Στη σημερινή πλουραλιστική κοινωνία η οποία χαρακτηρίζεται από πολυμορφία και ανομοιογένεια, κρίνεται απαραίτητη και αναγκαία η αποδοχή της διαφορετικότητας του κάθε ατόμου. Η κοινωνία θα πρέπει να διαμορφώσει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον όπου θα υπάρχει σεβασμός απέναντι σε κάθε άτομο. Στο σχολικό πλαίσιο μάλιστα, χρειάζεται να προωθηθεί η έννοια της ενταξιακής εκπαίδευσης η οποία απευθύνεται σε όλους/-ες τους/τις μαθητές/-τριες ισότιμα χωρίς να γίνονται διακρίσεις.
Στην παρούσα έρευνα εξετάζονται οι απόψεις και οι αντιλήψεις παιδιών προσχολικής ηλικίας αλλά και των γονέων σχετικά με τη διαφορετικότητα, την αναπηρία και την ενταξιακή εκπαίδευση. Απώτερος σκοπός της έρευνας ήταν να αναδειχθούν οι φωνές και οι στάσεις των νηπίων αλλά και των γονέων για τις παραπάνω έννοιες καθώς είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις απόψεις των νηπίων σχετικά με την αναπηρία και την αποδοχή των ατόμων.
Έπειτα, η έρευνα εστιάζει και στις αντιλήψεις των γονέων των νηπίων. Θα ήθελα δηλαδή με λίγα λόγια, μέσω της έρευνας που θα ακολουθήσει, να διερευνήσω τον ρόλο που διαδραματίζει το οικογενειακό περιβάλλον στη διαμόρφωση των αντιλήψεων των νηπίων σχετικά με θέματα διαφορετικότητας και αναπηρίας και της ενταξιακής εκπαίδευσης.
Όσον αφορά την μεθοδολογική προσέγγιση, για τη συγκεκριμένη έρευνα επιλέχθηκε η ποιοτική προσέγγιση και για τη συλλογή των δεδομένων επιλέχθηκε η ημιδομημένη συνέντευξη. Ειδικότερα, για τη διεξαγωγή της συγκεκριμένης έρευνας χρησιμοποιήθηκε σκόπιμη δειγματοληψία πληθυσμού Ν:12 ( έξι νήπια και έξι γονείς). Το δείγμα είναι έξι παιδιά προσχολικής ηλικίας που φοιτούν σε ιδιωτικό και δημόσιο Νηπιαγωγείο και οι γονείς τους (ένας γονέας για κάθε νήπιο). Στη συνέχεια, για την ανάλυση των ευρημάτων επιλέχθηκε η ανάλυση περιεχομένου με σκοπό την επεξεργασία των δεδομένων και την ανάλυσή τους.
Συμπερασματικά, οι συμμετέχοντες/-ουσες θεωρούν πως η «ταυτότητα» διαδραματίζει σημαντικό ρόλο τόσο στον εντοπισμό των ομοιοτήτων όσο των διαφορών μεταξύ των ανθρώπων και μάλιστα οι διερευνόμενοι/-ες επικεντρώθηκαν σε ζητήματα διαφορετικότητας που αφορούν την εξωτερική εμφάνιση, το φύλο, τη φυλή, την αναπηρία,τα ατομικά ενδιαφέροντα, την ηλικιακή διαφορά και τέλος την συμπεριφορά του ατόμου. Παράλληλα, η παραπάνω αντίληψη των νηπίων σχετίζεται με τις απόψεις που έχουν οι περισσότεροι γονείς για την έννοια της «διαφορετικότητας»· ότι δηλαδή διαφορετικότητα είναι η φυλετική διαφορά και η αναπηρία. Έπειτα, όσον αφορά στην έννοια της αναπηρίας, τόσο οι γονείς όσο και τα νήπια προσεγγίζουν την αναπηρία με βάση το ιατρικό μοντέλο και ταυτίζουν την αναπηρία με την κινητική αναπηρία. Συνδέουν την αναπηρία με συναισθήματα οίκτου, άγχους, στεναχώριας, διστακτικότητα και τα άτομα με αναπηρία αντιμετωπίζονται ως αβοήθητα θύματα που χρειάζονται φροντίδα και προστασία. Παράλληλα, η αναπηρία για κάποια νήπια αποτελεί άγνωστη έννοια, καθώς οι γονείς αποφεύγουν να συζητήσουν καθώς υπάρχει στίγμα γύρω από την έννοια της αναπηρίας.
