Η συχνότητα και το μέγεθος των δασικών πυρκαγιών στη λεκάνη της Μεσογείου φαίνεται πως παρουσιάζει ολοένα και περισσότερο αυξητικές τάσεις. Τα Μεσογειακά οικοσυστήματα έχουν εξελιχθεί υπό την επίδραση της φωτιάς, ωστόσο δεν είναι σαφές αν η ανθεκτικότητά τους θα παραμείνει αμείωτη κάτω από τις νέες συνθήκες. Η μελέτη αυτή προσπάθησε να εξετάσει τη μεταπυρική αναγέννηση ενός τυπικού μεσογειακού δάσους με χρήση τεχνικών τηλεπισκόπησης, χωρίς την διενέργεια χρονοβόρων εργασιών πεδίου, καθώς και να διερευνήσει τις παραμέτρους του τοπίου που μπορεί να επηρεάζουν την αναγεννητική του ικανότητα. Ως περιοχή μελέτης ορίστηκε το όρος Γεράνεια, μεγάλη επιφάνεια του οποίου κάηκε το 2018. Στα όρια της καμένης έκτασης συμπεριλαμβάνονταν χιλιάδες στρέμματα δάσους Χαλεπίου πεύκης. Μέσω του λογισμικού ArcGIS, εξετάστηκαν τα πολυφασματικά δεδομένα τριών ψηφιακών δορυφορικών εικόνων, που λήφθηκαν πριν, αμέσως μετά, και τρία χρόνια μετά τη φωτιά. Η αποτύπωση της μεταπυρικής αναγέννησης εκτιμήθηκε μέσω του δείκτη NDVI, λόγω της καταλληλότητας του να παρακολουθεί αλλαγές στην κατάσταση και ευρωστία της βλάστησης. Τα αποτελέσματα υπέδειξαν ότι, τρία χρόνια μετά τη φωτιά, στην πλειονότητα του καμένου δάσους σημειώθηκε μικρή αναγέννηση. Η αναγέννηση ήταν σημαντική μόνο στο 3% της περιοχής, σε θέσεις πλησίον της κορυφογραμμής. Οι παράμετροι του τοπίου που φάνηκε να επηρεάζουν την αναγεννητική ικανότητα ήταν η ύπαρξη ανθρακικών πετρωμάτων και αλλουβιακών αποθέσεων, οι κλίσεις πρανών μεταξύ 15-45ο, η χαμηλή διαβρωσιμότητα του εδάφους, ο νότιος προσανατολισμός των κλιτύων και η μικρή γεωμορφολογική κλίση.
(EL)
The frequency and the size of forest fires in the Mediterranean Basin show increasing trends. The Mediterranean ecosystems have evolved under the influence of fire, but their resilience is questioned under such conditions. This study attempted to examine the post-fire regeneration of a typical Mediterranean Aleppo pine forest with the use of satellite imagery as well as to investigate the landscape parameters that might influence its regenerative capacity. Mount Gerania, a large area of which burned in 2018, including thousands of acres of Aleppo pine forest, was designated as the study area. Using ArcGIS software, multispectral data from three satellite images, captured before, immediately after, and three years after the fire, were analyzed and interpreted. Post-fire regeneration was assessed through the NDVI index, due to its suitability to monitor changes in vegetation condition and vigor. The results indicated that, three years after the fire, the majority of the forest showed low regeneration. Post-fire regeneration was high in only 3% of the area, in locations close to the mountain ridge. The landscape parameters appeared to influence the regenerative capacity were the presence of carbonate rocks and alluvial deposits, slope gradients between 15-45°, low soil erodibility, south slope orientation and low geomorphological slope.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
