Στην παρούσα εργασία επιχειρείται να εξετασθεί το ζήτημα της πρόσληψης του Jan van Eyck κατά τον 19ο αιώνα στην Αγγλία, καθώς και η σχέση ανάμεσα στην τέχνη του με την αδελφότητα των Προραφαηλιτών. Mε αφορμή την αγορά του Ζεύγος Arnolfini από την Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου το 1843 ξεκίνησε ένα ιδιαίτερα έντονο ενδιαφέρον για τον καλλιτέχνη. Αρχικά, παρουσιάζονται οι πρώτες εντυπώσεις που προκάλεσε το έργο στο κοινό της εποχής, καθώς και οι δημοφιλέστερες θεωρίες σχετικά με το αινιγματικό του θέμα. Στη συνέχεια, γίνεται αναφορά στη μεγάλη συζήτηση που ξεκίνησε με θέμα τον Jan van Eyck στην Αγγλία του 19ου αιώνα και της θέση του ίδιου, αλλά και ολόκληρης της πρώιμης φλαμανδικής ζωγραφικής σε σχέση με τους μεγάλους δασκάλους του παρελθόντος και την ιταλική τέχνη. Τα δύο βασικά στοιχεία της τέχνης του Jan van Eyck που απασχόλησαν τους τεχνοκρίτες της εποχής περισσότερο είναι ο ρεαλισμός του και η επιμονή στη λεπτομέρεια. Λίγα χρόνια αργότερα η ίδια συζήτηση και προβληματισμός έλαβε ξανά χώρα στην Αγγλία και απασχόλησε τους ίδιους τεχνοκρίτες, αυτή τη φορά όμως όχι αναφορικά με την τέχνη του Jan van Eyck, αλλά με εκείνη της νεοϊδρυθείσας αδελφότητας των Προραφαηλιτών. Πάνω σε αυτόν τον άξονα παρουσιάζονται με βάση τον τύπο της εποχής οι συσχετισμοί που γίνονται ανάμεσα στον Jan van Eyck και στους Προραφαηλίτες και αναλύονται ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά που μπορούν να εντοπιστούν στο εργο τους. Αυτά περιλαμβάνουν την χρήση των ελαιοχρωμάτων και τη γενικότερη προτίμηση στα έντονα, λαμπερά χρώματα, την έμφαση στη λεπτομέρεια, καθώς και τον συχνό παραλληλισμό με την τέχνη της φωτογραφίας που γινόταν την εποχή εκείνη τόσο για τους Πρόραφαηλίτες, όσο και για τον Jan van Eyck. Το βασικότερο χαρακτηριστικό της τέχνης του Jan van Eyck που απασχόλησε πέρα από κάθε άλλο τους τεχνοκρίτες και μελετητές του 19ου αιώνα ήταν ο ρεαλισμός του και εντοπίζονται αρκετά κοινά σημεία με το έργο των Προραφαηλίτων, ειδικότερα στον πίνακα Ο Χριστός στο σπίτι των γονιών του, του John Everett Millais. Το τελευταίο κοινό στοιχείο ανάμεσα στον Jan van Eyck και τους Προραφαηλίτες είναι ο συμβολισμός και ειδικότερα ο κρυμμένος συμβολισμός, ιδέα που διαμορφώθηκε κατά τον 19ο αιώνα και ορίστηκε από τον Erwin Panofsky στον 20ο. Πέρα από αυτά τα κοινά χαρακτηριστικά ανάμεσα στην τέχνη του Jan van Eyck και των Προραφαηλιτών, αυτό που παρατηρείται επίσης είναι η ενσωμάτωση μεμονωμένων στοιχείων από το Ζεύγος Arnolfini, ιδιαίτερα του κυρτού καθρέφτη, ο οποίος προσαρμόζεται με ποικίλους τρόπους σε πίνακες των Προραφαηλιτών και των ακολούθων τους. Τα δύο βασικά έργα, για τα οποία όλοι οι ερευνητές συμφωνούν ότι δανείζονται τον καθρέφτη από τον πίνακα του Jan van Eyck, είναι το «Πάρτε το γιο σας, κύριε!» του Ford Madox Brown και το η Κυρά του Σαλότ του William Holman Hunt. Πέρα από αυτούς τους δύο πίνακες όμως, εντοπίστηκαν και αναφέρονται μια σειρά ακόμη από έργα, στα οποία περιλαμβάνεται είτε ο καθρέφτης, είτε κάποιο άλλο στοιχείο από το Ζεύγος Arnolfini.
(EL)
This paper attempts to address the question of Jan van Eyck's reception in 19th century England, as well as the relationship between his art and the Pre-Raphaelite brotherhood. On the occasion of the purchase of The Arnolfini Portrait by the National Gallery of London in 1843 a particularly strong interest in the artist was triggered. At first, the first impressions that the painting brought to the audience of the time are discussed, as well as the most popular theories about its enigmatic subject-matter. Thus, a great debate began in 19th century England concerning Jan van Eyck and his position among the Old Masters and the Italian Renaissance. The two main distinctive features of Jan van Eyck's art which are debated by the art critics of the time are his realism and the minuteness of his art. A few years later, the same debate took place again in England by the same art critics, but this time not concerning to the art of Jan van Eyck but that of the newly established brotherhood of the Pre-Raphaelites. On that basis, the correlations between Jan van Eyck and the Pre-Raphaelites are presented based on the newspapers and the magazines of the time, as well as some common features that can be identified in both of their paintings. These include the use of oil colours, specifically the preference for bright, pure colours, the emphasis on the detail and the minuteness of their art and the frequent connection with the art of photography that was taking place at that time for both the Pre-Raphaelites and Jan van Eyck. The most prominent feature of Jan van Eyck's art, which was extensively discussed by scholars and art critics throughout the 19th century was his realism and several common points can be identified in the art of the Pre-Raphaelites, in particular in John Everett Millais’ painting Christ in the House of his Parents. The last common feature between Jan van Eyck and the Pre-Raphaelites is their symbolism and in particular the “disguised symbolism” an idea initially formed in the 19th century and defined later by Erwin Panofsky in the 20th. Beyond these common features what is also observed is the incorporation of individual elements by the Arnolfini Portrait particularly the convex mirror which is adapted in various ways in the paintings of the Pre-Raphaelites and their followers. There are two paintings which undoubtedly, according to all researchers, borrow the mirror from Jan van Eyck's Arnolfini Portrait, Ford Madox Brown’s "Take Your Son, Sir!" and William Holman Hunt’s The lady of Shalott. However, these are not the only cases, several works, which include either the mirror or some other element from the Arnolfini Portrait, have been identified and analysed in the text.
(EN)
/aggregator-openarchives/portal/institutions/uoa
