Εισαγωγή: Οι ψυχολογικές ευαλωτότητες των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων συχνά οδηγούν στην υιοθέτηση συμπεριφορών υψηλού κινδύνου (εγκληματικές πράξεις, αντικοινωνική συμπεριφορά, κατάχρηση ουσιών) με αποτέλεσμα αρκετές φορές να έρχονται αντιμέτωποι με το σύστημα της ποινικής δικαιοσύνης. Για την ανάπτυξη τέτοιων συμπεριφορών υψηλού κινδύνου σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι ατομικοί, οι οικογενειακοί και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες.
Σκοπός: Η παρούσα μελέτη διερευνά τα χαρακτηριστικά των παραβατών ανήλικων και νεαρών ενηλίκων χρηστών ουσιών, οι οποίοι προσεγγίζουν τη Μονάδα Άμεσης Κοινωνικής Παρέμβασης του Ο.ΚΑ.ΝΑ. στην Αθήνα ύστερα από σύλληψη ή παραπομπή. Ο στόχος της είναι κυρίως η μελέτη του οικογενειακού και εκπαιδευτικού τους ιστορικού, καθώς και το ιστορικό τους σε παραβατική συμπεριφορά.
Μεθοδολογία: Μέθοδος προοπτικής - αναδρομικής συλλογής δεδομένων πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 116 ατόμων ηλικίας 13-25 ετών (101 αγόρια και 15 κορίτσια) με μέση ηλικία τα 17,5 έτη (SD= 2,9 έτη), οι οποίοι προσήλθαν στη Μονάδα Άμεσης Κοινωνικής Παρέμβασης του Ο.ΚΑ.ΝΑ. στην Αθήνα ύστερα από σύλληψη ή προσαγωγή ή απλά από παραπομπή από Τμήμα Ασφαλείας ή από οποιαδήποτε άλλη Υπηρεσία της Ελληνικής Αστυνομίας ή παραπομπή από διάφορες ψυχοκοινωνικές υπηρεσίες στο πεδίο ή/και από άλλους εξυπηρετούμενους της Μονάδας. Το ερευνητικό εργαλείο συλλογής στοιχείων που χρησιμοποιήθηκε είναι το βιοψυχοκοινωνικό ιστορικό (κοινωνικό-ιστορικό) της Μονάδας.
Αποτελέσματα: Όλοι οι συμμετέχοντες διέμεναν στο νομό Αττικής και ήταν άγαμοι. Η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων ήταν άντρες (87,1%) με μέση ηλικία των συλληφθέντων ατόμων τα 17 έτη (SD=2,8 έτη). Οι συμμετέχοντες δήλωσαν ως κύρια ουσία χρήσης την κάνναβη (90,5%). Από τη σύγκριση μεταξύ συλληφθέντων και μη συλληφθέντων παραβατών χρηστών ουσιών δεν βρέθηκαν ιδιαίτερα σημαντικές διαφορές στα χαρακτηριστικά τους πέραν των ακόλουθων στοιχείων. Συγκεκριμένα, σημαντικό ποσοστό του συλληφθέντων ατόμων (93,8%) φαίνεται να αντιμετώπιζε γενικότερα νομικά θέματα τα τελευταία 3 χρόνια. Επιπλέον, το εκπαιδευτικό επίπεδο των γονέων των συλληφθέντων ατόμων ήταν απόφοιτοι Λυκείου (65,3% ο πατέρας και 58,9% η μητέρα), ενώ οι σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας τους είναι κατά κύριο λόγο ανύπαρκτες –συγκρουσιακές ή τυπικές καλές (55%). Επιπροσθέτως, το φύλο και το μορφωτικό επίπεδο της μητέρας φαίνεται ότι σχετίζονται θετικά με την πραγματοποίηση σύλληψης των νεαρών ατόμων.
Συμπεράσματα: Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να συμβάλλει στη κατανόηση των σημερινών ανήλικων και νεαρών ενηλίκων παραβατών χρηστών ουσιών. Τα ευρήματα που προκύπτουν καταδεικνύουν πως οι ανήλικοι και νεαροί ενήλικες παραβάτες χρήστες ουσιών είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι λόγω της ηλικίας τους, καθώς φαίνεται να έρχονται αντιμέτωποι σε κάποιο βαθμό με δυσκολίες σε κάποιο ατομικό ή οικογενειακό ή περιβαλλοντικό επίπεδο. Γεγονός που καταδεικνύει την αναγκαιότητα για υιοθέτηση πρακτικών έγκαιρης παρέμβασης με στόχο την προώθηση και ενίσχυση της ψυχοκοινωνικής υγείας τόσο των παραβατών χρηστών όσο της ίδιας της κοινωνίας.
(EL)
Introduction: Psychological vulnerabilities of adolescents and young adults often lead into undertaking of high-risk behaviors (criminal acts, anti-social behavior, substance abuse), resulting in many instances in their encounter with the criminal justice system. For the development of such high-risk behaviors individual, family and environmental factors play significant role.
Aim: The current study investigates characteristics of delinquents adolescents and young adults drug users who approach Early Social Intervention Service of O.KA.NA. (Greek Organization Against Drugs) in Athens following arrest or referral. The main focus is on studying their family and educational background as well as their history of delinquent behavior.
Methodology: A prospective-retrospective data collection method was conducted on a sample of 116 individuals aged 13-25 years (101 boys και 15 girls) with a mean age of 17.5 years (SD= 2.9 years), who attended the Early Social Intervention Service of O.KA.NA. in Athens following arrest or detention or simply through referrals from police departments or any other services within the Greek Police or referral from various psychosocial services in the field and/or from other clients of the Unit. The research tool used for data collection was the form that is used to record the biopsychosocial history (social-history) of each of participants.
Results: All participants resided in the Attica region and were unmarried. The overwhelming majority of participants were male (87.1%) with a mean age of apprehended persons at 17 years (SD=2.8 years). Participants reported cannabis as their primary substance of use (90.5%). From the comparison between apprehended and non-apprehended substance users, no particularly significant differences were found in their characteristics beyond the following elements. Specifically, a significant percentage of apprehended persons (93.8%) seemed to have to deal with a variety of different legal issues over the past 3 years. Additionally, the educational level of the parents of the apprehended persons was high school graduates (65.3% for fathers and 58.9% for mothers), while relationships within their families were mainly nonexistent-conflicting or good but detached (55%). Moreover, the gender and educational level of the participant’s mother appear to be positively associated with the occurrence of arrest.
Conclusions: The present study seeks to contribute to the understanding of today's adolescent and young adult substance-abusing offenders. The findings indicate that adolescent and young adult substance-abusing offenders are particularly vulnerable due to their age, as they appear to face some degree of difficulties at an individual, familial, or environmental level. This underscores the necessity for adopting early intervention practices aimed at promoting and enhancing psychosocial health, both for the substance-using offenders and for society as a whole.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
