Η Εναντιωματική προκλητική συμπεριφορά παιδιών και εφήβων προβληματίζει τους
εκπαιδευτικούς οι οποίοι αδυνατούν πολλές φορές να ανταποκριθούν στο
συμπεριληπτικό ρόλο τους, όταν την αντιμετωπίζουν. Συχνά απαντούν επιθετικά με
τη χρήση τιμωριών, την απομάκρυνση του μαθητή με αποβολή από την τάξη,
ενοχοποιούν τους μαθητές με βάση τις στερεοτυπικές αντιλήψεις τους για αυτούς ή
ασχολούνται αποκλειστικά με την εκπαιδευτική διαδικασία και την επίτευξη
γνωστικών στόχων. Οι μαθητές που παρουσιάζουν αυτή τη συμπεριφορά αδυνατούν
να συνεργαστούν με τον εκπαιδευτικό της τάξης και τους συμμαθητές τους με
αποτέλεσμα να περιθωριοποιούνται. Ήδη από την οικογένειά τους είτε με την
κληρονομικότητα είτε με την κακοποίηση ή την αδιαφορία έχουν δημιουργηθεί οι
προϋποθέσεις για την εκδήλωσή της η οποία μπορεί να καταλήξει σε εναντιωματική
προκλητική διαταραχή αν δεν υπάρξει μέριμνα από τους φορείς που περιστοιχίζουν
το μαθητή, κυρίως αν δεν ενδιαφερθεί ο εκπαιδευτικός της τάξης ο οποίος
συνεργάζεται με όλους τους υπεύθυνους φορείς στο σχολείο. Ο εκπαιδευτικός με
βάση τη θεωρία του μετασχηματισμού του Μezirow οφείλει να μεταβάλει τις
νοητικές συνήθειες που δεν του επιτρέπουν να αντιμετωπίσει ορθά τη συμπεριφορά
των μαθητών που παρουσιάζουν τέτοια φαινόμενα παθογένειας. Ο στοχαστικός
διάλογος, ο κριτικός στοχασμός είναι τα κύρια εργαλεία με τα οποία ο ίδιος
μετασχηματίζει και συγχρόνως προσπαθεί να μεταβάλει τη συμπεριφορά των
μαθητών του. Τελικά οι εκπαιδευτικοί και οι συμμαθητές μπορεί να παίξουν
σημαντικό ρόλο στην απόκτηση κοινωνικών δεξιοτήτων από το μαθητή με
εναντιωματική προκλητική συμπεριφορά, αρκεί να υπάρχει πνεύμα αγάπης,
κατανόησης, συνεργασίας και αλληλοβοήθειας στη σχολική τάξη. Εξετάζονται
επομένως διεξοδικά οι παραδοχές των εκπαιδευτικών πάνω στο ζήτημα της
εναντιωματικής προκλητικής συμπεριφοράς σε μια προσπάθεια βαθύτερης κατανόησης
του προβλήματος και συγχρόνως καλύτερης αντιμετώπισής του. Στο πρώτο μέρος της
εργασίας, το θεωρητικό αναλύεται ο όρος της εναντιωματικής προκλητικής
συμπεριφοράς και ο ρόλος του εκπαιδευτικού σύμφωνα με τον Mezirow. Στο δεύτερο
μέρος το ερευνητικό διατυπώνονται αναλυτικά τα συμπεράσματα της έρευνας για τις
παραδοχές των εκπαιδευτικών πάνω στο θέμα αυτό με βάση τις συνεντεύξεις που
πάρθηκαν από 10 εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας
εκπαίδευσης. Αναφέρεται ο σκοπός, τα ερευνητικά ερωτήματα, η μέθοδος που
χρησιμοποιήθηκε, τα στοιχεία για τον πληθυσμό και το δείγμα, το εργαλείο της
έρευνας, η διαδικασία, η εγκυρότητα και η αξιοπιστία της έρευνας.
(EL)
Οppositional defiant behavior of children and adolescents is of concern to teachers
who are often unable to fulfill their behavioral role when confronted with it. They
often respond aggressively by, using punishment, removing the student with
suspension from class, blaming students based on their stereotypical perceptions of
them, or being solely concerned with the educational process and the achievement of
cognitive goals. Students who exhibit this behavior are unable to cooperate with the
classroom teacher and their peers, resulting in their marginalization. Already from
their family, either through heredity or through abuse or indifference, the conditions
have been created for its manifestation, which may result in an adversative
provocative disorder if there is no care from the institutions in the school is not
interested. The teacher, based on Mezirow’s theory of transformation, has to change
the mental habits that do not allow him/her to deal properly with the behaviour of
students who present such pathogenic phenomena. Reflective dialogue, critical
reflection is the main tools with which he transforms himself and synchronously tries
to change the behavior of his students. Ultimately, teachers and peers can play an
important role in the acquisition of social skills by the student with adversative
provocative challenging behaviour, as long as there is a spirit of love, understanding,
cooperation and mutual help in the classroom. The assumptions of teachers on the
issue of adversative defiant behaviour are therefore examined in detail in an attempt to
gain a deeper understanding of the problem and at the same time to better address it.
In the first part of the paper, the theoretical part, the term adversatively provocative
behaviour and the role of the teacher according to Mezirow is analysed in the second
part, the research part, the conclusions of the research on the assumptions of teachers
on this issue are formulated in detail based on the interviews conducted with 10
teachers of primary, secondary and higher education. The purpose, research questions,
method used, population and sample data, research instrument, research procedure,
validity and reliability of the research are stated.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
