοχεύουν, εκτός από τις γυναίκες, και τους άνδρες στην προώθηση της αποχής από το αλκοόλ πριν και κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης από κοινού.
(EL)
Introduction: Prenatal alcohol exposure may cause severe neurodevelopmental changes, as well as a wide range of congenital anomalies, which last a lifetime and are associated with high social cost. This exposure is the main non-hereditary cause of mental disability in developed countries, and it is avoidable. It is therefore vital to understand the key parameters of alcohol consumption during pregnancy. However, research into the risk perception of alcohol consumption among pregnant women is limited.
Aim: The purpose of this study is to analyze a wide range of possible prognostic factors of alcohol consumption during pregnancy. More specifically, the objectives of the study are: 1) to determine the specific weight of each of the prognostic factors, 2) to estimate the amount of alcohol intake in women during or near pregnancy, 3) to explore the perceptions and knowledge of the sample regarding consumption of alcohol during pregnancy.
Methodology: The cross-sectional survey was conducted on 1598 women of reproductive age (mean=33,3 years, SD=4,9 years) who are pregnant, trying to achieve pregnancy or are new mothers and live in Greece. The sampling strategy used in this research is via the internet, with the creation of an online questionnaire posted on an electronic communication environment (forum) and on social media. More specifically, the sample came from 2 websites and 3 groups of social networks widely used in the pregnant population at the time of data collection. A custom questionnaire was used for data collection and implemented through Google Forms. The collected data were analyzed using appropriate statistical tests. Results: The findings show that alcohol consumption before pregnancy has been shown to be a key predictor of alcohol consumption during pregnancy (p<0,001). Paternal alcohol consumption is positively correlated with alcohol intake during pregnancy (p<0,001). Pregnancy period appears to affect self-reported alcohol consumption, with women who have recently had a child reporting statistically significantly higher alcohol consumption during pregnancy (p<0,001). There was also a positive correlation between smoking and alcohol consumption in pregnancy (p<0,001). Systematic follow-up by a gynecologist also plays a role, in the absence of increased alcohol consumption is reported (p=0,013). Only 51.19% of the sample reported that the effects of alcohol consumption during pregnancy were lifelong. We can assume that pregnant women in our sample had, on average, insufficient knowledge about the problems that can arise from prenatal exposure to alcohol. About a third of the sample (32.5%) reported no knowledge of how long the consequences of alcohol consumption during pregnancy appear. In addition, there was a low perception of the risk of wine (31,5%) and beer consumption (28,9%), in contrast to strong alcoholic beverages consumption during pregnancy (82,3%). All questions of knowledge and understanding of the dangers of alcohol use were significantly correlated with the amount consumed (p<0,001-0,041), except for the question regarding spirits (p=0,273). Lower knowledge of the risks correlates with increased consumption.
Conclusions: The present work contributes significantly to a better understanding of the perception of harmfulness of alcohol consumption in pregnancy, as it offers a holistic view of the phenomenon, strengthening the international literature and adding, for the first time, important data in Greek. Identifying these prognostic factors will allow the understanding of alcohol usage scenarios and will lead to the design of more effective strategies to prevent the effects of prenatal alcohol consumption. The prevalence of alcohol consumption before and during pregnancy underscores the need to educate all women of childbearing age about the potential harms of alcohol exposure to the developing fetus. In addition, it will be useful to plan interventions aimed at men, in addition to women, promoting abstinence from alcohol before and during pregnancy altogether.
(EN)