Η παρούσα διπλωματική εργασία ασχολείται με την διδασκαλία του Ιωάννου του Κασσιανού, ενός από τους σημαντικούς εκκλησιαστικούς συγγραφείς του 5ου αιώνος.
Εξαιτίας της καχυποψίας που υπήρχαν ή/και ακόμα υπάρχουν στην δύση περί ομοιότητες της Χριστολογικής διδασκαλίας του προς το ημιπελαγιανισμό, αυτή η εργασία εστιάζει στην ανάλυση των συγγραφικών έργων του Κασσιανού, και πιο συγκεκριμένα του τελευταίου: De Incarnatione Domini Contra Nestorium (Περί Ενσαρκώσεως του Κυρίου κατά του Νεστορίου).
Το πρώτο κεφάλαιο ως εισαγωγή, παρουσιάζει περιληπτικά την ιστορία και την εξέλιξη των κατηγοριών περί ημιπελαγιανισμού στο έργο του Κασσιανού, κυρίως αυτές του Προσπέρου της Ακυιτανίας, με αφετηρία στις διαφορές μεταξύ της θεολογίας της Χάριτος του ιερού Αυγουστίνου και της διδασκαλίας του Κασσιανού.
Το δεύτερο κεφάλαιο αποτελείται από τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζονται τα κυρία βιογραφικά στοιχεία του πατέρα. Στο δεύτερο μέρος περιγράφονται λεπτομερώς τα βασικά χαρακτηριστικά, τους αποδέχτες, το περιεχόμενο, τις χρονολογήσεις συγγραφής των έργων του, καθώς και η εξέλιξη της συγγραφικής του δράσης. Στο τρίτο μέρος παρουσιάζεται ο χαρακτήρας της διδασκαλίας του και εξηγούνται οι αιτίες της μεγάλης σημασίας,κυρίως των δύων πρώτων συγγραφικών έργων του -De Institutis Coenobiorum και CollationesPatrum- στην Δύση.
Το τρίτο κεφάλαιο αποτελείται από δυο μέρη, στα οποία αντιστοίχως, περιγράφονται οι διδασκαλίες τόσο του Πελαγίου -στο πρώτο μέρος- όσο και του Νεστορίου στο δεύτερο μέρος.
Το τέταρτο κεφάλαιο της εργασίας παρουσιάζει -σε δυο μέρη- την περί σχέσεων Θείας Χάριτος και ανθρώπινης ελεύθερης βούλησης διδασκαλίας του ιερού Αυγουστίνου (πρώτο μέρος), και του Κασσιανού (δεύτερο μέρος). Έχοντας θέσει ως βάση το πώς αντιλαμβάνονταν οι δυο πατέρες αυτές τις σχέσεις,η εργασία προχωρεί στην συνέχεια με την διαπραγμάτευση των διαφορών, ομοιοτήτων και τη σύγκριση μεταξύ αυτών των θέσεων. Αυτή την σύγκριση είναι απαραίτητη επειδή αυτό το θέμα αποτελεί η αφετηρία των κατηγοριών κατά του Κασσιανού.
Το πέμπτο κεφάλαιο, ασχολείται εξολοκλήρου με το τελευταίο έργο του Κασσιανού: De Incarnatione Domini Contra Nestorium. Το κεφάλαιο αποτελείται από έξιμέρη. Στο πρώτο και δεύτερο μέρος, ασχολούνται με τον ορισμό, τα χαρακτηριστικά και τον τρόπο εμφάνισης και εξάπλωσης των αιρέσεων, και ιδιαιτέρως εστιάζονται στις ομοιότητες ανάμεσα των διδασκαλιών του Πελαγίου, Λεπορίου και Νεστορίου ως -κατά τον Κασσιανό- φυσικοί επακόλουθοι ενός του άλλου. Στο τρίτο και τέταρτο μέρος εστιάζονται στην Αγιογραφική προσέγγιση του Μυστηρίου της Ενανθρωπίσεως του Λόγου: αντιστοίχως, στο τρίτο μέρος ερμηνεύονται μερικές από τις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης περί ελεύσεως του Μεσσία, ενώ στο τέταρτο μέρος με βάση την ανάλυση μερικών χωρίων της Καινής Διαθήκης, αποδεικνύονται των πληρώσεων αυτών των προφητειών στο πρόσωπο του Χριστού. Στην συνέχεια ασχολείται με το μυστήριο της παρθενικής σύλληψης και της ονομασίας της Παναγίας ως Θεοτόκος, ώστε να καταλήξει στην απόδειξη της Θεότητας και Ανθρωπότητας του Χριστού. Στο πέμπτο μέρος, διαπραγματεύεται τη σημασία της υποστατικής ένωσης των δυο φύσεων στο πρόσωπο του Χριστού για την σωτήρια του ανθρώπου. Και στο έκτο μέρος παρουσιάζονται μερικές από τις Πατερικές μαρτυρίες περί Ενανθρωπήσεως του Λόγου του Θεού στην Εκκλησιαστική γραμματεία, αναφερόμενες από τον Κασσιανό στο τέλος του έργου του.
(EL)
This thesis has to do with the teaching of John Cassian, one of the most important ecclesiastical writers of the 5th century.
Because of the suspicion that existed and/or still exists in the West about the similarities between his Christological teaching and that of Pelagius, this thesis focuses on the analysis of Cassian's writings, specifically the latter's De Incarnatione Domini Contra Nestorium (On the Incarnation of the Lord against Nestorius), since in this work the father presents the teaching of Nestorius as following that of Pelagius.
In the first chapter, as an introduction, the history and the development of the accusations of semi-Pelagianism in the work of Cassian, and especially those of Prosperus of Aquitaine, are briefly presented, starting from the differences between the theology of Grace of St. Augustine and the teachings of Cassian.
The second chapter consists of three parts. In the first part the main biographical data of the father are given. The second part describes in detail the main characteristics, recipients, content, dates of authorship of his works, and the development of his authorship. The third part presents the character of his teaching and explains the reasons for the great importance, especially of his first two writings -De InstitutisCoenobiorum and CollationesPatrum- in the West.
The third chapter consists of two parts, in which, respectively, the teachings of both Pelagius - in the first part - and Nestorius in the second part are described.
The fourth chapter of the work presents - in two parts - the teachings of St. Augustine (first part) and of Cassian (second part) on the relations between Divine Grace and human free will, and having set as a basis how the two fathers understood these relations, subsequently, the differences and similarities between them are examined and a comparison is attempted. This comparison is deemed necessary since this subject is the starting point of the accusations against Cassianus.
The fifth chapter, which consists of six parts, deals entirely with Cassian's last work, De Incarnatione Domini Contra Nestorium. In the first and second parts, the definition, characteristics and mode of appearance and spread of the heresies are analysed, focusing in particular on the similarities between the teachings of Pelagius, Leporius and Nestorius as - according to Cassian - natural corollaries of each other. The third and fourth parts respectively focus on the hagiographical approach to the Mystery of the Incarnation of the Lord. Thus, in the third part, some of the Old Testament prophecies of the coming of the Messiah are interpreted, while in the fourth part, on the basis of an analysis of some passages of the New Testament, the fulfillment of these prophecies in the person of Christ is demonstrated.
Then, it has to with the Mystery of the Virginal Conception and the naming of the Virgin Mary as Theotokos, concluding with the proof of the Divinity and Humanity of Christ. In the fifth part, the importance of the hypostatic union of the two natures in the person of Christ for the salvation of man is examined, and finally, some of the patristic testimonies to the Incarnation of the Word of God in Church literature, which are mentioned by Cassian at the end of his work, are presented.
(EN)