Παντού στην Ευρώπη, τις τελευταίες δεκαετίες, σημειώνεται άνοδος των εθνικιστικών κινημάτων, αντιλήψεων και δοξασιών. Η πολιτική ιδεολογία του εθνικισμού, στενά συνδεδεμένη με την εμφάνιση των εθνών-κρατών στα τέλη του 18ου αιώνα, μεταστράφηκε στη ρατσιστική, σοβινιστική εκδοχή του εθνικισμού που κυριάρχησε στη Γερμανία, στα τέλη του 19ου και το πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Το πνευματικό κίνημα του ρομαντισμού και η αντίδραση στον διαφωτιστικό ορθολογισμό αποτέλεσαν τις πηγές άντλησης του γερμανικού εθνικισμού. Η διάχυση των εθνικιστικών αντιλήψεων μέσω των κοινωνικών σχηματισμών της περιόδου και της εκπαιδευτικής διαδικασίας αποτέλεσε έναν από τους βασικότερους άξονες γύρω από τον οποίο αρθρώθηκε το πολιτικό ιδεολόγημα της ναζιστικής εξουσίας. Ποιο ήταν άραγε το πνευματικό υπόβαθρο και οι ιδιαίτερες συνθήκες που επέστρεψαν την εξέλιξη της ρομαντικής, διαφωτιστικής ενόρασης για την αρμονική συνύπαρξη ισότιμων, αυτόνομων εθνών-κρατών στο αιμοδιψές, ναζιστικό πρότυπο των Άρυων φυλετικών διακρίσεων;
(EL)
Everywhere in Europe, in recent decades, there has been a rise of nationalist movements, concepts and beliefs. The political ideology of nationalism, closely linked to the emergence of nation-states in the late 18th century, was transformed into the racist, chauvinist version of nationalism that dominated Germany in the late 19th and first half of the 20th century. The intellectual movement of Romanticism and the reaction to Enlightenment rationalism were the sources of inspiration for German nationalism. The diffusion of nationalist ideas through the social formations of the period and the educational process was one of the main pillars around which the political ideology of Nazi power was articulated. What, I wonder, was the intellectual background and the particular circumstances that returned the evolution of the romantic, enlightening vision of the harmonious coexistence of equal, autonomous nation-states to the bloodthirsty Nazi model of Aryan racial discrimination?
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
