Η Αντιπαραβολική ανάλυση των απρόσωπων γλωσσικών δομών στα Ισπανικά και στα Ελληνικά συνεπάγεται προβληματικές ορολογικής φύσης: η χρήση των εννοιών του προσώπου, δέκτη και υποκειμένου στη βιβλιογραφία και η γλωσσική προσέγγιση του “απροόσωπου”, είτε τυπική είτε λειτουργική. Υπό μία τυπολογική άποψη, το φαινόμενο συνδέεται με μια πραγματολογική λειτουργία, την αποεστίαση του δράστη (Αγγλ. agent defocusing), γραμματικοποιημένη στα Ελληνικά και στα Ισπανικά μέσω του μορφολογικού κλιτικού συστήματος μέσης φωνής (μέσοι δείκτες). Δεδομένου ότι πρόκειται για μια θεωρητική εργασία, διεξάγεται η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, η οποία περιλαμβάνει την περιγραφή του φαινομένου στις κατεξοχήν γραμματικές Ισπανικων και Ελληνικών, καθώς και σε πρόσφατες πηγές. Στα Ισπανικά (impersonales reflejas y pasivas reflejas), η αποεστίαση του δράστη παρουσιάζει μεγαλύτερη γραμματικοποίηση σε σύγκριση με τα Ελληνικά (παθητικές δομές). Οι ομοιότητες και οι διαφορές τους μελετώνται μέσω της Αντιπαραβολικής ανάλυσης (μορφοσυντακτικό και σημασιολογικό επίπεδο, σημασιολογία και πραγματολογία), διευκρινίζοντάς τες με παραδείγματα από γραμματικές και σώματα κειμένων, όπου εφαρμόζεται μια τυπολογική οπτική που συμβάλλει στην κατανόηση των περιοχών δυσκολίας στο πλαίσιο της διδασκαλίας και εκμάθησης ξενών γλωσσών.
(EL)
Al estudiar la impersonalidad en español y griego bajo el modelo de análisis contrastivo se implican cuestiones de índole terminológica: el uso de los conceptos persona, agente y sujeto por la bibliografía y la perspectiva lingüística desde la que se interpreta “lo impersonal”, ya sea formalista o funcional. Bajo una óptica tipológica, la impersonalidad se relaciona con una función pragmática, la desfocalización del agente (ingl. agent defocusing), que está gramaticalizada en griego y español a través de la morfología verbal media (marcadores medios). Al tratarse de un trabajo teórico, se propone una revisión de la bibliografía, que incluye la descripción del fenómeno en las principales gramáticas del español y griego y fuentes bibliográficas actualizadas. En español (impersonales reflejas y pasivas reflejas), la desfocalización del agente presenta una mayor gramaticalización que en griego (estructuras pasivas). Sus similitudes y diferencias se estudian a través del análisis contrastivo (morfosintaxis y semántica, semántica y pragmática) con ejemplos tomados de gramáticas y corpus, donde se implementa una perspectiva tipológica que ayuda a comprender áreas de dificultad en el marco de las lenguas extranjeras.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
