Η παρούσα διδακτορική διατριβή ερευνά και μελετά το πεδίο των ελληνικού και τουρκικού θεάτρου σκιών (Καραγκιόζη και Καραγκιόζ) και κούκλας στις ελληνικές κοινότητες Κωνσταντινούπολης, Σμύρνης και Κύπρου, κατά την περίοδο 1817/1893-1932/1931, αντιστοίχως. Τα δύο χρονολογικά ορόσημα, ως εναρκτήρια, συνδέονται με τον εντοπισμό των πρώτων σχετικών αναφορών (1817, 1893 αντιστοίχως). Ως καταληκτικά, για τη μεν Τουρκία συνδέονται με τον νόμο απαγόρευσης καλλιτεχνικής δράσης σε μη Τούρκους πολίτες (1931/2) και το εγχείρημα αναβίωσης και διάδοσης του τουρκικού θεάτρου σκιών (Καραγκιόζ) ως μέσο κυβερνητικής προπαγάνδας, μέσω της ίδρυσης «Σπιτιών του Λαού». Για τη δε Κύπρο, το καταληκτικό χρονολογικό όριο συνδέεται με την εξέγερση («Οκτωβριανά») εναντίον της Αγγλικής Αποικιοκρατίας, που οδήγησε σε αυστηρότερο καθεστώς διακυβέρνησης και πλήθος απαγορεύσων. Αυτό το όριο κατ’ εξαίρεσιν καταστρατηγείται κατά την επισκόπηση του τουρκικού μικροθεάτρου εν Κύπρω, κυρίως λόγω της σπανιότητας του υλικού κι επειδή η μελέτη του δεν βασίζεται τόσο στον Τύπο, όσο σε προφορικές μαρτυρίες με ασαφείς χρονολογικές αναφορές. Σε όλες τις ενότητες γίνονται αναφορές και στη μεταγενέστερη πορεία των θεαμάτων, ώστε να δομηθεί ένα έστω αδρό, αλλά συνολικό πλαίσιο.
Το σώμα της διατριβής, μετά τον πρόλογο, τις βραχυγραφίες, και την εισαγωγή, διαιρείται σε δύο μεγάλα κεφάλαια (Ι. Ελληνικό και τουρκικό θέατρο σκιών (Καραγκιόζη και Καραγκιόζ) και κούκλας (Φασουλής, μαριονέτες) στις ελληνικές κοινότητες Κωνσταντινούπολης και Σμύρνης 1817-1932, ΙΙ. Ελληνικό και τουρκικό θέατρο σκιών (Καραγκιόζη και Καραγκιόζ) και κούκλας (Φασουλής, μαριονέτες, κ.ά.) στην Κύπρο 1893-1931). Έπονται τα Συμπεράσματα (ΙΙΙ) κι ακολουθεί τριμερές Επίμετρο (IV) με βιογραφικά των εμψυχωτών, κατάλογο δραματολογίου και χώρων παραστάσεων, δίγλωσση περίληψη (V), βιβλιογραφία και παράθεση όλων των πηγών που αξιοποιήθηκαν (VΙΙ), καθώς και ευρετήρια (VΙΙ).
Κάθε κεφάλαιο χωρίζεται σε δύο μεγάλα υποκεφάλαια (θέατρο σκιών, θέατρο κούκλας), των οποίων προηγείται εξειδικευμένη εισαγωγή, με τις πληροφορίες τους να συνοψίζονται σε διπλούς (αλφαβητικούς και χρονολογικούς) πίνακες και να συνοδεύονται από ενδεικτικές, κατατοπιστικές εικόνες. Μικρότερα ειδικά κεφάλαια σχηματίζονται βάσει της αρχικής στόχευσης, καθώς και αξιολόγησης του επιπλέον υλικού που εντοπίσθηκε.
(EL)
This doctoral thesis researches on the field of Greek and Turkish shadow and puppet theatre in the Greek communities of Constantinople, Smyrna and Cyprus, between the years 1817/1893-1932/1931, respectively. It also contains short notes on the following course of each spectacle. It aims at offering answers and an assessment, that the Greek side has been seeking for.
Corpus of thesis is divided in two main, analytical chapters (I. Greek and Turkish shadow (Karagkiozis & Karagöz) and (Glove & String) puppet theatre in the Greek communities of Constantinople, Smyrna (and their environs), 1817-1932, II. Greek and Turkish shadow (Karaghiozis & Karagöz) and puppet (Glove/String/Body puppets) theatre in Cyprus, 1893-1931). These chapters lay after Aknowledgements, Abbraviations, Prologue, while Conclusions (III) are followed by a triple Epimeter (IV), bilingual Abstract (V), Bibliography/Resources’ list (VI) and Indexes (VII). Every chapter consists of two sections (shadow theatre, puppet theatre) and smaller subsections, depending on the main theme-target (Constantinople, Smyrna, Greek / Turkish shadow / puppet theatre) and on the evaluation of traced evidence (e.g. relation between Smyrna theatre – puppet/shadow theatre). The final pages of every chapter and section are dedicated to double summary tables (alphabetical, chronological) and indicative accompanying illustrations.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
