Η νόσος του Chagas (αμερικανική τρυπανοσωμίαση) είναι μία ανθρωποζωονόσος που
προκαλείται από το παράσιτο Trypanosoma cruzi. Η νόσος ενδημεί στην Νότια και
Κεντρική Αμερική, όπου μεταδίδεται κυρίως μέσω του εντόμου φορέα της
υποοικογένειας Triatominae. Ωστόσο, τα μεταναστευτικά ρεύματα από τη Λατινική
Αμερική λόγω κοινωνικοοικονομικών δυσκολιών προς ανεπτυγμένα κράτη της Βόρειας
Αμερικής, της Ευρώπης και του Ανατολικού Ειρηνικού οδήγησαν στην παγκόσμια
εξάπλωση της νόσου, κατατάσσοντάς την στις αναδυόμενες τροπικές ασθένειες. Οι
κύριες οδοί μετάδοσης στις μη ενδημικές χώρες είναι οι μεταγγίσεις μολυσμένου
αίματος, οι μεταμοσχεύσεις οργάνων ή ιστών από μολυσμένο δότη σε υγιή δέκτη και
η κάθετη μετάδοση. Αν και η νόσος ανακαλύφθηκε πριν από έναν αιώνα από τον
βραζιλιάνο γιατρό Carlos Chagas, η πρόοδος που έχει γίνει στους τομείς της
διάγνωσης, της θεραπείας, της πρόληψης και του ελέγχου είναι περιορισμένη.
Επιπλέον, οι ανεπτυγμένες χώρες αποδείχθηκαν ανεπαρκείς για την αντιμετώπιση
των εισαγόμενων κρουσμάτων της νόσου και για την ασφάλεια των τραπεζών αίματος
και μοσχευμάτων εντός των συνόρων τους. Τις τελευταίες δεκαετίες γίνεται
προσπάθεια υλοποίησης μεγάλης κλίμακας προγραμμάτων ελέγχου της νόσου στις
ενδημικές χώρες, τα οποία επικεντρώνονται στην εξόντωση του εντόμου φορέα και
την ασφάλεια των τραπεζών αίματος. Παράλληλα, όσο τα νέα κρούσματα σε μη
ενδημικές χώρες αυξάνονται τόσο αυξάνει και η ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας
κοινότητας για την πλήρη εξάλειψη της νόσου, κυρίως με τη θέσπιση οδηγιών και
νόμων για τον έλεγχο των ατόμων υψηλού κινδύνου πριν γίνουν αιμοδότες ή δωρητές
οργάνων και ιστών και με τη χρηματοδότηση κλινικών μελετών και επιδημιολογικών
ερευνών και προγραμμάτων ελέγχου από παγκόσμιους φορείς. Οι ενέργειες αυτές
πρέπει να γίνουν άμεσα και με την υπερπήδηση των κοινωνικοοικονομικών εμποδίων
που προκύπτουν, ώστε να αποτραπεί περεταίρω εξάπλωση της νόσου του Chagas.
(EL)
Chagas disease (American trypanosomiasis) is an anthropozoonosis caused by a
parasite called Trypanosoma cruzi. It is highly endemic in Central and South
America, where it is transmitted through a vector, the bug from the subfamily
Triatominae. However, immigration from Latin America to developed countries in
North America, Europe and East Pacific region, due to socioeconomic reasons,
led to worldwide spread of the disease and it is now an emerging tropical
disease. The main routes of transmission in non endemic countries are via blood
transfusion, solid organ or tissue transplantation and from mother to child.
Progress made for antiparasitic drugs, diagnostic tests, prevention and control
measures is limited, even if the disease is known for more than a century from
the Brazilian physician Carlos Chagas. Moreover, developed countries took
insufficient measures for the safety of either their blood banks or the
screening of organ and tissue donors throughout their territory. During the
last decades many endemic countries made an effort to organize large scale
vector control programs, as well as blood banks safety programs. Meanwhile,
global awareness is rising as new cases in non endemic countries are reported.
Guidelines and laws are added and, as a result, screening of high risk blood
and organ donors is mandatory. Additionally, there is an increasing interest
and funding for clinical trials, epidemiological surveys and control programs
from big organizations and corporations. These initiatives should be
implemented as soon as possible and socioeconomic obstacles must be surpassed
in order to prevent massive, worldwide spread of the Chagas disease.
(EN)