Η παρούσα διπλωματική εργασία ασχολείται με την έννοια της πρωτοτυπίας των έργων Πνευματικής Ιδιοκτησίας, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δ.Ε.Ε.). Εισαγωγικά, αναλύεται η σημασία της έννοιας της πρωτοτυπίας για την Πνευματική Ιδιοκτησία: αποτελεί ίσως την πιο βασική έννοια του δικαίου της Πνευματικής Ιδιοκτησίας, ως ένα από τα εννοιολογικά στοιχεία και βασική προϋπόθεση προστασίας ενός έργου από το δίκαιο της Πνευματικής Ιδιοκτησίας, αλλά και ως έννοια διπλά οριοθετική της προστασίας από την Πνευματική Ιδιοκτησία. Είναι, επίσης, η πιο δύσκολα προσδιορίσιμη και ασαφής έννοια της Πνευματικής Ιδιοκτησίας, αλλά και εκείνη που της επιτρέπει να παραμένει ανοιχτή στις νέες εξελίξεις και ιδίως επίκαιρη απέναντι στις τεχνολογικές μεταβολές. Ακόμα, είναι μια έννοια που αλληλεπιδρά με το σύστημα (παράδοση) Πνευματικής Ιδιοκτησίας που ακολουθεί μία έννομη τάξη, δηλαδή την ηπειρωτική (ευρωπαϊκή) παράδοση ή σύστημα του droit d’ auteur και την αγγλοσαξονική και αμερικανική παράδοση ή σύστημα του copyright. Στο κάθε σύστημα η πρωτοτυπία αντιμετωπίζεται με διαφορετικό τρόπο. Λόγω της σημασίας που έχει η έννοια της πρωτοτυπίας για το δίκαιο της Πνευματικής Ιδιοκτησίας και της έλλειψης νομοθετικού ορισμού αυτής που συνήθως παρατηρείται, υπογραμμίζεται η ανάγκη η έννοια αυτή να προσδιοριστεί με περισσότερη σαφήνεια, τόσο σε διεθνές όσο και σε ευρωπαϊκό, αλλά και σε εθνικό επίπεδο.
Όσον αφορά την εναρμόνιση των εθνικών δικαίων που έχει συντελεσθεί στον τομέα της Πνευματικής Ιδιοκτησίας στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γίνεται αναφορά στον ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε η νομολογία του Δ.Ε.Ε. (πρώην Δ.Ε.Κ.) στη διαμόρφωση του κοινοτικού κεκτημένου πριν τη ρυθμιστική παρέμβαση του νομοθέτη της Ε.Ε., εξετάζεται η πορεία, από την οποία διήλθε η εναρμόνιση αυτή και αναζητούνται οι νομικές βάσεις της Πνευματικής Ιδιοκτησίας στο πρωτογενές δίκαιο της Ε.Ε.. Στη συνέχεια, περιγράφεται η εναρμόνιση που έχει επιτευχθεί ειδικότερα ως προς την έννοια της πρωτοτυπίας, κυρίως μέσω των τριών βασικών Οδηγιών που ρητά τη θεσπίζουν, αλλά και γενικότερα στο δίκαιο της Ε.Ε.. Κατόπιν, τονίζεται ο κεντρικός ρόλος του Δ.Ε.Ε. ως προς τη διασφάλιση της ενιαίας ερμηνείας και εφαρμογής του ενωσιακού δικαίου και ειδικότερα της έννοιας της πρωτοτυπίας σε όλα τα κράτη μέλη και γίνεται ανάλυση των πιο βασικών αποφάσεων του Δ.Ε.Ε. σχετικά με την έννοια της πρωτοτυπίας στην Ε.Ε.. Επιπλέον, αντλούνται συμπεράσματα από τη νομολογία αυτή και εξετάζονται κάποια ειδικότερα ζητήματα που αναφαίνονται και προκαλούν αμφισβητήσεις και διχογνωμίες, η πρακτική τους σημασία και επιχειρήματα υπέρ της κάθε άποψης. Περαιτέρω, εξετάζονται η επίδραση της νομολογίας του Δ.Ε.Ε. στην ελληνική νομολογία, σχετικά με την έννοια της πρωτοτυπίας και το ζήτημα της σχέσης των εθνικών κριτηρίων με το ενωσιακό, η πρακτική σημασία του ζητήματος και επιχειρήματα υπέρ της κάθε άποψης. Τέλος, αναφέρονται τα κυριότερα συμπεράσματα που προκύπτουν από την παρούσα διπλωματική εργασία και πιθανές προοπτικές για το μέλλον.
(EL)
The subject of this master thesis is the concept of originality of Copyright works, according to case law of the Court of Justice of the European Union (CJEU). Firstly, the significance of the concept of originality for Copyright Law is analysed: it is possibly the most pivotal concept in Copyright Law, as it is one of the conceptional components of a work and a cardinal requirement for the protection of a work by Copyright Law, as well as being a concept delimiting Copyright protection in two ways. In addition, it is the most difficult to define and indefinite concept of Copyright Law, whereas it is concurrently a concept enabling Copyright Law to be open to new developments, and, especially, to be modern before technological progress. Moreover, it is a concept interacting with the Copyright system (tradition) which is set by a legal order, namely the European tradition or the system of droit d’ auteur and the Anglosaxon and American tradition or the system of copyright. In either system originality is defined differently. Owing to the importance of the concept of originality for Copyright Law and to the absence of a legislative definition of it, which is usually seen, the need for this concept to be determined with more clarity, at every level, international, European and national, is underlined.
As far as the hitherto accomplished harmonization of national laws at European Union level in the area of Copyright is concerned, reference is made to the highly significant role which CJEU case law has played in the forming of the community acquis before the regulatory intervention of the EU legislator, the course of this harmonization is examined and the legal bases of Copyright in EU primary law are studied. After this, the achieved harmonization specifically regarding the concept of originality (mainly by means of the three Directives which explicitly stipulate it, but also by EU Law in general) is described. Then, the central role of the CJEU concerning the ensuring of uniform interpretation and application of EU Law and of the concept of originality in particular in all Member States is highlighted and the most important CJEU judgments regarding the concept of originality in the EU are analysed. Furthermore, conclusions are drawn from this case law and some specific issues arising and stirring dispute and diverging views, as well as their practical importance and arguments for each view are examined. In addition, the impact of CJEU case law on Greek case law concerning the concept of originality and the issue of the relation between the national criteria and the EU criterion, the practical significance of this issue and arguments for each view are examined. Finally, the main conclusions which are drawn in this thesis and possible prospects are expressed.
(EN)