Από τα αρχαία χρόνια, τα φαρμακευτικά φυτά έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην
καθημερινότητα των ανθρώπων καθώς έχουν αξιοποιηθεί σε διάφορους τομείς, όπως
αυτούς της ιατρικής, αλλά και της διατροφής, της κοσμετολογίας και της
γεωργίας. Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον μελέτης τωνφυτών, με
στόχο την ανακάλυψη νέων πιθανών βιολογικών τους δράσεων.
Σκοπός, λοιπόν, της παρούσας διπλωματικής ήταν η βιοκατευθυνόμενη απομόνωση
δευτερογενών μεταβολιτών με πιθανή αντιοξειδωτική και αντιγηραντική δράση, από
φυτά της Ελληνικής χλωρίδας.
Για τον λόγο αυτό συλλέχθηκαν 27 φυτά, η πλειοψηφία των οποίων ανήκει στην
οικογένεια Lamiaceae. Τα φυτά εκχυλίστηκαν με υπερήχους, με δύο διαλύτες
μεθανόλης και οξικού αιθυλεστέρα. Από κάθε φυτό παραλάβαμε 2 εκχυλίσματα. Στα
54 εκχυλίσματα έγινε πρωταρχικός έλεγχος του φυτοχημικού τους προφίλ, της
αντιοξειδωτικής και της λευκαντικής τους δράσης. Όσον αφορά στην αντιοξειδωτική
δράση, 12 μεθανολικά και 3 εκχυλίσματα οξικού αιθυλεστέρα σημείωσαν σημαντική
αντιοξειδωτική δράση. Αντίθετα, κανένα εκχύλισμα δεν έδειξε αξιοσημείωτη
λευκαντική δράση. Βάση των κριτηρίων του φυτοχημικού προφίλ, της
αντιοξειδωτικής δράσης και βάση της βιβλιογραφίας επιλέχθηκαν 3 πιθανά
μεθανολικά εκχυλίσματα, αυτά του Hyssopusofficinalis, τουThymusvulgarisκαι της
Melissaofficinalis. Σε αυτά τα εκχυλίσματα έγινεoinvivoέλεγχος της
πρωτεασωμικήςενεργότητας σε πληθυσμό της Drosophilamelanogaster.Τα μεθανολικά
εκχυλίσματα των Hyssopusofficinalis και Thymusvulgarisέδειξαν αύξηση της
πρωτεασωμικήςενεργότητας. Παρ’όλ’αυτά, το εκχύλισμα της Melissaofficinalis δεν
έδειξε κάποια αύξηση, γι’αυτό και αποκλείστηκε. Στην συνέχεια στα δυο πρώτα
εκχυλίσματα έγινε και έλεγχος του προσδόκιμου ζωής της Drosophilamelanogaster.
Και τα δύο εκχυλίσματα έδειξαν ήπια αυξηση του προσδοκιμού ζωής, σε σχέση με
τοcontrol. Συνεπώς, τα δύο πρώτα εκχυλίσματα επεξεργάστηκαν περαιτέρω προς
απομόνωση των δευτερογενών μεταβολιτών τους. Η επεξεργασία και απομόνωση έγινε
με μεθόδους φυγόκεντρου χρωματογραφίας κατανομής(FCPC), xρωματογραφία μοριακού
αποκλεισμού LH-20, παρασκευαστικής χρωματογραφίας λεπτής στοιβάδας και
χρωματογραφία στήλης χαμηλής πίεσης. Μέσω της φασματοσκοπίας πυρηνικού
μαγνητικού συντονισμού (NMR), ταυτοποιήθηκαν από το εκχύλισμα του Hyss.
οfficinalis10 μεταβολίτες, από τους οποίους οι 3 απομονώθηκαν για πρώτη φορά
από το συγκεκριμένο είδος. Όσον αφορά στο εκχύλισμα Thym. vulgarisαπόμονώθηκαν
6 μεταβολίτες, οι 2 γνωστοί για την αντιοξειδωτικής τους δράση.
(EL)
Since ancient times, medicinal plants have played an invaluable role in people’
s daily lives, as they have been used for multiple purposes, such as in
medicine, as well as in nutrition, in cosmetics and in agriculture. In the last
few years, a lot of focus has been put on the study of various plants, in
search for new bioactive compounds.
The purpose of this present study is the biodirected isolation of secondary
metabolites with a potential antioxidant andantiageing activity, from the Greek
flora.
For this purpose, 27 plants were selected, the majority of them belonging in
the Lamiaceae family. These were extracted with sonication with two solvents,
methanol and ethyl acetate. As a result, two extracts were received from each
plant. Later on, we conducted a primary control of their phytochemical profile,
their antioxidant and whitening activity. As far as the antioxidant activity is
concerned, 12 methanol and 3 ethyl acetate extracts showed pronounced
antioxidant activity. On the other hand, none of the extracts showed whitening
activity. Based on these criteria, we selected 3 possible methanol extracts,
the ones of Thymus vulgaris, Hyssopus officinalis and Melissa officinalis for
further studies. These were tested in vivo, for a potential effect in
proteasome activity of Drosophila melanogaster. The methanol extracts of Thymus
vulgaris and Hyssopus officinalis showed an increase in the proteasome
activity. However, the methanol extract of Melissa officinalis was excluded due
to the fact that it showed no effect. Moreover, in the presence of the two
extracts, we tested the lifespan of Drosophila melanogaster. Both of them
showed a mild increase. Later on, secondary metabolites were isolated via fast
centrifugal partition chromatography (FCPC), low pressure column
chromatography, Sephadex LH-20 and preparative thin layer chromatography. 10
metabolites were identified from Hyssopus officinalis, 3 of them isolated for
the first time from this particular species. As for Thymus vulgaris, 6
secondary metabolites were identified.
(EN)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
