Ο Εμπεδοκλής αποτελεί μια ξεχωριστή και ιδιαίτερη περίπτωση προσωκρατικού στοχαστή, τόσο για το ύφος των αποσπασμάτων που διασώθηκαν, όσο και για τη φυσική θεωρία του για το σχηματισμό του σύμπαντος, που συνδυάζει την ελεατική ακινησία με την ηρακλείτεια κίνηση. Περιλαμβάνει τέσσερις δομικές μονάδες, τα ριζώματα, το νερό, τη φωτιά, τον αέρα και τη γη, καθώς και δύο δυνάμεις την αγάπη και το μίσος, που διαδοχικά επενεργούν στα ριζώματα και δημιουργούν θνητές ενώσεις με την αναλογική συμμετοχή των. Τα ριζώματα και οι δυνάμεις είναι αθάνατες οντότητες, που μισούν το θνητό χαρακτήρα του ανθρώπου, και αναγκάζουν την ψυχή του να περιπλανιέται στο χρόνο και στο χώρο, στους τόπους των, με διάφορες ζωικές και φυτικές μορφές, έως να επιτευχθεί η κάθαρση από τα αμαρτήματά της. Η μελέτη υποστηρίζει τη σημασία για τη σύγχρονη εποχή, μιας χωρικής προσέγγισης της θεωρίας του Εμπεδοκλή και εστιάζει στους εξής άξονες:
1) Του ισότιμου και δημοκρατικού τρόπου που τα ριζώματα συμμετέχουν στις θνητές ενώσεις, χωρίς να αλλοιώνεται η διαφορετικότητα της ταυτότητάς των.
2) Της δημιουργίας του σύμπαντος με ελάχιστες δομικές οντότητες, οι οποίες με τυχαίες μαθηματικές αναλογίες επιτυγχάνουν βιώσιμες και διαφορετικές μορφές ζωής.
3) Ο συνδυασμός των ανάγεται σε ένα πρότυπο, αντίστοιχο του περιοδικού πίνακα των στοιχείων, το οποίο και υπολογίζουμε αναλύοντας αντίστοιχα αποσπάσματα.
4) Στην ανάδειξη της λειτουργίας των ριζωμάτων με τη μοντελοποίησή των ως χρονικών και έμβαρων γραφημάτων, ώστε να γίνει κατανοητός ο τρόπος και οι διαφορετικές περιπτώσεις των συνδέσεων μεταξύ των.
5) Στην οικολογική διάσταση που προσλαμβάνει η θεωρία του Εμπεδοκλή, αποδίδοντας σε κάθε έμβια μορφή ζωής ίσα δικαιώματα, στο πλαίσιο της προέλευσης των πάντων από τα τέσσερα ριζώματα.
Στην εποχή μας, αναδεικνύεται πλέον εντονότερα, η ανάγκη της παραδοχής για το κοινό μέλλον, που ξεκίνησε με την αποπλάνηση των άχρονων-αιώνιων ριζωμάτων από τον τόπο των, συνεχίζεται με την περιπλάνηση στο χώρο και το χρόνο, και αποτιμάται με την εύρεση των συντομότερων και πληρέστερων οδεύσεων, που ενώνουν τις κορυφές ενός ριζωματικού παιγνίου με το «εξαίφνης» του χρόνου, όπως του κοριτσιού που παίζει με την κλεψύδρα, στο απόσπασμα 98.
(EL)
Empedocles is a unique and special case of a pre-Socratic thinker, both for the style of the fragments that have been preserved and for his natural theory of the formation of the universe, which combines the eleatic immobility with the heraclitean movement. It includes four fundamental elements: the roots, water, fire, air, and earth, as well as two forces, Love and Strife, which successively act upon the roots and create mortal unions with their proportional participation. The roots and forces are immortal entities that despise the mortal nature of humans and force the soul to wander through time and space, in their realms, in various animal and plant forms, until purification from their sins is achieved. This study emphasizes the relevance of a spatial approach to Empedocles' theory for the modern era and focuses on the following axes:
1. The equal and democratic way in which the roots participate in mortal unions, without altering their distinctive identity.
2. The creation of the universe with minimal structural entities, which, through random mathematical ratios, achieve viable and diverse forms of life.
3. The combination of these elements leads to a model similar to the periodic table of elements, which we calculate by analyzing corresponding fragments.
4. Highlighting the functioning of the roots by modeling them as temporal and burdened graphs to understand the different types of connections between them.
5. The ecological dimension of Empedocles' theory, which grants equal rights to every living form of life, within the context of the origin of all things from the four roots.
In our time, the need for acceptance of a common future is becoming more prominent, which began with the seduction of the timeless-immortal roots from their domain, continues with wandering through space and time, and is evaluated by finding the shortest and most complete paths that unite the peaks of a root-based game with the "sudden" moments of time, such as the girl playing with the hourglass in fragment 98.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