Στη συνέχεια, όσον αφορά τον τομέα της εκπαίδευσης, γίνεται αντιληπτό πως οι περισσότεροι γονείς συνδέουν την έννοια της ενταξιακής εκπαίδευσης με όρους που παραπέμπουν στην έννοια της «Ειδικής Αγωγής» , «Ενσωμάτωσης», «Παράλληλης στήριξης» και το «Τμήμα Ένταξης». Αντιθέτως, τα νήπια μάλιστα προσθέτουν πως η ενταξιακή εκπαίδευση ταυτίζεται με το παιχνίδι με φίλους, με μουσικοκινητικά παιχνίδια με παιχνίδια στο προαύλιο χώρο.
Τέλος, ο τελευταίος άξονας αφορά τις αλλαγές που χρειάζονται να γίνουν στο μικρο-, μεσαίο και μάκρο-επίπεδο του εκπαιδευτικού συστήματος. Αρχικά, σύμφωνα με τους γονείς χρειάζεται να δοθεί έμφαση στην καλλιέργεια αξιών που αφορούν την αποδοχή της διαφορετικότητας, την εκτίμηση, την αλληλεγγύη και την εναντίωση απέναντι στην ετικετοποίηση και στον χαρακτηρισμό. Έπειτα, σύμφωνα με τους γονείς χρειάζεται να τροποποιηθεί το σύστημα της εκπαίδευσης αλλά και οι υποδομές της χώρας ίδρυοντας μάλιστα περισσότερα ειδικά κέντρα για να ένταξη των ανάπηρων ατόμων στην κοινωνία.
Λέξεις κλειδιά: διαφορετικότητα, ταυτότητα, αναπηρία, ένταξη, ενταξιακή εκπαίδευση, γενικό σχολείο, προσχολική ηλικία, οικογενειακό περιβάλλον.
(EL)
In today's pluralistic society, characterized by diversity and heterogeneity, the acceptance of each individual's uniqueness is deemed essential and necessary. Society must create a supportive environment where there is respect for every individual. Especially within the school context, the concept of inclusive education, which addresses all students equally without discrimination, needs to be promoted.
This research examines the views and perceptions of preschool children and their parents regarding diversity, disability, and inclusive education. The goal of the research was to highlight the voices and attitudes of the preschoolers and their parents concerning the concepts, as it is important to understand the views of young children about disability and the acceptance of individuals.
Subsequently, the research also focuses on the perceptions of the parents of these preschool children. In short, through the upcoming research, I aim to investigate the role that the family environment plays in shaping children's perceptions regarding issues of diversity, disability, and inclusive education.
Regarding the methodological approach, a qualitative approach was chosen for this research, and semi-structured interviews were selected for data collection. Specifically, purposive sampling of a population of N:12 (six preschool children and six parents) was used for this research. The sample consists of six preschool children attending both private and public kindergartens and their parents (one parent for each child). For the analysis of the findings, content analysis was chosen to process and analyze the data.
In conclusion, the participants believe that "identity" plays a significant role in identifying both similarities and differences among people. The respondents focused on diversity issues related to external appearance, gender, race, disability, individual interests, age differences, and, finally, the individual's behavior. Additionally, the preschoolers' perception aligns with most parents' views on the concept of "diversity," which primarily revolves around racial differences and disability. Furthermore, both parents and children approach disability based on the medical model, associating disability primarily with physical impairments. They link disability with feelings of pity, anxiety, sadness, hesitation, and view individuals with disabilities as helpless victims needing care and protection. For some children, disability remains an unfamiliar concept, as parents avoid discussing it due to the stigma surrounding the notion of disability.
Regarding the educational sector, it is evident that most parents associate the concept of inclusive education with terms related to "Special Education," "Integration," "Parallel Support," and "Special Education Units." Conversely, the children associate inclusive education with playing with friends, musical and movement activities, and games in the playground.
Finally, the last section addresses the changes needed at the micro, meso, and macro levels of the educational system. Initially, parents believe that emphasis should be placed on cultivating values related to the acceptance of diversity, appreciation, solidarity, and opposition to labeling and stigmatization. Furthermore, according to the parents, the educational system and the country's infrastructure need to be modified, including the establishment of more special centers for the integration of individuals with disabilities into society.
Keywords: diversity, identity, disability, inclusion, inclusive education, general school, preschool age, family environment.
(EN)
/aggregator-openarchives/portal/institutions/uoa
