Η παρούσα διπλωματική εργασία εντάσσεται στο ευρύτερο πεδίο έρευνας της Συγκριτικής φιλολογίας σχετικά με τις μεταπλάσεις της λογοτεχνίας σε άλλα καλλιτεχνικά συστήματα. Πιο συγκεκριμένα μελετά τη μεταφορά των έργων «Ἡ μεγάλη βδομάδα τοῦ Πρεζάκη» (1951) του Μ. Καραγάτση, «Ο Σκέλεθρας» (1924) του Νίκου Νικολαΐδη του Κύπριου, «Το καύκαλο» (1920) και «Ονειροπόλος» του Κ. Γ. Καρυωτάκη σε graphic novel μέσα από το πρίσμα της διαμεσικότητας και της αφηγηματολογίας. Η πραγμάτευση αναδεικνύει, λοιπόν, την αλληλοπεριχωρητική δυναμική που αναπτύσσεται κατά τη συνάντηση που πραγματοποιούν τα δύο εκφραστικά ιδιώματα —αυτό του λογοτεχνικού πεζού και αυτό του εινογραφηγήματος— τα οποία έτσι, χωρίς να απεμπολούν τα χαρακτηριστικά της μεσικής τους ταυτότητας, δανείζουν αμοιβαία όχι ακριβώς τα ίδια τα εκφραστικά τους εργαλεία αλλά τα αποτελέσματα της προσληπτικής τους επενέργειας. Οι λέξεις και η ορισμένη αφηγηματική τους διευθέτηση στα πεζά συστήνουν μηχανισμούς οπτικοποίησης, συγκροτώντας μια αφήγηση απεικονιστικής τάξεως, ενώ οι εικόνες στα graphic novels καθίστανται ομιλούσες, αφηγούμενες, χάρις στη γραμμική αλληλοδιαδοχή τους και τη γενικότερη σκηνοθετική τους οργάνωση, την εξέλιξη της πλοκής. Με διαρκές ζητούμενο αυτήν την αμοιβαία μεταγωγική σχέση μεταξύ των δύο καλλιτεχνικών πραγματικοτήτων, αναζητούνται οι εγγενείς εικαστικές ποιότητες, που ενοφθαλμίζονται στον γραπτό λόγο, καθώς και η μεταγραφή τους στο γραφιστικό ιδίωμα, στη βάση τριών καλλιτεχνικών κατηγοριών, αυτή της περιγραφής, του χωροποιημένου χρόνου και της κινηματογραφικότητας. Ακολούθως, η μελέτη επεκτείνεται στις αφηγηματικές συνιστώσες που διατρέχουν αμφότερα τα είδη, εστιάζοντας στο πώς ανταποκρίνονται αυτά με βάση τις ειδολογικά προσδιορισμένες συμβάσεις τους, στον άξονα των τίτλων, των αφηγητών, της χρονικότητας και των χαρακτήρων. Η συνάντηση της λογοτεχνίας με το graphic novel μπορεί να κομίσει γόνιμους καρπούς τόσο για τη μεταξύ τους δημιουργική διασταύρωση όσο και για την ερμηνευτική αποκωδικοποίηση καθενός από αυτά.
(EL)
This thesis is part of the broader field of research in comparative literature on the metamorphoses of literature into other art systems. More specifically, it studies the transposition of M. Karagatsis' «Prezakis’ Holy Week» (1951), Nikos Nikolaides the Cypriot's «The Skeleton» (1924), K. G. Karyotakis' «The Scull» (1920) and «The Dreamer» in graphic novels through the prism of intermediality and narratology. The study thus highlights the mutually coexisting dynamic that develops during the encounter between the two expressive idioms —that of the literary prose and that of the graphic novel— which, without abandoning the characteristics of their medial identity, lend each other not exactly their own expressive tools but the results of their action. Words and their certain narrative arrangement in prose create mechanisms of visualization, constituting a narrative of pictorial order, while the images in graphic novels become speaking, narrating, thanks to their linear succession and their direction, the development of the plot. With the constant concern of this mutual transductive relationship between the two artistic realities, the inherent visual qualities, which are embodied in the written word, are sought, as well as their transcription in the graphic idiom, on the basis of three artistic categories, that of description, spatial time and cinematography. Subsequently, the study expands on the narrative components that the genres, focusing on how they respond to each other on the basis of their conventions, as determined by their genre, to the axis of titles, narrators, temporality and characters.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
