Τα υπερτεμαχιακά φαινόμενα έχουν εκτενώς μελετηθεί ως προς τη δημιουργία νοήματος, τόσο σε λεξιλογικό όσο και σε προτασιακό επίπεδο (Nespor and Vogel 2007; Ladd 2008; Nolan 2022). Στη διαδικασία προσέγγισης του νοήματος μιας πρότασης, ο επιτονισμός θεωρείται το ακριβέστερο εργαλείο φωνολογικής ανάλυσης, καθότι παρέχει όλες τις αναγκαίες γραμματικές και πραγματολογικές πληροφορίες μιας πρότασης (Baltazani 2003; Levis 2012; Nagy 2015). Συγκρίνοντας δύο επιτονικά διαφορετικές μεταξύ τους γλώσσες, την Κοινή Νέα Ελληνική και την Κοινή Αγγλική, η παρούσα έρευνα έχει ως στόχο να παρουσιάσει την επιτονική διάσταση των ευθείων πολικών ερωτήσεων στις δύο γλώσσες. Με αυτό εννοούνται όλες οι επιτονικές επιλογές (δηλαδή το είδος και η θέση τόνου μέσα στην ερώτηση, καθώς και το είδος της παύσης εντός της ερώτησης) κατά την παραγωγή πολικών ερωτήσεων, ενώ βάση της παρούσας έρευνας αποτελούν η τοποθέτηση του πυρηνικού τόνου καθώς και το είδος των φραστικών και οριακών τόνων. Μέσω της παρουσίασης των επιτονικών μοτίβων που προτιμώνται κατά την εκφορά αυτού του είδους ερωτήσεων τόσο στην Κοινή Νέα Ελληνική όσο και στην Κοινή Αγγλική, σταχυολογούνται οι κύριες ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των δύο γλωσσών. Επιπροσθέτως, η ακροαματική και ακουστική ανάλυση τριάντα (30) αυθεντικών δεδομένων, όπως αυτά επιλέχθηκαν από διαδικτυακές πηγές και από απευθείας ηχητικές καταγραφές, παρέχουν καίριες αποδείξεις για την ακριβή περιγραφή των επιτονικών επιλογών των πολικών ερωτήσεων στην Κοινή Νέα Ελληνική και στην Κοινή Αγγλική. Η επιλογή των δεδομένων, όμοια και για τις δύο γλώσσες, έγινε με βάση το ύφος του λόγου (καταγραφή και ανάλυση 6 πολικών ερωτήσεων προσχεδιασμένου λόγου και 6 πολικών ερωτήσεων αυθόρμητου λόγου ανά γλώσσα), με σκοπό να εντοπιστεί πιθανή διαφοροποίηση του επιτονικού μοτίβου ερωτήσεων σε συνάρτηση με το ύφος εκφοράς. Η συγκεκριμένη ανάλυση επικεντρώνεται σε εκείνα τα προσωδιακά στοιχεία τα οποία αποτέλεσαν κέντρο έρευνας της επιτονικής θεωρίας, όπως αυτή εκφράστηκε από τον Cruttenden (1997) και τον Wells (2006), ενώ είναι σε πλήρη συνάρτηση με το επιτονικό μοντέλο που εντοπίζεται στην Αυτοτεμαχιακή-Μετρική Ανάλυση όπως αυτή συναντάται στους Arvaniti & Baltazani (2000) και Arvaniti, Ladd & Mennen (2006). Η πειραματική επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων γίνεται με τη χρήση του εργαλείου επιτονικής επισημείωσης Praat (Boersma & Weenick 2001), το οποίο χαίρει ευρείας αποδοχής σε αντίστοιχες έρευνες. Τέλος, έμφαση δίνεται επίσης στην πραγματολογική ερμηνεία των προσωδιακών χαρακτηριστικών των αυθεντικών δεδομένων μελέτης των δύο γλωσσών, με στόχο τις παιδαγωγικές προεκτάσεις αυτής της έρευνας. Με αυτόν τον τρόπο, εντοπίζονται περιπτώσεις προσωδιακών παρεμβολών από την Κοινή Νέα Ελληνική στην Κοινή Αγγλική, και αναζητείται η έκταση αυτών των παρεμβολών κατά την παραγωγή προφορικού λόγου στα Αγγλικά από φυσικούς ομιλητές της Κοινής Νέας Ελληνικής (6 πολικές ερωτήσεις προσχεδιασμένου λόγου στα Αγγλικά). Τα αποτελέσματα συντείνουν στην πιο σύγχρονη προσέγγιση του επιτονισμού ως πτυχής της έκφρασης προφορικού λόγου που είναι άρρηκτα δεμένη με την πραγματολογική ερμηνεία, απεγδυόμενη από μια a priori ύπαρξη νορμών (Papazachariou 2004; Kotsifas 2009; Arvaniti 2022).
(EL)
There has been a considerable amount of research regarding the importance of suprasegmental phenomena in meaning-making, either on the word or sentence level (Nespor and Vogel 2007; Ladd 2008; Nolan 2022). For the approximation of sentence meaning, intonation is considered the most significant part of phonological analysis, providing all the necessary grammatical and pragmatic information (Baltazani 2003; Levis 2012; Nagy 2015). Drawing on a comparison between two intonationally dissimilar languages, Standard Modern Greek and Standard British English, this study attempts to make a contrastive investigation of the tonal realization of polar questions in the two languages. All intonational choices (tone choice, placement of tone, and type of pausing) are considered tonal, while the basis of the research is the nuclear tone placement and the tonal movement before and at the end of the phrase (phrasal and boundary ending tones, respectively). Firstly, an extensive presentation of the intonational patterns followed in the production of yes/no questions in Standard Modern Greek, and Standard British English sheds light on the major similarities and differences between the two intonational languages. In addition, the auditory and acoustic analysis of thirty (30) authentic data extracted from online and offline sources provides up-to-date evidence for an accurate description of the intonational patterns of yes/no questions in Standard Modern Greek and Standard British English. The process of data selection, similar for both languages, was based on the style of speech (6 polar questions of instructed speech and 6 polar questions of spontaneous speech per language) to pinpoint any probable alternation of questions’ intonational patterns based on style. This form of analysis is focused on the prosodic aspects in accordance with the intonational theory formed by Cruttenden (1997) and Wells (2006), along with the Autosegmental-Metrical Model of Analysis found in Arvaniti & Baltazani (2000) and Arvaniti, Ladd & Mennen (2006). The experimental data processing and analysis were conducted via the Praat tool of intonational annotation (Boersma & Weenick 2001), which is highly esteemed in the corresponding studies. Emphasis is given on the pragmatic analysis of the prosodic features of the two languages found in this research to retrieve further pedagogical implications. Finally, 6 Native Speakers of Standard Modern Greek were recorded producing one English polar question of instructed speech. This way, it is shown whether and to what extent intonational interference plays a catalytic role when native speakers of Standard Modern Greek communicate orally in English. The findings of the study attest to the informed approach of intonation as a means of oral expression that is highly associated with pragmatic interpretation, disregarding an a priori set of norms (Papazachariou 2004; Kotsifas 2009; Arvaniti 2022).
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
