Το Σύνδρομο Sjögren (SjS) είναι μια χρόνια αυτοάνοση νόσος που κυρίως επηρεάζει τους αδένες που παράγουν το στοματικό και οφθαλμικό υγρό, οδηγώντας σε ξηρότητα στο στόμα και τα μάτια. Η νόσος διακρίνεται σε δύο κύριες μορφές: την πρωτοπαθή και τη δευτεροπαθή. Το SS επηρεάζει κυρίως τις γυναίκες, με το ποσοστό εμφάνισής του να αυξάνεται καθώς προχωρά η ηλικία. Ωστόσο, δεν περιορίζεται μόνο σε αυτές, καθώς μπορεί να παρουσιαστεί και σε άνδρες, αν και σε μικρότερο ποσοστό. Ο μεταβολισμός παίζει σημαντικό ρόλο στα αυτοάνοσα νοσήματα, συμπεριλαμβανομένου του SS. Οι μεταβολικές αλλαγές στις αυτοάνοσες ασθένειες μπορεί να οφείλονται στη φλεγμονή καθώς επίσης και να εμπλέκονται στην παθογένεση της αυτοανοσίας. Η σύνθετη παθογένεση και ετερογένεια του SjS θέτει πολλές προκλήσεις στην εύρεση νέων βιοδεικτών για έγκαιρη διάγνωση και παρακολούθηση της νόσου.
Στόχος μας είναι ανάλυση και η κατανόηση των μεταβολικών αλλαγών μεταξύ των ομάδων με συμπτώματα ξηροστομίας και ξηροφθαλμίας που παραπέμπουν σε SS (Sicca control) και ασθενών με SS, με σκοπό την ανάπτυξη προηγμένων διαγνωστικών μεθόδων αλλά και γενικότερα στην κατανόηση της παθοφυσιολογίας της νόσουμε στόχο μελλοντική πιθανή τροποποίηση θεραπευτικών προσεγγίσεων.
Συλλέχθηκαν 71 δείγματα πλάσματος, τα οποία απομονώθηκαν από το ολικό αίμα ασθενών με συμπτώματα Sicca, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε βιοψία χείλους (LMSG) για τη διερεύνηση συνδρόμου Sjögren. Τα δείγματα χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες ανάλογα με το focus score (FS). Συγκεκριμένα, η πρώτη ομάδα είχε FS<l (Ctr), η δεύτερη 1<FS<3 (LFS) και η τρίτη FS>3 (HFS). Πραγματοποιήθηκε μεταβολομική μελέτη με τη χρήση φασματοσκοπίας πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού (¹H NMR) για την ανάλυση του πλάσματος. Ανιχνεύθηκαν και ποσοτικοποιήθηκαν 28 συνολικά μεταβολίτες με τη βοήθεια εξειδικευμένου λογισμικού (SMolESY) και τα δεδομένα υποβλήθηκαν σε μονοπαραμετρική και πολυπαραμετρική στατιστική ανάλυση.
Η στατιστική ανάλυση που πραγματοποιήθηκε έδειξε μια ¨φτωχή¨ ομαδοποίηση στα εξεταζόμενα δείγματα και, συνεπώς, δεν προέκυψε κάποιος μεταβολίτη ως βιοδείκτης που να σχετίζεται με το Σύνδρομο (SjS). Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν διάφορες πτυχές του προβλήματος: (α) την υψηλή ποικιλομορφία και πολυπλοκότητα της νόσου, καθώς και την ετερογένεια των κλινικών εκδηλώσεων, (β) τον ομοιοστατικό χαρακτήρα του αίματος που είναι σημαντικός για τον έλεγχο των συστημάτων του οργανισμού και την ομοιόσταση, (γ) την απουσία υγειούς ομάδας.
Από την άλλη, η χρήση δεδομένων φασματοσκοπίας (1H 1D NMR) παρουσιάζει ευαισθησία σε πολικούς μεταβολίτες με συγκεντρώσεις υψηλότερες από εκατό μM. Η συμπληρωματική προσέγγιση της φασματομετρίας μάζας (MS) μπορεί να παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για τα ίδια δεδομένα λόγω της υψηλής ευαισθησίας και της ικανότητάς της να ανιχνεύει λιπίδια που υπάρχουν στα δείγματα αίματος.
(EL)
Sjögren's Syndrome (SjS) is a systemic chronic autoimmune disease that primarily affects the glands producing saliva and tears, leading to dryness in the mouth and eyes. The disease is classified into two main forms: primary and secondary. SS predominantly affects women, with the incidence increasing with age. However, it is not limited to women, as it can also occur in men, although to a lesser extent. Metabolism is of crucial importance in autoimmune diseases, including SS. Metabolic changes in autoimmune diseases may be attributed to inflammation and are not only attributed to inflammation and may be involved in the pathogenesis of autoimmunity.
The complex pathogenesis and heterogeneity of SS pose challenges in finding new biomarkers for early diagnosis and disease monitoring. Our goal is to analyze and understand the metabolic changes that occur between the Sicca control and SS patient groups, aiming to develop advanced diagnostic methods and therapeutic approaches, as well as to gain a deeper understanding of the disease's pathophysiology. The term "Sicca" is used to describe symptoms related to the dryness of certain body parts, such as glands.
We collected 71 plasma samples isolated from the whole blood of patients with Sicca symptoms, who underwent lip biopsy (LMSG) to investigate Sjögren's Syndrome. The samples were divided into three groups based on their focus score. Specifically, the first group had a FS<1 (Ctr), the second 1<FS<3 and the third FS>3.Metabolic profiling was conducted using proton nuclear magnetic resonance (¹H NMR) spectroscopy for plasma analysis. A total of 28 metabolites were detected and quantified (applying SMolESY software), followed by univariate and multivariate statistical analysis.
The statistical analysis conducted, mainly described a poor clustering observed in the examined samples and thus, no specific metabolite emerged as biomarker related to SjS. These results reveal various aspects of the problem: (a) the high diversity and complexity of the disease, as well as the heterogeneity of clinical manifestations, (b) the homeostatic nature of blood being important for the regulation of the body’s systems and homeostasis, (c) the absence of healthy control group.
On the other hand, the use of 1H 1D NMR spectroscopy data are sensitive to polar metabolites of concentrations higher to hundred μM. The complementary to NMR, MS spectroscopy could offer valuable information on the specific same data set due to its high sensitivity and ability to detect lipids present in blood samples.
(EN)